وقتی قصههای آدمهای معمولی، پا به تلویزیون گذاشت
همـه با یک نام و نشان!
ماه رمضان سال 1386 برای اولین بار برنامهای روی آنتن شبکه سه رفت که نهتنها فرمی جدید و دیدهنشده را پیش روی مخاطبان میآورد بلکه چهره جوان و نهچندان مشهوری هم اجرای آن را بهعهده داشت. این مؤلفهها باعث میشد که تعداد کسانی که پیشبینی درستی از واقعیت برنامه «ماه عسل» داشته باشند، بسیار اندک باشد. حالا که به قبل بازمیگردیم هرچند این برنامه هنوز هم منتقدان و شیفتگان خودش را دارد اما کسی نمیتواند منکر موفقیت آن در جذب مخاطب برای بیش از 10سال شود. حالا دیگر بحث از موفقیت آن عبور کرده و به مجموعه برنامههای دیگری در تلویزیون رسیدهایم که به نوعی وامدار فرم، ایده و محتوای ماه عسل هستند. نگاهی میاندازیم به برنامههایی از این قبیل.
دعوت
شبکه: شبکه یک
مجری: حجتالاسلام محمد برمایی
تهیهکننده: مجتبی کشاورز
زمان پخش: رمضان 1399
در میان برنامههایی که تلاش میکردند با دعوت از مردم عادی و بازتاب دادن قصههای زندگی آنان، موضوعاتی را با مخاطبان در میان بگذارند، پس از ماه عسل، باید برنامه «دعوت» را دیدهشدهترین برنامه از این نوع دانست. حضور یک روحانی جوان در قامت مجری برنامه و مهمانانی که لزوما فضای داستانی تلخی نداشتند و همچنین محورهای متنوع محتوایی برنامهها را میتوان ازجمله عوامل این موفقیت بهشمار آورد. مجتبی کشاورز در گفتوگویی درباره این برنامه و حواشی آن میگوید: «دعوت، حاصل یک تجربه چهار ساله است که در سالهای گذشته در قالب جُنگ استیجی بود که البته در آن فضا هم سعی میکردیم با موضوع و سوژه به روز پیش برویم. دعوت بعد از چهار سال باید به یک بلوغ محتوایی میرسید. به همینخاطر با تدابیر مدیران شبکه و صحبتهایی که کردیم، دیدیم جشن را شبکههای دیگر برای آخر شب مردم دارند. لازم بود برنامه به یک غنای محتوایی و بلوغی برسد و طرح در قالب یک برنامه خانواده محور به شبکه ارائه شد و شبکه بسیار استقبال کرد. سعی کردیم طرح دعوت را به این سفره خانواده گره بزنیم ومعضلاتی که سالها در بحثهای خانواده و زندگی جوانان وجود دارد را به عنوان یک طرح تلویزیونی درآوردیم. یک جلسه با مدیر شبکه داشتیم بسیار از طرح
استقبال شد.» اما یکی از اتفاقات جالبی که برنامه دعوت مسبب بحث و نظر درباره آن در فضایی اجتماعی شد، چرایی و چگونگی حضور روحانیون بهعنوان مجری و میزبان در برنامههای تلویزیونی است. نظرهای موافق و انتقادی بسیاری در این موضوع ابراز شد که نتیجه آن را میتوان برای کلیت راهبردهای صداوسیما مفید دانست. حجتالاسلام برمایی، خود در واکنش به برخی از این انتقادات گفته است: «من برای حوزه تخصصی و طلبگی خودم محدودیت قائل نیستم. وقتی کسی به عرصه رسانه میآید، منبر او هم رسانهای میشود. دیگر فرم سنتی در فضاهای تلویزیونی جواب نمیدهد هرچند آن قابلیت و شرافت ذاتی خودش را دارد و مقایسه کردن محمد برمایی در رسانه و لباس طلبگیاش با رسانه اتفاق متفاوتی است.
بنابراین فکر میکنم در حوزه طلبگی، مبلغ یک خانواده ایرانی-اسلامی متعادل باقابلیت دانش، مهارت و تعالی بالا هستم. برایم فرقی نمیکند چه برنامهای و با چه ساختار و چه فرمی باشد که البته باید یکسری گزینههایی را پیشفرض داشته باشد.»
