خاکی که میزان نمک‌های موجود در آن از مقادیر استاندارد و طبیعی و حد تحمل گیاهان بیشتر باشد، خاک شور نامیده می‌شود. شوری خاک به ناتوانی خاک در پرورش گیاهان منجر شده و بازده محصولات کشاورزی را به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. زیرا عمده محصولات کشاورزی نسبت به شوری خاک حساس هستند. این موضوع مانع باردهی گیاهان، ریشه‌زایی ضعیف و ناتوانی ریشه در جذب آب، اختلال در مراحل رشد گیاهان و نیاز بالای آنها به آب می‌شود. در بیشتر موارد حضور لکه‌های سفیدرنگ در خاک نشانگر وجود نمک‌های محلول در آن است. برخی فرآیندهای طبیعی مانند هوازدگی معدنی می‌تواند سبب شوری خاک شود اما عوامل موثر بر این معضل که خود از علل اصلی نابودی و تخریب خاک است، به مولفه‌های طبیعی محدود نمی‌شود.
اقدامات انسانی مانند آبیاری نادرست، استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی و... نیز بر شکل‌گیری آن اثر می‌گذارد. مشکلات شوری خاک بیشتر در مناطق خشک و نیمه‌خشک مشاهده می‌شود اما در برخی موارد مناطقی با آب‌وهوای نیمه‌مرطوب و مرطوب ساحلی و زمین‌های کشاورزی که با آب‌های دارای نمک بالا آبیاری می‌شوند نیز با این مشکل مواجه هستند. بنا بر داده‌های آماری، 34درصد وسعت کشور ایران و حدود هفت هکتار از اراضی زراعی ایران با بحران شوری خاک روبه‌رو هستند. از آنجا که براساس نتایج پژوهش‌ها شوری خاک با عوامل اقلیمی در ارتباط است، از تغییر اقلیم نیز تاثیر خواهد پذیرفت. آثار تغییر اقلیم مانند افزایش دما و تبخیر آب و تعرق بیشتر گیاهان، کاهش بارندگی، افزایش تنش‌های ناشی از خشکسالی، سیل و آب‌شویی خاک و آلودگی آب‌های زیرزمینی سبب تشدید شوری خاک می‌شود.
همچنین تغییر اقلیم سبب افزایش دمای خاک شده و بر ترکیبات گازهای خاک و ویژگی‌های زیستی و افزایش حجم مواد آلی و نمک‌های آن اثر می‌گذارد. به‌علاوه افزایش سطح آب دریاها و ورود آب‌شور به سفره‌های آب زیرزمینی و زیر آب رفتن برخی مناطق نیز به نوبه خود معضل شوری خاک را تشدید می‌کند. برخی اقدامات انسانی در تعاقب تغییر اقلیم مانند بهره‌برداری بیش از حد از سفره‌های آب زیرزمینی به منظور تأمین آب آشامیدنی جمعیت نیز به گسترش این معضل دامن می‌زند. تسریع فرآیندهای مرتبط با شوری خاک و به‌دنبال‌آن تخریب خاک به معنای بروز بسیاری از معضلات در آینده است. هرچند که رفع معضلات این‌چنینی به‌سرعت انجام نمی‌پذیرد اما اولویت‌بخشی به این مساله از شدت مضرات آن در آینده خواهد کاست.

​​​​​​​سپیده رحمن‌پور | پژوهشگر حوزه تغییر اقلیم