گنج روسی کجاست؟

گزارش «جام‌جم» از ابهام در دارایی‌های مسدودشده روسیه

گنج روسی کجاست؟

سرویس حقوقی اتحادیه اروپا رسما تأیید کرده است که هیچ سرنخی در مورد محل اختفای 86درصد از دارایی‌های مسدودشده بانک‌مرکزی روسیه ندارد. با آغاز جنگ روسیه و اوکراین، اتحادیه‌اروپا در جهت حمایت از کی‌یف اعلام کرد دارایی روسیه را مسدود خواهد کرد و در مقابل مسکو نیز تهدید کرد که درصورت مسدودکردن دارایی این کشور، روسیه نیز دست به اقدام متقابل خواهد زد.

دیمیتری مدودف، معاون شورای امنیت فدراسیون روسیه گفته‌بود: اگر براساس تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل متحد که توسط کشورهای دشمن طراحی شده، اقدامات ملی در مورد سرقت دارایی‌های روسیه اتخاذ شود، ما چاره‌ای جز مقابله‌به‌مثل نخواهیم داشت.
این سیاستمدار تصریح کرد: خروج غیرقابل‌برگشت پول و دارایی سرمایه‌گذاران خصوصی از چنین کشورهایی ضروری است، اگرچه آنها مسئولیت احمق‌های دولت خود را ندارند. او افزود: ارزش «پول و سایر اشیای باارزش در روسیه» بیش از ۳۰۰میلیارد دلار است و این رقم برای جبران آنچه از ما به سرقت برودکافی است.
برآورد دقیقی از میزان منابع مالی روسیه اعلام نشده است اما آنچه که مسلم است دولت‌های اروپایی برای برداشت سرمایه روس‌ها با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند.
به گفته وکلای اتحادیه‌اروپا، اگر اعضای این اتحادیه بخواهند از وجوه تحریم‌شده برای کمک به بازسازی اوکراین استفاده کنند، باید بانک‌ها را ملزم نمایند تا جزئیات ارزش دارایی‌های مسدودشده بانک مرکزی روسیه را گزارش کنند.
سرویس حقوقی اتحادیه‌اروپا گفت که قوانین این اتحادیه به آن اجازه می‌دهد دارایی‌های مسدودشده را سرمایه‌گذاری کند و از عواید آن برای کمک به کی‌یف استفاده کند اما مقامات باید ابتدا به مقیاس بانک‌مرکزی و سایر دارایی‌های تحت حمایت دولتی که غیرفعال شده است، رسیدگی کنند. درهمین‌خصوص در جریان دیدار رهبران اروپایی با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین در بروکسل، سند مالی مبنی بر دارایی روسیه با کشورهای عضو به اشتراک گذاشته شد.
براساس این سند اطلاعاتی که بانک روسیه در گزارش سال2022 درباره مدیریت دارایی‌های ارز و طلا ارائه کرده است، مقامات تخمین زده‌اند که حدود 258میلیارد دلار می‌تواند کشف شود. تاکنون، کشورهای اتحادیه اروپا حدود 33.8میلیارد یورو (36.4میلیارد دلار) از دارایی‌های بانک‌‌مرکزی روسیه را گزارش کرده‌اند که مسدود شده است اما صحت این رقم هنوز در حال ارزیابی است.
اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: «روسیه همچنین باید هزینه ویرانی‌هایی را که ایجاد کرده ، بپردازد و باید در بازسازی اوکراین مشارکت کند. بنابراین، ما با شرکای خود در حال بررسی چگونگی استفاده از دارایی‌های عمومی روسیه به نفع اوکراین هستیم. در سند حقوقی اتحادیه اروپا آمده است که اگر بخواهد دارایی‌های مسدود شده را سرمایه‌گذاری و از عواید آن استفاده کند، باید با گروه 7 و شرکای بین‌المللی همکاری کند. همچنین گفت که تناسب مالی چنین طرحی به میزان نگهداری بانک‌های مرکزی اتحادیه اروپا و بانک‌های تجاری بستگی دارد.
سرویس حقوقی گفت: برای انتقال دارایی‌های روسیه به اوکراین، ابتدا باید آنها را پیدا کرد. این اتحادیه توصیه کرد که اجلاس اتحادیه اروپا بانک‌های اروپایی را ملزم کند که فورا تمام اطلاعات مربوط به دارایی‌های مسدودشده روسیه را در اختیار کمیسیون اروپا قرار دهند.
کمیسیون اروپایی مدت‌هاست که تلاش می‌کند موضوع دور زدن تحریم‌ها را به‌عنوان یک جرم در سطح اتحادیه اروپا تثبیت کند. چنین اقدامی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا این امکان را می‌دهد تا درصورت محکومیت کیفری روسیه، دارایی‌های این کشور را مصادره کنند.اوکراین بارها از متحدان غربی خود خواسته پول روسیه را مصادره کنند تا از آن برای بازسازی اوکراین استفاده شود. البته هنوز چنین تصمیمی در اتحادیه اروپا اتخاذ نشده است.
 