مثل ماه
شبکه: شبکه 3
مجری: رسالت بوذری
تهیهکننده: هادی آشتیانی
زمان پخش: رمضان 1399
وقتی احسان علیخانی از روی خستگی یا نیاز به تنوع یا تغییر سیاستهای شبکه یا هر علت دیگر از «ماه عسل» به «عصر جدید» کوچ کرد، دو سالی طول کشید تا شبکه سه متوجه شد جای ماه عسل واقعا خالی است. رقابت در تقلید فرم برنامه باعث شد شبکه سه هم به احیای دوباره آن فکر کند. «مثل ماه» همانطور که از نامش پیداست محصول همین رویکرد احیاگرانه بود. در این برنامه مهمانانی از سراسر کشور در برنامه حضور مییافتند و از اتفاقات زندگیشان میگفتند و به سبک سلف آن، این مدعوین، عموما کسانی بودند که داستانی برای تعریف کردن داشتند. اتفاقی که زندگی آنها را تحت تاثیر قرار داده و رنگ و بویی خدایی گرفته و به نوعی آنها را به خدا نزدیکتر کرده باشد. این شباهتها البته انتقاداتی را هم برانگیخت تا جایی که مجری مثل ماه به آنها واکنش نشان داد و گفت: «من و برادرم احسان علیخانی دو فرم و دو جهان متفاوت در اجرا داریم و به نظرم ربط دادن این دو جهان در اجرا بسیار بینمک و بیمعناست. از طرفی هر کسی دیگر که جای من بود این قیاس برایش رخ میداد کمااینکه اگر احسان علیخانی بخواهد مخاطب خاص را اجرا کند نوعی قضاوت نسبت به آنچه پیش از این از او دیده نشده پیش میآید.»
هزارداستان
شبکه: نسیم
مجری: متغیر
تهیهکننده: جواد فرحانی
زمان پخش: آغاز از رمضان ۱۳۹۶
مهمترین رقیب «ماه عسل» که البته کمتر از آن متاثر بود و هرگز دچار حواشی سایر برنامههای مشابه آن نشد، «هزارداستان» بود. برنامهای که پیش از پایان عمر ماه عسل آغاز شد و همین اتفاق، استقلال ایده و محتوای آن را تضمین میکرد. از قضا هزارداستان از همان ابتدای پخش هم مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و دیده شد.
ایده اصلی یعنی مواجه کردن چهرههای سرشناس و سلبریتیها بهخصوص از میان هنرمندان و بازیگران با مردم معمولی که داستانهایی برای گفتن داشتند، از چند جهت جالب و متفاوت و مؤثر بود. یکی آن که کار سخت مجریان این نوع ریالیتیشوها را برای هدایت گفتوگو با آدمهایی که تجربه قرار گرفتن مقابل دوربین را نداشتند، آسانتر میکرد و دیگر آن که دو سبک زندگی متفاوت در مقابل هم قرار میگرفتند که غالبا یکی، یعنی طرف هنرمند، کاملا از داستانهای مهمانها متاثر میشدند و خود واقعی آنها از پشت نقاب نقشهایی که اغلب با آنها دیده میشدند بیرون میآمد.
حضور مریم نوابینژاد، یکی از عناصر کلیدی برنامه ماه عسل در مقام کارگردان تلویزیونی این برنامه، ضمن نمایش اهمیت ارتباط سازمانی برنامههایی موفق، توانست به شکلدهی شبکهای برای دعوت از آدمهای پرقصه و دیدنی از سراسر کشور در هزارداستان کمک کند. نوابینژاد در مورد تفاوت برنامه هزارداستان با دیگر برنامههای اجتماعی در گفتوگویی اظهار کرده است: «ما هر روز یک میزبان از جامعه هنرمندان داریم و هیچوقت پرسشگری بهعنوان مجری نداشتیم... هنرمندان از این نوع پردازش موضوعات اجتماعی استقبال زیادی کردند و سوژهها برایشان همواره جذاب بوده است.»
