شگفتانه‌های سال
دانشمندان بی‌شماری در سراسر جهان زیست می‌کنند که زندگی خود را وقف بشریت کرده‌اند. آنان شبانه‌روز تلاش می‌کنند تا دانش بشری را هر چند آهسته و خزنده به جلو پیش ببرند. پیشرفت علم از هزاران موفقیت کوچک خلق می‌شود؛ با صدها هزار بار آزمون و خطا و به کارگیری روش‌ها و تکنیک‌های گوناگون رسیدن به کشفی بزرگ حاصل می‌شود. به لطف پیشرفت فناوری در عصر حاضر امکان همکاری دانشمندان از چهار گوشه جهان با یکدیگر بر سر موضوعی واحد فراهم شده است که این خود به رشد هر چه سریع‌تر دانش حوزه‌های مختلف کمک در خور توجهی می‌کند.
با پایان‌یافتن تراژدی همه‌گیری کرونا و کم‌شدن محسوس این بیماری، دانشمندان هم نفس راحتی کشیدند و توانستند بر روی موضوعات دیگر تمرکز بیشتری داشته باشند.هرچند که هنوز هم سهم بودجه‌های تحقیقاتی بر روی سویه‌های مختلف کووید -19 بسیار بالا و البته زمانبر است. سال2022میلادی برای دانشمندان سال پر باری بود و آنها توانستند در حوزه‌های مختلف به یافته‌های علمی ارزشمندی دست پیدا کنند. در اینجا به برخی یافته‌هایی می‌پردازیم که دنیای علم توانست برای نخستین بار به کشف آنها دست یابد. یافته‌هایی که غافلگیرکننده، جدی و البته بی‌سابقه بوده است:
میکروپلاستیک‌ها در خون انسان
خطر پلاستیک‌ها برای سلامت انسان از سال‌های گذشته مورد توجه دانشمندان بود. آنها قبلا ثابت کرده بودند افراد از طریق غذایی که می‌خورند، آبی که می‌نوشند و هوایی که تنفس می‌کنند در معرض ذرات میکروسکوپی پلاستیک قرار می‌گیرند. اما در مطالعه‌ای که در ماه مارس در Environment Intenational منتشر شد، میکروپلاستیک‌ها را برای نخستین بار در خون انسان نشان داد. حدود نیمی از شرکت‌کنندگان در این مطالعه پلی‌اتیلن ترفتالات، پلیمری که در بطری‌های آب و بسته‌بندی مواد غذایی و در میان سایر اقلام روزمره استفاده می‌شود، در جریان خون خود داشتند. این کشف جامعه پزشکی را بیش از پیش نگران پیامدهای راه‌‌یافتن این میکروپلاستیک‌ها به داخل خون و بروز بیماری‌های گوناگون و انواع سرطان‌ها کرد.
بزرگ‌ترین باکتری‌های موجود در جهان
دانشمندان سال 2022 باکتری‌هایی را کشف کردند که به اندازه کافی بزرگ هستند که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشند. در مطالعه‌ای که در ماه ژوئن در مجله Science منتشر شد، محققان وجود یک باکتری را شناسایی کردند که می‌توان آن را بدون میکروسکوپ هم مشاهده کرد و این روایت علمی پذیرفته شده مبنی بر این که باکتری‌ها در طبیعت میکروسکوپی هستند را تغییر داد. به طور متوسط، گونه Thiomargarita magnifica تا حدود 9000میکرون(0.35اینچ) در طول رشد می‌کند. اگر چه این باکتری عجیب در ابتدا سال 2009 در یک جنگل حرا در دریای کارائیب کشف شد، اما به دلیل اندازه شگفت‌انگیزش، زمان بسیاری برد تا محققان ثابت کنند که این هیولا یک گونه از باکتری است.
ثبت تصویری از یک سیاهچاله راه شیری
ثبت نخستین تصویر از سیاهچاله راه شیری آنچنان یافته بزرگ و ارزشمندی بود که خبرش تمام جهان را درنوردید. کمتر کسی است که از این دستاورد بزرگ بی‌اطلاع باشد. در ماه می، دانشمندان اولین تصویر از کمان A، سیاهچاله‌ای در مرکز کهکشان ما را پرده‌برداری کردند. این نتیجه یک تلاش بین‌المللی به نام پروژه تلسکوپ افق رویداد بود. در این همکاری بین‌المللی بیش از 300 دانشمند از 13موسسه پژوهشی مختلف از سراسر جهان همکاری داشتند. این تصویر تاییدی فوق‌العاده بر نظریه نسبیت عام اینشتین است. سال2019، همین تیم از دانشمندان اولین تصویر از سیاهچاله‌ای را در مرکز کهکشان M87، که 1500 برابر بزرگ‌تر از Sagittarius A است، رونمایی کردند.