مصادره دارایی الیگارش‌های روسی
دولت فدرال سوئیس قصد دارد دارایی‌های دیجیتال متعلق به شهروندان و مشاغل روسی که در مرزهای سوئیس نگهداری می‌شود را مسدود کند. این مسدودسازی همزمان با تحریم‌هایی است که اتحادیه اروپا در پاسخ به حمله روسیه به اوکراین وضع کرده است.
به گزارش فایننشال‌تایمز، گای پارملین، وزیر دارایی سوئیس می‌گوید حساب‌های بانکی و دارایی‌های فیزیکی 223 روس، ازجمله نزدیکان ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه توسط سوئیس در هفته گذشته مسدود شده است. ممنوعیت ارزهای دیجیتال مجازاتی فراتر از تحریم‌های اتحادیه اروپا است.
یکی از مقامات ارشد وزارت دارایی به فایننشال‌تایمز گفت که مسدود کردن دارایی‌های دیجیتال ضروری است زیرا سوئیس می‌خواهد از یکپارچگی صنعت بلاک‌چین محافظت کند.
روز چهارشنبه، اتحادیه‌اروپا اعلام کرد که قصد دارد از دور زدن تحریم‌های اقتصادی با استفاده از ارزهای دیجیتال توسط روسیه جلوگیری کند. برونو لومر، وزیر دارایی فرانسه گفت: «ما اقداماتی را پیش گرفتیم که نباید برای دور زدن تحریم‌های مالی استفاده شود.»
تصمیم اکسچنج‌هایی مانند کوین‌بیس(Coinbase) و بینانس(Binance) برای ممنوعیت و مسدود کردن دسترسی روسیه به ارزهای دیجیتال، ماهیت بدون مرز دارایی‌های دیجیتال را مورد توجه قرار داده است. با وجود آن‌که اکسچنج‌ها دسترسی را مسدود یا محدود می‌کند اما مصادره یا توقیف ارز دیجیتال که در کی‌یف نگهداری می‌شود، چالش‌برانگیزتر خواهد بود، مگر این‌که دارندگان آن سعی کنند آن را از طریق کانال‌های ممنوعه منتقل کنند. این مقام به فایننشال‌تایمز گفت: «اگر شخصی کلید ارز دیجیتال خود را نزد خود نگه‌دارد، شناسایی آنها تقریبا غیرممکن خواهد بود اما اگر آنها از خدمات پلتفرم‌های ارز دیجیتال استفاده کنند، می‌توانیم آنها را شناسایی کنیم.»
 
عقب‌نشینی یا ناتوانی
آن‌طور که شواهد نشان می‌دهد اتحادیه اروپا برای مصادره اموال روس‌ها علاوه بر مشکلات در شناسایی اموال، با تهدید روسیه مبنی اقدام متقابل مواجه است که این تهدید باعث شده طرف اروپایی برای اجرای آن دست به عصا حرکت کند.
ضمیمه قاب کوچک