خرمشهر
شبکه: سلامت
مجری: محمدحسین امیدی
تهیهکننده: سیدمصطفی فاطمی
زمان پخش: رمضان 1399
«خرمشهر؛ روایتگر قصه آدمهایی که شاید آنها را بشناسید.» این یک خط معرفی معمولی برنامهای بود که از قضا در سطح ایده از خطی نو پیروی میکرد؛ ایدهای که برخی آن را جسورانه و خلاقانه و برخی دیگر آن را غیرمفید و نامرتبط با ماموریت شبکه پخشکننده ارزیابی کردند. در هر قسمت برنامه «خرمشهر» یک گفتوگوی روایی روی آنتن میرود که دو دسته مهمان در آن حضور دارند.
مهمان اول، یک چهره شناختهشده از جمع بازیگران، ورزشکاران یا اهالی سیاست و فرهنگ است و در بخش ابتدایی مجری و مهمان گپ و گفتی از شرایط روز جامعه و فعالیتهای مهمان در روزهای کرونا دارند و سپس مجری
او را به بخشی با نام جزیره خیال برده و او را در موقعیتهایی داستانی قرار میدهد و واکنش مهمان را جویا میشود. در ادامه، مهمان اجتماعی به این جمع اضافه میشود و گامبهگام از اتفاقات خاصی میگوید که در زندگیاش رخ دادهاست. مخاطبان با ایجاد یک تعلیق داستانی، بهتدریج متوجه شباهت رویدادهای فرضی در جزیره خیال با اتفاقات شگفتانگیز زندگی مهمان ناشناخته برنامه میشوند.
شبکه: شبکه یک
مجری: حجتالاسلام محمد برمایی
تهیهکننده: مجتبی کشاورز
زمان پخش: رمضان 1399
در میان برنامههایی که تلاش میکردند با دعوت از مردم عادی و بازتاب دادن قصههای زندگی آنان، موضوعاتی را با مخاطبان در میان بگذارند، پس از ماه عسل، باید برنامه «دعوت» را دیدهشدهترین برنامه از این نوع دانست. حضور یک روحانی جوان در قامت مجری برنامه و مهمانانی که لزوما فضای داستانی تلخی نداشتند و همچنین محورهای متنوع محتوایی برنامهها را میتوان ازجمله عوامل این موفقیت بهشمار آورد. مجتبی کشاورز در گفتوگویی درباره این برنامه و حواشی آن میگوید: «دعوت، حاصل یک تجربه چهار ساله است که در سالهای گذشته در قالب جُنگ استیجی بود که البته در آن فضا هم سعی میکردیم با موضوع و سوژه به روز پیش برویم. دعوت بعد از چهار سال باید به یک بلوغ محتوایی میرسید. به همینخاطر با تدابیر مدیران شبکه و صحبتهایی که کردیم، دیدیم جشن را شبکههای دیگر برای آخر شب مردم دارند. لازم بود برنامه به یک غنای محتوایی و بلوغی برسد و طرح در قالب یک برنامه خانواده محور به شبکه ارائه شد و شبکه بسیار استقبال کرد. سعی کردیم طرح دعوت را به این سفره خانواده گره بزنیم ومعضلاتی که سالها در بحثهای خانواده و زندگی جوانان وجود دارد را به عنوان یک طرح تلویزیونی درآوردیم. یک جلسه با مدیر شبکه داشتیم بسیار از طرح
استقبال شد.» اما یکی از اتفاقات جالبی که برنامه دعوت مسبب بحث و نظر درباره آن در فضایی اجتماعی شد، چرایی و چگونگی حضور روحانیون بهعنوان مجری و میزبان در برنامههای تلویزیونی است. نظرهای موافق و انتقادی بسیاری در این موضوع ابراز شد که نتیجه آن را میتوان برای کلیت راهبردهای صداوسیما مفید دانست. حجتالاسلام برمایی، خود در واکنش به برخی از این انتقادات گفته است: «من برای حوزه تخصصی و طلبگی خودم محدودیت قائل نیستم. وقتی کسی به عرصه رسانه میآید، منبر او هم رسانهای میشود. دیگر فرم سنتی در فضاهای تلویزیونی جواب نمیدهد هرچند آن قابلیت و شرافت ذاتی خودش را دارد و مقایسه کردن محمد برمایی در رسانه و لباس طلبگیاش با رسانه اتفاق متفاوتی است.
