نسخه Pdf

خانواده یعنی همه‌چی

یادداشتی بر کتاب «دلی که نداشتی» اثر خانم فاطمه سلیمانی

خانواده یعنی همه‌چی

ارغوان دختری است که با هزار امید و آرزو با کسی که آشنای خانوادگی بوده و دوستش داشته ازدواج کرده است ولی در همان دوران عقد متوجه تصمیم صالح برای رفتن به خارج از کشور می‌شود. رفتنی بدون اطلاع‌دادن به پدر و مادر خودش و خانواده ارغوان چون می‌داند آنها راضی نیستند. صالح از نظر خودش یک نقشه حساب شده چیده اما این وسط ارغوان نیز راضی به رفتن نبود و در جمع خانواده‌ها تصمیم صالح را علنی کرد که با واکنش خانواده‌ها مواجه و منجر به قهرشان شد. در نهایت صالح تنها از ایران رفت و ارغوان نیز از او طلاق گرفت.

کتاب «دلی که نداشتی» اثر خانم فاطمه سلیمانی ازندریانی، با همین صحنه طلاق ارغوان از صالح در دادگاه آغاز می‌شود. رمانی که از آغاز تا به انتها با محوریت ارغوان و مشکلات و چالش‌هایش و موقعیت‌های مختلفی که در آن قرار می‌گیرد، جلو‌ می‌رود. 
اما اگر فکر کردید در طول این داستان 327‌صفحه‌ای، فقط با یک شخصیت و درونیات و درگیری‌های ذهنی او و غم و غصه و خلاصه هر آنچه که ممکن است برای یک دختر جوان تازه طلاق گرفته رخ دهد، مواجه هستید سخت در‌اشتباهید.
 کتاب پر است از شخصیت‌های مختلف که هرکدام مسائل و مشکلات خود را دارند اما سعی می‌کنند در کنار ارغوان باشند و به او کمک کنند. این شخصیت‌ها از چند خانواده هستند که با یکدیگر سال‌هاست رفت و آمد دارند و اساس این آشنایی، هم‌رزمی مردان‌شان در دوران جبهه و جنگ است و حال بعد از سال‌ها هم با یکدیگر از برادر نزدیک‌ترند و خانواده‌هایشان نیز مثل خانواده‌های درجه یک هستند و چند ازدواج نیز بین‌شان انجام شده است. ازدواج ارغوان و صالح نیز قرار بود یکی از این پیوندهای بین‌خانوادگی باشد که به‌سرانجام‌نرسید.
 تعدد این شخصیت‌ها به‌خصوص در ابتدای کتاب کمی باعث سردرگمی می‌شود که نسبت هرکدام با دیگری چیست و کدام ویژگی‌ها برای چه شخصیتی بوده است اما هرچه داستان جلو می‌رود، رفته‌رفته هرکدام جایگاه و تیپ خود را برای مخاطب پیدا‌می‌کند. 
کتاب پر از خانواده است. اصلا دلی که نداشتی را به جرأت می‌توان یک رمان خانوادگی خوب دانست. همه اتفاقات در دل خانواده‌ها و روابط گوناگون خانوادگی رخ می‌دهند و نویسنده به‌خوبی توانسته اهمیت و جایگاه و اثر خانواده و اعضای هر خانواده و نقشی را که برای کمک به یکدیگر و حل مشکلات‌شان ایفا کنند، در این داستان بیان کند.
خانواده اولین و مهم‌ترین گروهی است که یک فرد در آن رشد می‌کند، می‌آموزد، تجربه می‌کند و در آن گروه فرصت انجام کارهای مختلف و شناخت خود را دارد. حتی اگر ارکان یک خانواده سالم و کامل هم نباشد، باز هم فرد نه به‌صورت دقیق و سالم و صحیح اما تا حد خوبی می‌تواند به همه این مسائل دست پیدا کند. 
خانواده بستری است که در آن افرادی مستقیم و غیر‌مستقیم نظاره‌گر رفتار‌، گفتار‌، کنش‌ها و واکنش‌های یکدیگر هستند و این مسأله در صورت بروز و ظهور صحیح و به‌دور از رفتارهای عصبی و متعصبانه ناصحیح، می‌تواند از بروز بسیاری از اتفاقات ناگوار و جبران‌ناپذیر جلوگیری کند که این مسأله در رفتار برادران و خواهر ارغوان در طول داستان بسیار عالی نمود پیدا کرده است. 
خانواده بهترین مکان برای پیشگیری از بروز مشکلات و معضلات و حل ریشه‌ای نابسامانی‌ها‌ست. خانواده منحصر به نزدیکان درجه یک هر فرد نیست. به‌طور کلی تعریف خانواده را شاید بتوان برای هرکس متفاوت قلمداد کرد.
 برای برخی فقط پدر‌، مادر‌، خواهر و برادر مفهوم خانواده را دارند اما ممکن است برای شخص دیگری، عموها و خاله‌ها و افراد دیگری نیز نقش و جایگاه خانواده را ایفا کنند و در بزنگاه‌های مختلف به‌عنوان یک حامی بدون چشمداشت خاصی به کمک فرد بشتابند. همان‌طور که در طول داستان این کتاب کسانی که با شخصیت اصلی نسبت خونی ندارند، از اقوام درجه یک او به او نزدیک‌تر هستند و بیشتر به او کمک می‌کنند.
امروزه خانواده به‌دلیل شرایط مختلف فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و همچنین دیگر مسائل، کمی از جایگاه اصلی خود دور افتاده است اما اگر با آسیب‌شناسی صحیح بتوان مشکلات سر راه خانواده‌ها را در راستای بهتر ایفا کردن نقش‌شان از میان برداشت، خود به خود بسیاری از ناهنجاری‌های فردی و اجتماعی حل خواهند‌شد. 
همه این مسائل شاکله اصلی رمان دلی که نداشتی را تشکیل می‌دهد؛ کتابی که برای خانواده و یادآور این عنصر مهم و حیاتی جامعه است.

محمدرضا خراسانی زاده - چاردیواری