بررسی کارنامه صنعت دارویی کشور در دوران 40 ساله پس‌از انقلاب اسلامی
ایران چگونه داروساز شد؟
در دنیای رازآلود اعداد، فاصله بین 30 و 97 با 66 عدد ساده پر می‌شود؛ اعدادی كه وقتی پایشان به دنیای واقعی آمارها باز می‌شود، ارزشی چندبرابر پیدا می‌كنند و ما را به ماجرای یك پیشرفت قابل توجه می‌رسانند؛ یك جهش چشمگیر در حوزه غذا و داروی كشورمان در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی؛ جایی كه آمارها از واقعیت‌هایی حكایت می‌كنند كه سرخیلی‌ها به خاطرش با غرور بلند است؛ براساس همین آمارها درحالی كه در سال‌های قبل از انقلاب
۷۰ درصد داروهای كشور از طریق واردات به دست بیماران می‌رسید و سهم تولیدات داخلی با اغماض رقمی حدود 30 درصد بود، پس از انقلاب با همت و تلاش داروسازان ایرانی، این رقم به 97 درصد رسیده و این یعنی حالا مدت‌هاست كه 97 درصد داروهای مورد نیاز كشور در داخل مرزهای كشورمان تولید می‌شوند. خودكفایی در عرصه تولید دارو، اتفاقی است كه بارها توسط مسؤولان وزارت بهداشت و درمان كشورمان هم تایید شده است، دستاوردی كه با وجود تحریم‌های مختلف، ركورد كم نظیری را به جا گذاشته و از سیاستی خبر می‌دهد كه كماكان تمركزش را بر حمایت از تولیدكننده‌های داخلی دارو، مواد اولیه و... گذاشته است.
قیمت دارو هم كاهش پیدا می‌كند
مهدی پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو، مسؤولی است كه در گفت‌وگو با جام‌جم با تایید این موضوع از بهره‌برداری 40 داروی جدید در زمینه داروی بیماران خاص و عمومی در ایام دهه فجر خبر می‌دهد و می‌گوید: درخصوص تامین مواد اولیه نیز اقداماتی در دست انجام است به‌طوری كه در بخش‌های مختلف دارویی با این اقدامات سعی خواهیم كرد در بحث داروهای خارجی كه در بازار بوده، كاهش قیمت محسوسی ایجاد شود.
كاهش قیمت دارو، وعده‌ای است كه رئیس سازمان غذا و دارو به مردم كشورمان می‌دهد، به آنهایی كه به نوعی در پروسه درمان درگیرند. پیرصالحی خطاب به آنها می‌گوید:« در زمینه داروهای عمومی تا ۳۰ درصد و در داروهای بیماران خاص حداقل ۴۰ درصد كاهش قیمت خواهیم داشت كه البته در برخی موارد، این كاهش قیمت به ۶۰ درصد نیز می‌رسد.»
او با اشاره به دستاوردهای سازمان غذا و دارو در زمینه خودكفایی در تولید داروهای مختلف در كشور به آمارهای جالبی اشاره می‌كند و از افزوده شدن فهرست داروهای طبیعی كشورمان به فرهنگنامه دارویی سازمان بهداشت جهانی (WHO) خبر می‌دهد.
این اما همه ماجرا نیست، پیرصالحی به افزایش تولید داخلی فرآورده‌های طبیعی و داروهای طب سنتی ایران (با كیفیت مطلوب) و به‌كارگیری فناوری‌های نوین با اولویت دادن تولید فرآورده‌های وارداتی با هدف كاهش وابستگی به كشورهای محدود و خاص به همراه گسترش همكاری‌های علمی و فناوری در سطح بین‌المللی هم اشاره می‌كند و می‌گوید: در حوزه فرآورده‌های طبیعی و داروهای طب سنتی ایران هم ما با افزایش خودكفایی، اشتغال‌زایی و استفاده حداكثری از توان داخلی واردات غیرضروری و بی‌رویه قبلی را كنترل كرده‌ایم.
تاكید پیرصالحی البته بر تولید داروی باكیفیت است، اتفاقی كه به عقیده او جز با گذر از راه صنعت نمی‌افتد و برهمین اساس، صنعت تولید دارو به اولویت سازمان غذا و دارو تبدیل می‌شود.
از واردات به صادرات رسیدیم
همایون هاشمی، رئیس فراكسیون غذا و داروی مجلس شورای اسلامی كشورمان مسؤول دیگری است كه برای ما از دستاوردهای انقلاب اسلامی در زمینه تولید دارو می‌گوید؛ دستاوردهایی كه به گفته او، ما را از كشوری واردات محور دور كرده و علاوه بر خودكفایی به سمت صادرات اقلام دارویی هم سوق داده است.