بنابراین فکر میکنم در حوزه طلبگی، مبلغ یک خانواده ایرانی-اسلامی متعادل باقابلیت دانش، مهارت و تعالی بالا هستم. برایم فرقی نمیکند چه برنامهای و با چه ساختار و چه فرمی باشد که البته باید یکسری گزینههایی را پیشفرض داشته باشد.»
مثل ماه
شبکه: شبکه 3
مجری: رسالت بوذری
تهیهکننده: هادی آشتیانی
زمان پخش: رمضان 1399
وقتی احسان علیخانی از روی خستگی یا نیاز به تنوع یا تغییر سیاستهای شبکه یا هر علت دیگر از «ماه عسل» به «عصر جدید» کوچ کرد، دو سالی طول کشید تا شبکه سه متوجه شد جای ماه عسل واقعا خالی است. رقابت در تقلید فرم برنامه باعث شد شبکه سه هم به احیای دوباره آن فکر کند. «مثل ماه» همانطور که از نامش پیداست محصول همین رویکرد احیاگرانه بود. در این برنامه مهمانانی از سراسر کشور در برنامه حضور مییافتند و از اتفاقات زندگیشان میگفتند و به سبک سلف آن، این مدعوین، عموما کسانی بودند که داستانی برای تعریف کردن داشتند. اتفاقی که زندگی آنها را تحت تاثیر قرار داده و رنگ و بویی خدایی گرفته و به نوعی آنها را به خدا نزدیکتر کرده باشد. این شباهتها البته انتقاداتی را هم برانگیخت تا جایی که مجری مثل ماه به آنها واکنش نشان داد و گفت: «من و برادرم احسان علیخانی دو فرم و دو جهان متفاوت در اجرا داریم و به نظرم ربط دادن این دو جهان در اجرا بسیار بینمک و بیمعناست. از طرفی هر کسی دیگر که جای من بود این قیاس برایش رخ میداد کمااینکه اگر احسان علیخانی بخواهد مخاطب خاص را اجرا کند نوعی قضاوت نسبت به آنچه پیش از این از او دیده نشده پیش میآید.»
هزارداستان
شبکه: نسیم
مجری: متغیر
تهیهکننده: جواد فرحانی
زمان پخش: آغاز از رمضان ۱۳۹۶
مهمترین رقیب «ماه عسل» که البته کمتر از آن متاثر بود و هرگز دچار حواشی سایر برنامههای مشابه آن نشد، «هزارداستان» بود. برنامهای که پیش از پایان عمر ماه عسل آغاز شد و همین اتفاق، استقلال ایده و محتوای آن را تضمین میکرد. از قضا هزارداستان از همان ابتدای پخش هم مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و دیده شد.
ایده اصلی یعنی مواجه کردن چهرههای سرشناس و سلبریتیها بهخصوص از میان هنرمندان و بازیگران با مردم معمولی که داستانهایی برای گفتن داشتند، از چند جهت جالب و متفاوت و مؤثر بود. یکی آن که کار سخت مجریان این نوع ریالیتیشوها را برای هدایت گفتوگو با آدمهایی که تجربه قرار گرفتن مقابل دوربین را نداشتند، آسانتر میکرد و دیگر آن که دو سبک زندگی متفاوت در مقابل هم قرار میگرفتند که غالبا یکی، یعنی طرف هنرمند، کاملا از داستانهای مهمانها متاثر میشدند و خود واقعی آنها از پشت نقاب نقشهایی که اغلب با آنها دیده میشدند بیرون میآمد.
حضور مریم نوابینژاد، یکی از عناصر کلیدی برنامه ماه عسل در مقام کارگردان تلویزیونی این برنامه، ضمن نمایش اهمیت ارتباط سازمانی برنامههایی موفق، توانست به شکلدهی شبکهای برای دعوت از آدمهای پرقصه و دیدنی از سراسر کشور در هزارداستان کمک کند. نوابینژاد در مورد تفاوت برنامه هزارداستان با دیگر برنامههای اجتماعی در گفتوگویی اظهار کرده است: «ما هر روز یک میزبان از جامعه هنرمندان داریم و هیچوقت پرسشگری بهعنوان مجری نداشتیم... هنرمندان از این نوع پردازش موضوعات اجتماعی استقبال زیادی کردند و سوژهها برایشان همواره جذاب بوده است.»