چگونگی تشکیل ستاره در کهکشان
ستاره‌هایی که همیشه بالای سرمان سوسو می‌زدند و برایمان پرسش‌های بسیاری ایجاد کرده بودند در سال2022 یکی از رازهایشان برملا شد. بر اساس مقاله‌ای که در ماه ژانویه در Nature منتشر شد، دانشمندان توانستند برای اولین بار توضیح دهند که چه چیزی باعث شکل‌گیری ستارگان در کهکشان راه‌شیری شده است. محققان می‌گویند واکنش زنجیره‌ای ابرنواخترها در حدود 14میلیون سال پیش منجر به ایجاد حبابی به وسعت 1000سال نوری شد که در مرکز آن کهکشان ما قرار دارد. اگرچه دانشمندان می‌دانستند که این حباب وجود دارد، اما اخیرا کشف کردند که تمام مناطق ستاره‌ساز محلی روی سطح آن قرار دارند، زیرا واکنش زنجیره‌ای غبار و گاز مورد نیاز برای تولید ستاره‌های جدید را به لبه‌های حباب رانده است.
میکروپلاستیک‌ها در خون انسان
خطر پلاستیک‌ها برای سلامت انسان از سال‌های گذشته مورد توجه دانشمندان بود. آنها قبلا ثابت کرده بودند افراد از طریق غذایی که می‌خورند، آبی که می‌نوشند و هوایی که تنفس می‌کنند در معرض ذرات میکروسکوپی پلاستیک قرار می‌گیرند. اما در مطالعه‌ای که در ماه مارس در Environment Intenational منتشر شد، میکروپلاستیک‌ها را برای نخستین بار در خون انسان نشان داد. حدود نیمی از شرکت‌کنندگان در این مطالعه پلی‌اتیلن ترفتالات، پلیمری که در بطری‌های آب و بسته‌بندی مواد غذایی و در میان سایر اقلام روزمره استفاده می‌شود، در جریان خون خود داشتند. این کشف جامعه پزشکی را بیش از پیش نگران پیامدهای راه‌‌یافتن این میکروپلاستیک‌ها به داخل خون و بروز بیماری‌های گوناگون و انواع سرطان‌ها کرد.
بزرگ‌ترین باکتری‌های موجود در جهان
دانشمندان سال 2022 باکتری‌هایی را کشف کردند که به اندازه کافی بزرگ هستند که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشند. در مطالعه‌ای که در ماه ژوئن در مجله Science منتشر شد، محققان وجود یک باکتری را شناسایی کردند که می‌توان آن را بدون میکروسکوپ هم مشاهده کرد و این روایت علمی پذیرفته شده مبنی بر این که باکتری‌ها در طبیعت میکروسکوپی هستند را تغییر داد. به طور متوسط، گونه Thiomargarita magnifica تا حدود 9000میکرون(0.35اینچ) در طول رشد می‌کند. اگر چه این باکتری عجیب در ابتدا سال 2009 در یک جنگل حرا در دریای کارائیب کشف شد، اما به دلیل اندازه شگفت‌انگیزش، زمان بسیاری برد تا محققان ثابت کنند که این هیولا یک گونه از باکتری است.
ثبت تصویری از یک سیاهچاله راه شیری
ثبت نخستین تصویر از سیاهچاله راه شیری آنچنان یافته بزرگ و ارزشمندی بود که خبرش تمام جهان را درنوردید. کمتر کسی است که از این دستاورد بزرگ بی‌اطلاع باشد. در ماه می، دانشمندان اولین تصویر از کمان A، سیاهچاله‌ای در مرکز کهکشان ما را پرده‌برداری کردند. این نتیجه یک تلاش بین‌المللی به نام پروژه تلسکوپ افق رویداد بود. در این همکاری بین‌المللی بیش از 300 دانشمند از 13موسسه پژوهشی مختلف از سراسر جهان همکاری داشتند. این تصویر تاییدی فوق‌العاده بر نظریه نسبیت عام اینشتین است. سال2019، همین تیم از دانشمندان اولین تصویر از سیاهچاله‌ای را در مرکز کهکشان M87، که 1500 برابر بزرگ‌تر از Sagittarius A است، رونمایی کردند.
چگونگی تشکیل ستاره در کهکشان
ستاره‌هایی که همیشه بالای سرمان سوسو می‌زدند و برایمان پرسش‌های بسیاری ایجاد کرده بودند در سال2022 یکی از رازهایشان برملا شد. بر اساس مقاله‌ای که در ماه ژانویه در Nature منتشر شد، دانشمندان توانستند برای اولین بار توضیح دهند که چه چیزی باعث شکل‌گیری ستارگان در کهکشان راه‌شیری شده است. محققان می‌گویند واکنش زنجیره‌ای ابرنواخترها در حدود 14میلیون سال پیش منجر به ایجاد حبابی به وسعت 1000سال نوری شد که در مرکز آن کهکشان ما قرار دارد. اگرچه دانشمندان می‌دانستند که این حباب وجود دارد، اما اخیرا کشف کردند که تمام مناطق ستاره‌ساز محلی روی سطح آن قرار دارند، زیرا واکنش زنجیره‌ای غبار و گاز مورد نیاز برای تولید ستاره‌های جدید را به لبه‌های حباب رانده است.
ضمیمه نوجوانه
تیتر خبرها
