در جست‌وجوی دارو

در جست‌وجوی دارو

نوشتن از مشکلات کشورهای دیگر به معنای نفی آن مشکلات در ایران نیست، این امر بدیهی گاه برای چشمان نامنصفی بیرون از دایره خبر بهانه می‌شود، اما سوی دیگر این ماجرا هم این است که همان ناانصافی‌ها باعث می‌شود بسیاری از مشکلات این کشورها را نادیده بگیرد و به جایش به بزرگنمایی همان مشکلات احتمالی در ایران بپردازد.

یکی از این معضلات مهم اروپا مربوط به کمبودهای دارویی است که زنگ خطر آن برای اغلب کشورهای اروپایی به صدا درآمده است. اتفاقی که با سلامتی و جان اروپایی‌ها ارتباط دارد و هنوز و همچنان چاره‌ای برای آن اندیشیده نشده است. آن طور که پایگاه اینترنتی نشریه پولیتیکو نوشته است ماجرای برخی دارو‌های ویژه فصل سرما در بسیاری از کشور‌های اتحادیه اروپا نه به مرحله کمیابی که در آستانه نایابی قرار دارد! 
هنگامی که فردی بیمار می‌شود آخرین کاری که می‌خواهد انجام بدهد رفتن از این داروخانه به داروخانه دیگر در جست‌وجو برای یافتن دارو‌های اصلی همچون شربت ضدسرفه و آنتی بیوتیک‌هاست. با این وجود، بسیاری از مردم سراسر اروپا، در شرایطی که با آب و هوای بسیار سرد زمستانی روبه‌رو شده‌اند، به ناچار درگیر چنین وضعیتی هم هستند!
کشور‌های عضو اتحادیه اروپا از اواخر سال۲۰۲۲ تاکنون با مشکلات جدی در تامین دارو‌های مهم روبه‌رو شده‌اند و بیشترشان هم‌اکنون دارند کمبود دارو را تجربه می‌کنند.نشریه‌ پولیتیکو در گزارشی به بررسی وضعیت نابسامان دارو در کشور‌های اروپایی پرداخته و مهم‌تر از آن به این مهم پرداخته که دولت‌ها چه تدابیری برای برطرف‌ساختن کمبود دارو اندیشیده‌اند! پس از پرس و جو از گروه‌هایی که داروخانه‌ها را در ۲۹کشور اروپایی نمایندگی می‌کنند (از جمله کشور‌های عضو اتحادیه اروپا و کشور‌های ترکیه، کوزوو، نروژ و مقدونیه‌ شمالی ) به این نتیجه رسیدند که تقریبا یک‌چهارم این کشور‌ها در زمینه‌ ذخایر بیش از ۶۰۰ قلم دارو کمبود دارند و ۲۰درصدشان هم از کمبود ۲۰۰ تا ۳۰۰ قلم دارو خبر دادند. سه‌چهارم این کشور‌ها گفتند کمبود ذخایر دارویی‌شان در زمستان سال جاری میلادی بدتر از سال پیش از این است. گروه‌هایی در چهار کشور هم گزارش دادند کمبود دارو سبب افزایش مرگ و میر بیماران در آن کشور‌ها شده است. داده‌های دستگاه‌های ناظر تهیه و پخش دارو، این توصیف از رویداد را تایید می‌کند. 
مقام‌های مسئول در بلژیک کمبود ذخایر نزدیک به ۳۰۰ قلم دارو را گزارش کرده‌اند. در آلمان این رقم ۴۰۸ قلم دارو را در بر می‌گیرد و این در حالی است که اتریش اعلام کرده هم‌اکنون بیش از ۶۰۰ قلم دارو در داروخانه‌های این کشور یافت نمی‌شود. فهرست دارو‌های نایاب در ایتالیا بسیار طولانی است و بیش از 3000 قلم دارو را در بر می‌گیرد؛ اگرچه بسیاری از داروها، ترکیبات متفاوتی از همان دارو هستند. آنتی بیوتیک‌ها (به‌ویژه آموکسی‌سیلین که در درمان عفونت‌های تنفسی کاربرد دارد ) در اروپا کمیاب شده است. دیگر دارو‌ها از جمله شربت ضدسرفه، پارستامول (استامینوفن) کودکان و داروی فشار خون هم کمیاب است. علت کمیاب و نایاب‌شدن دارو را در کشور‌های اروپایی می‌توان به افزایش تقاضا و کاهش عرضه نسبت داد. عفونت‌های فصلی- مهم‌تر از همه آنفلوآنزا و ویروس سرماخوردگی بزرگسالان - خیلی زود فراگیر شده و قوی‌تر از میزان معمول است. همچنین گونه‌ غیرمعمول از بیماری گلودرد در میان کودکان رایج شده است. 
سال گذشته، شرکت داروسازی سِنتراینت، تولیدکننده‌ ترکیبات فعال دارویی در هلند اعلام کرد میزان تولیدش در مقایسه با سال ۲۰۲۱ به علت افزایش بهای انرژی تا یک‌چهارم کاهش یافته است. اینوجنریکز، تولیدکننده‌ دیگری در هلند، پس از اعلام ورشکستگی در تلاش برای بازنگاهداشتن کارخانه، با وثیقه‌گذاری دولت به کارش ادامه داد. برخی کشور‌ها دارند ترمز صادرات را می‌کشند تا میزان عرضه را در بازار‌های داخلی‌شان افزایش بدهند. دستگاه تنظیم‌کننده بازار دارو در یونان در ماه نوامبر اعلام کرد فهرست دارو‌هایی که بازفروش آنها به کشور‌های دیگر - مشهور به تجارت موازی‌- ممنوع است گسترده‌تر می‌شود. رومانی در اقدامی موقتی صادرات انواع مشخصی از آنتی بیوتیک‌ها و مسکن‌های کودکان را متوقف کرد. دولت بلژیک هم در ابتدای ژانویه فرمانی صادر کرد که به مقام‌های مسئول اجازه می‌داد در صورت بروز بحران (در داخل)، صادرات (دارو) را متوقف سازند. 
دولت آلمان هم در نظر دارد الزامات تهیه و تدارک دارو را تسهیل سازد؛ بر این اساس، هم‌اکنون شرکت‌های بیمه‌ درمانی ملزم هستند دارو را از ارزان‌ترین تولید‌کننده بخرند، در نتیجه تامین دارو در دستان چند تولیدکننده محدود می‌شود. بر پایه قانون جدید، خریداران می‌توانند دارو را از انواع تولیدکننده‌ها از جمله آنانی که محصول‌شان را گران‌تر عرضه می‌کنند تهیه نمایند تا عرضه‌ دارو با اطمینان بیشتری اتفاق بیفتد. 
در هلند به تازگی قانونی تصویب شده که فروشندگان را ملزم می‌کند تا شش هفته ذخیره‌سازی داشته باشند تا کمبود را جبران کنند؛ سوئد هم قوانین مشابهی در دستور کار قرار داده است. فرض را بر این می‌گیریم که اتحادیه اروپا بایستی برای برخورد با بحرانی فراگیر، آماده‌تر از همیشه ظاهر شود. این اتحادیه به تازگی قوانین خود را به‌روزرسانی کرده تا با تهدید‌های بهداشتی و درمانی از جمله کمبود دارو مقابله کند. نهادی هم به نام اداره‌ واکنش و آمادگی در موارد اضطراری بهداشتی و درمانی تشکیل شده و اختیار تام دارد برای کلیه‌کشور‌های عضو اتحادیه اروپا از بازار دارو خریداری کند.