خرمشهر
شبکه: سلامت
مجری: محمدحسین امیدی
تهیهکننده: سیدمصطفی فاطمی
زمان پخش: رمضان 1399
«خرمشهر؛ روایتگر قصه آدمهایی که شاید آنها را بشناسید.» این یک خط معرفی معمولی برنامهای بود که از قضا در سطح ایده از خطی نو پیروی میکرد؛ ایدهای که برخی آن را جسورانه و خلاقانه و برخی دیگر آن را غیرمفید و نامرتبط با ماموریت شبکه پخشکننده ارزیابی کردند. در هر قسمت برنامه «خرمشهر» یک گفتوگوی روایی روی آنتن میرود که دو دسته مهمان در آن حضور دارند.
مهمان اول، یک چهره شناختهشده از جمع بازیگران، ورزشکاران یا اهالی سیاست و فرهنگ است و در بخش ابتدایی مجری و مهمان گپ و گفتی از شرایط روز جامعه و فعالیتهای مهمان در روزهای کرونا دارند و سپس مجری
او را به بخشی با نام جزیره خیال برده و او را در موقعیتهایی داستانی قرار میدهد و واکنش مهمان را جویا میشود. در ادامه، مهمان اجتماعی به این جمع اضافه میشود و گامبهگام از اتفاقات خاصی میگوید که در زندگیاش رخ دادهاست. مخاطبان با ایجاد یک تعلیق داستانی، بهتدریج متوجه شباهت رویدادهای فرضی در جزیره خیال با اتفاقات شگفتانگیز زندگی مهمان ناشناخته برنامه میشوند.
ویژگی خاصی که خرمشهر را از سایر برنامههای مشابه متمایز میکند توجه آن به مساله کروناست؛ اتفاقی که هم باعث میشود برنامه در ردیف موضوعات مرتبط با شبکه سلامت قرار بگیرد و هم اندکی بتواند از فشارهای روانی ناشی از خانهنشینیهای اجباری دوره کرونا یا اثرات این بیماری که بسیاری از مردم را درگیر کرده، کاهش دهد. رجبی، تهیهکننده برنامه درباره این رئالیتیشو که تلاش میکند با نگاه امیدبخش و روشن ضمن طرح مسائل کرونا از داستانهای خود مردم برای گفتوگو با آنها استفاده کند، گفته است: «افرادی کمتر شناختهشده و مرتبط با حوزه سلامت به این برنامه میآیند؛ افرادی همچون کادر درمانی یا افراد عادی که در حوزه سلامت خدمات گرفتهاند. با توجه به همهگیری این بیماری تلاش میکنیم اقدامات کادر درمانی را در این حوزه به نمایش درآوریم.»
محاکات
شبکه: شبکه2
مجری: منصور ضابطیان
تهیهکننده: جواد فرحانی
زمان پخش: اسفند 1399
در میان این دست رئالیتیشوها با موضوعات اجتماعی، «محاکات» شاید تنها برنامهای باشد که در فرم ارزشافزوده به اسم رقابت وارد خط برنامه شده است. در معرفی این برنامه آمده است «محاکات، مسابقهای بزرگ برای روایت داستانهای زندگی، یک چالش دوستداشتنی و صمیمی از حکایتهایی است که روایتگر آن خود مردم هستند. محاکات، زنده کردن سنت به حاشیه رفته قصهگویی است و میخواهد مفهوم حکایتگری را بهدرستی به نسل جدید منتقل کند. این مسابقه، رقابتی با حضور هیات داوران و تماشاچیان است که از تعاملات متعددی شکل میگیرد و میخواهد با معرفی منابع ادبی، اهمیت حکایتگری را روشنتر کند، چراکه باور دارد قصه، قدرت تأثیرگذاری فراوانی دارد.»