هاشمی با اعلام این موضوع می‌گوید: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، كشور ما در مقاطع متفاوت جهش‌های مختلفی در حوزه‌های بسیاری از جمله حوزه دارو داشت و با وجود دشمنی‌هایی كه كشورهای متخاصم با ما داشتند، این شكوفایی ادامه پیدا كرد و با این‌كه ما به واسطه تحریم‌های مختلف چندین بار دچار مشكل شدیم اما در نهایت صنعت داروسازی ما در داخل كشور به خودكفایی
قابل قبولی رسید، به‌طوری كه درحال حاضر شاهدیم بیش از 97 درصد محصولات دارویی مورد استفاده در كشور، تولید داخل هستند .
اتفاق خوب‌تر اما از دید رئیس فراكسیون غذا و داروی مجلس، تغییر وضعیتی است كه در صادرات داروها اتفاق افتاده است. به این ترتیب به گفته هاشمی، صنعت مواد اولیه دارویی سالانه بالغ بر 300 میلیون دلار برای كشور ارزآوری دارد؛ اتفاقی كه یك نشانه خوب است از خودكفایی صنعتی كه در سال‌های قبل از انقلاب، تكیه‌اش بر واردات دارو بود.
فهرست دارویی نامشخص
در سال‌های قبل از انقلاب
عجیب باشد یا نه، كشور ما در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی فهرست دارویی مشخص و مصوبی نداشته و كمیته یا شورایی برای بررسی این‌كه چه داروهایی باید در فهرست داروها قرار بگیرد، تشكیل نشده بود.
براساس اسناد موجود پیش از انقلاب اسلامی مؤسساتی مشتمل بر شركت سهامی دارویی كشور، شیر و خورشید (هلال احمر)، تأمین اجتماعی، شركت نفت، ارتش و دانشگاه‌های علوم پزشكی هم نسبت به واردات دارو اقدام می‌كردند و به‌جز شركت سهامی دارویی كشور كه وابسته به وزارت بهداری بود، سایر سازمان‌های واردكننده هیچ مجوزی برای واردات دارو از وزارت بهداری اخذ نكرده و مطابق دستورالعمل‌های خاص خود و فهرست دارویی خود نسبت به واردات دارو اقدام می‌كردند.
تمركز و رقابت شركت‌های متعدد در زمینه واردات دارو، همان شاهدی است كه واردات محور بودن كشور در این عرصه خبر می‌دهد. موضوعی كه مورد تایید رئیس هیات مدیره سندیكای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران هم قرار می‌گیرد و احمد شیبانی، با اشاره به آن می‌گوید: قبل از انقلاب اسلامی تنها حدود ۲۵ تا 30 درصد از داروهای مصرفی كشور در داخل تولید می‌شد كه به وسیله شركت‌های چند ملیتی، تحت لیسانس تولید بودند و تعداد محدودی شركت‌های داروسازی داخلی وجود داشت كه سهم مهمی در تولید نداشتند و بیشتر داروهای OTC تولید می‌كردند. شیبانی همین‌جا تاكید می‌كند قبل از سال ۱۳۵۷، تأمین داروی كشور واردات محور بوده است و با اشاره به این موضوع توضیح می‌دهد: در آن سال ها، مواد اولیه دارو و لوازم بسته‌بندی، صد درصد وارداتی بود و سپس در داخل تولید و تهیه می‌شد. میزان ارزبری داروی كشور در سال ۱۳۵۷حدود ۵۳۰ میلیون دلار بود.
رئیس هیات مدیره سندیكای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران می‌گوید: ۹۷ درصد داروهای مورد نیاز كشور از نظر عددی در داخل تهیه و حدود ۳ درصد به صورت داروی ساخته شده وارد می‌شود.
همچنین درحال حاضر ۱۰۷ كارخانه داروسازی داروهای شیمیایی، ۴۰ كارخانه داروسازی تولید داروهای گیاهی و حدود ۴۰ كارخانه تولیدكننده مواد اولیه و بسته بندی در كشور وجود دارد.
شیبانی ایجاد فهرست دارویی كشور را یكی از اقدامات مهم این حوزه می‌داند و توضیح می‌دهد: با توجه به تدوین و اجرای نظام نوین دارویی كشور كه طرح ژنریك، یكی از اهداف مهم آن است ، از سال ۱۳۵۸ تمام داروهای موجود در فهرست داروهای ایران ثبت و تجدید ثبت با نام ژنریك شدند.
در حال حاضر، تعداد داروهای به ثبت رسیده بر حسب مولكول دارو، ۲۳۰۰ قلم است كه ۱۷۵۰ قلم تولید داخل و ۵۵۰ قلم وارداتی است. تعداد اقلام دارو بر حسب اشكال دارو ۳۵۰۰ قلم است.
