«آینه در آینه2» بازگشت به هویت عکاس

«آینه در آینه2» بازگشت به هویت عکاس

نمایشگاه «آینه در آینه2» مروری بر تلاش‌های عکاس فقید، قربان خلیلی است. من تا اواسط دهه‌80 جزو همکاران نزدیک او بودم و متأسفانه هیچ‌کس او را نمی‌شناخت.

ما سه عکس معروف و تأثیرگذار از سال‌های آغازین انقلاب اسلامی داریم که بر روحیه مردم تأثیر گذاشتند و می‌توان گفت هر سه عکس کار روزنامه کیهان بوده است. یکی از این عکس‌ها متعلق به مرحوم عبدالحسین پرتوی و دو عکس دیگر متعلق به زنده‌یاد قربان خلیلی است. گرچه زنده‌یاد خلیلی فریم‌های کمی از سال‌های آغاز انقلاب به ثبت رسانده و شاید دلیلش این باشد که او کارمند جایی نبود و به‌عنوان عکاس آزاد فعالیت می‌کرد. باوجود این، وی با همین فریم‌های اندک نیز شاهکار آفریده است. خلیلی از شهریور تا اسفند 1357 عکاسی کرده و مجموعا 1241 فریم را به ثبت رسانده است.
 نکته دیگر این که او هیچ‌گونه تحصیلات آکادمیک در حوزه هنر نداشته و عکاسی را به‌شکل خودآموز فراگرفته‌بود. متأسفانه آثار زنده‌یاد خلیلی مفقود شده و همه باید کمک کنیم تا عکس‌های او از انقلاب اسلامی پیدا شود. مرحوم خلیلی مظلوم واقع شد و امیدوارم دولت کمک کند تا بتوانیم سایر آثار این عکاس را هم بیابیم. اکنون 57فریم از عکس‌های خلیلی موجود است که همه آنها را در نمایشگاه «آینه در آینه2» به موزه هنرهای معاصر آورده‌ام و بعد از این نمایشگاه باید آنها را برگردانم، زیرا تک‌نسخه هستند و از روی آنها کپی گرفته شده است.
پانزدهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر، امسال در یک محور پژوهشی درباره انقلاب اسلامی تلاش کرده به موضوع عکاسی انقلاب نگاهی داشته باشد که در قالب «آینه‌درآینه2» برپا شده است. تلاش ما این است فضای مناسبی را برای تجربه، ورود ژانرها و قالب‌های متفاوت عکاسی و موضوعات مرتبط با انقلاب اسلامی بازآفرینی کنیم. در انجمن عکاسان انقلاب و دفاع‌مقدس هم این رویه را در پیش گرفته‌ایم و کوشیدیم در عرصه‌های مختلف هنری و فرهنگی برخی فعالیت‌های خود را بیشتر برای الگوسازی معطوف کنیم. بالا بردن استاندارد متن‌ها و اطلاعات کنار عکس‌ها، ارتقای مسائل فنی چاپ کتاب‌ها از همین دست کارهاست که اصرار بر آن داریم این موضوع را در جامعه رسمیت بخشیده تا هنرمندان بیشتری وارد این حوزه شوند.
یکی از مهم‌ترین اهداف ما در در این روزها، تلاش برای هویت بخشی به هنرمند عکاس انقلاب اسلامی و جنگ است.
عکاس انقلاب و جنگ، هنرمند مظلومی است که بسیار در مسیر هنرآفرینی و نمایش و روایتگری در سال‌های انقلاب و جنگ تحمیلی، همیشه از اثر هنری خود دور مانده و آثار آنان به‌عنوان یک کالای فرهنگی مصرف بی‌رویه شده است. تلاش داریم با این رویداد هنری تا حدی بتوانیم هویت عکاس انقلاب و جنگ را به او برگردانیم. 


مجتبی کوچکی - نمایشگاه گردان