درواقع قصههای آدمهای معمولی از آن دست که در برنامههایی بافرم ماهعسل میدیدیم در محاکات از این حیث که تا چه اندازه واقعا قصههایی برانگیزاننده و تأثیرگذار و واجد ارزشهای ادبی هستند، توسط داوران مورد قضاوت قرار میگیرند. امیر شهاب رضویان، فلورا سام، گلاره عباسی و سوگل مشایخی بامیانداری منصور ضابطیان در پایان هرماه بهترین قصه را انتخاب میکند و داوران درباره اینکه آیا قصه زندگی این افراد قابلیت فیلمنامه شدن دارد یا خیر، نظر میدهند. این برنامه را میتوان بهنوعی متأثر از فرم برنامههای«TED نیز دانست. بهعنوانمثال در اولین قسمت این برنامه، بهرام اسدزاده جوان ناشنوایی که از کودکی توانایی شنیدن نداشت و در جوانی با کاشت یک حلزون در گوشش موفق شد برای اولین بار صداها را بشنود، داستانش را به مخاطبان گفت.
رسول نجفیان از کارشناسان مسابقه محاکات هم درباره این برنامه گفته است: «افرادی که در این برنامه حاضر میشوند هرکدام سرگذشت شگفتانگیز و عبرتآمیزی دارند و در زندگی خود سختیها، شادیها، غمها و فرازوفرودهایی داشتند و ما در این برنامه به شنیدن داستان واقعی زندگی آنها مینشینیم. هر داستانی میتواند شرححال زندگی هرکدام از ما باشد و ویژگی هنر در این است که ضمن برقرار کردن ارتباط با مخاطبان، وجوه مشابهت را درک میکند. قرار است در این برنامه اندرز بگیریم و همذات پنداری کنیم که ویژگی و خصلت هنر است.»
اختیاریه
شبکه: شبکه ۵
مجری: سیدمرتضی فاطمی
تهیهکننده: فؤاد صفاریان پور
زمان پخش: اسفند ۹۷ و فروردین ۹۸
«اختیاریه» را از اینجهت که میزبان مهمانانی سرشناس از بازیگران، ورزشکاران، سیاسیون و سایر چهرههایی شناختهشده میشد، باید متفاوت از سایر برنامههای پیشگفته دانست، چراکه رئالیتیشوها عموما مبتنی بر میزبانی از عامه مردم البته با موضوعات و محورهایی متفاوت و شاید معطوف به اقشار مختلف است. آیین استفاده از عبارت «تاکشوی چالشی» بهتر میتواند گویای رویکرد برنامه باشد. در این برنامه یک گفتوگوی صریح میان مجری و مهمان جریان مییافت و مخاطبان در انتها بهصراحت یا محافظهکاری مهمان رأی میدادند. این برنامه هر هفته با سه مهمان پخش شد و پنج هفته ادامه داشت و درنهایت با توجه به انتقادها در کمتر از دو ماه پخش آن متوقف شد. گفتوگوی فاطمی با جمشید مشایخی یکی از قسمتهایی بود که انتقادهای بسیاری را برانگیخت و سرانجام ادامه برنامه را ناکام گذاشت. فاطمی در گفتوگویی، هدف برنامه را اینطور توضیح داده بود: «تلاش ما بر این است که فضایی آرامشبخش و آزاد برای برگزاری گفتوگوهای جسورانه و چالشی ایجاد کنیم. به عبارتی تمام تلاشمان این است که با رعایت ادب به گفتوگوی چالشی و جذاب با مهمانان بپردازیم و حتی وجهی از شخصیت آنها را به تصویر درآوریم که برای مخاطب پنهان بوده است.»
شبکه: شبکه2
مجری: منصور ضابطیان
تهیهکننده: جواد فرحانی
زمان پخش: اسفند 1399
در میان این دست رئالیتیشوها با موضوعات اجتماعی، «محاکات» شاید تنها برنامهای باشد که در فرم ارزشافزوده به اسم رقابت وارد خط برنامه شده است. در معرفی این برنامه آمده است «محاکات، مسابقهای بزرگ برای روایت داستانهای زندگی، یک چالش دوستداشتنی و صمیمی از حکایتهایی است که روایتگر آن خود مردم هستند. محاکات، زنده کردن سنت به حاشیه رفته قصهگویی است و میخواهد مفهوم حکایتگری را بهدرستی به نسل جدید منتقل کند. این مسابقه، رقابتی با حضور هیات داوران و تماشاچیان است که از تعاملات متعددی شکل میگیرد و میخواهد با معرفی منابع ادبی، اهمیت حکایتگری را روشنتر کند، چراکه باور دارد قصه، قدرت تأثیرگذاری فراوانی دارد.»
درواقع قصههای آدمهای معمولی از آن دست که در برنامههایی بافرم ماهعسل میدیدیم در محاکات از این حیث که تا چه اندازه واقعا قصههایی برانگیزاننده و تأثیرگذار و واجد ارزشهای ادبی هستند، توسط داوران مورد قضاوت قرار میگیرند. امیر شهاب رضویان، فلورا سام، گلاره عباسی و سوگل مشایخی بامیانداری منصور ضابطیان در پایان هرماه بهترین قصه را انتخاب میکند و داوران درباره اینکه آیا قصه زندگی این افراد قابلیت فیلمنامه شدن دارد یا خیر، نظر میدهند. این برنامه را میتوان بهنوعی متأثر از فرم برنامههای«TED نیز دانست. بهعنوانمثال در اولین قسمت این برنامه، بهرام اسدزاده جوان ناشنوایی که از کودکی توانایی شنیدن نداشت و در جوانی با کاشت یک حلزون در گوشش موفق شد برای اولین بار صداها را بشنود، داستانش را به مخاطبان گفت.
رسول نجفیان از کارشناسان مسابقه محاکات هم درباره این برنامه گفته است: «افرادی که در این برنامه حاضر میشوند هرکدام سرگذشت شگفتانگیز و عبرتآمیزی دارند و در زندگی خود سختیها، شادیها، غمها و فرازوفرودهایی داشتند و ما در این برنامه به شنیدن داستان واقعی زندگی آنها مینشینیم. هر داستانی میتواند شرححال زندگی هرکدام از ما باشد و ویژگی هنر در این است که ضمن برقرار کردن ارتباط با مخاطبان، وجوه مشابهت را درک میکند. قرار است در این برنامه اندرز بگیریم و همذات پنداری کنیم که ویژگی و خصلت هنر است.»
اختیاریه
شبکه: شبکه ۵
مجری: سیدمرتضی فاطمی
تهیهکننده: فؤاد صفاریان پور
زمان پخش: اسفند ۹۷ و فروردین ۹۸
«اختیاریه» را از اینجهت که میزبان مهمانانی سرشناس از بازیگران، ورزشکاران، سیاسیون و سایر چهرههایی شناختهشده میشد، باید متفاوت از سایر برنامههای پیشگفته دانست، چراکه رئالیتیشوها عموما مبتنی بر میزبانی از عامه مردم البته با موضوعات و محورهایی متفاوت و شاید معطوف به اقشار مختلف است. آیین استفاده از عبارت «تاکشوی چالشی» بهتر میتواند گویای رویکرد برنامه باشد. در این برنامه یک گفتوگوی صریح میان مجری و مهمان جریان مییافت و مخاطبان در انتها بهصراحت یا محافظهکاری مهمان رأی میدادند. این برنامه هر هفته با سه مهمان پخش شد و پنج هفته ادامه داشت و درنهایت با توجه به انتقادها در کمتر از دو ماه پخش آن متوقف شد. گفتوگوی فاطمی با جمشید مشایخی یکی از قسمتهایی بود که انتقادهای بسیاری را برانگیخت و سرانجام ادامه برنامه را ناکام گذاشت. فاطمی در گفتوگویی، هدف برنامه را اینطور توضیح داده بود: «تلاش ما بر این است که فضایی آرامشبخش و آزاد برای برگزاری گفتوگوهای جسورانه و چالشی ایجاد کنیم. به عبارتی تمام تلاشمان این است که با رعایت ادب به گفتوگوی چالشی و جذاب با مهمانان بپردازیم و حتی وجهی از شخصیت آنها را به تصویر درآوریم که برای مخاطب پنهان بوده است.»