۷۰ درصد داروهای كشور از طریق واردات به دست بیماران می‌رسید و سهم تولیدات داخلی با اغماض رقمی حدود 30 درصد بود، پس از انقلاب با همت و تلاش داروسازان ایرانی، این رقم به 97 درصد رسیده و این یعنی حالا مدت‌هاست كه 97 درصد داروهای مورد نیاز كشور در داخل مرزهای كشورمان تولید می‌شوند. خودكفایی در عرصه تولید دارو، اتفاقی است كه بارها توسط مسؤولان وزارت بهداشت و درمان كشورمان هم تایید شده است، دستاوردی كه با وجود تحریم‌های مختلف، ركورد كم نظیری را به جا گذاشته و از سیاستی خبر می‌دهد كه كماكان تمركزش را بر حمایت از تولیدكننده‌های داخلی دارو، مواد اولیه و... گذاشته است.
قیمت دارو هم كاهش پیدا می‌كند
مهدی پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو، مسؤولی است كه در گفت‌وگو با جام‌جم با تایید این موضوع از بهره‌برداری 40 داروی جدید در زمینه داروی بیماران خاص و عمومی در ایام دهه فجر خبر می‌دهد و می‌گوید: درخصوص تامین مواد اولیه نیز اقداماتی در دست انجام است به‌طوری كه در بخش‌های مختلف دارویی با این اقدامات سعی خواهیم كرد در بحث داروهای خارجی كه در بازار بوده، كاهش قیمت محسوسی ایجاد شود.
كاهش قیمت دارو، وعده‌ای است كه رئیس سازمان غذا و دارو به مردم كشورمان می‌دهد، به آنهایی كه به نوعی در پروسه درمان درگیرند. پیرصالحی خطاب به آنها می‌گوید:« در زمینه داروهای عمومی تا ۳۰ درصد و در داروهای بیماران خاص حداقل ۴۰ درصد كاهش قیمت خواهیم داشت كه البته در برخی موارد، این كاهش قیمت به ۶۰ درصد نیز می‌رسد.»
او با اشاره به دستاوردهای سازمان غذا و دارو در زمینه خودكفایی در تولید داروهای مختلف در كشور به آمارهای جالبی اشاره می‌كند و از افزوده شدن فهرست داروهای طبیعی كشورمان به فرهنگنامه دارویی سازمان بهداشت جهانی (WHO) خبر می‌دهد.
این اما همه ماجرا نیست، پیرصالحی به افزایش تولید داخلی فرآورده‌های طبیعی و داروهای طب سنتی ایران (با كیفیت مطلوب) و به‌كارگیری فناوری‌های نوین با اولویت دادن تولید فرآورده‌های وارداتی با هدف كاهش وابستگی به كشورهای محدود و خاص به همراه گسترش همكاری‌های علمی و فناوری در سطح بین‌المللی هم اشاره می‌كند و می‌گوید: در حوزه فرآورده‌های طبیعی و داروهای طب سنتی ایران هم ما با افزایش خودكفایی، اشتغال‌زایی و استفاده حداكثری از توان داخلی واردات غیرضروری و بی‌رویه قبلی را كنترل كرده‌ایم.
تاكید پیرصالحی البته بر تولید داروی باكیفیت است، اتفاقی كه به عقیده او جز با گذر از راه صنعت نمی‌افتد و برهمین اساس، صنعت تولید دارو به اولویت سازمان غذا و دارو تبدیل می‌شود.
از واردات به صادرات رسیدیم
همایون هاشمی، رئیس فراكسیون غذا و داروی مجلس شورای اسلامی كشورمان مسؤول دیگری است كه برای ما از دستاوردهای انقلاب اسلامی در زمینه تولید دارو می‌گوید؛ دستاوردهایی كه به گفته او، ما را از كشوری واردات محور دور كرده و علاوه بر خودكفایی به سمت صادرات اقلام دارویی هم سوق داده است.
هاشمی با اعلام این موضوع می‌گوید: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، كشور ما در مقاطع متفاوت جهش‌های مختلفی در حوزه‌های بسیاری از جمله حوزه دارو داشت و با وجود دشمنی‌هایی كه كشورهای متخاصم با ما داشتند، این شكوفایی ادامه پیدا كرد و با این‌كه ما به واسطه تحریم‌های مختلف چندین بار دچار مشكل شدیم اما در نهایت صنعت داروسازی ما در داخل كشور به خودكفایی
قابل قبولی رسید، به‌طوری كه درحال حاضر شاهدیم بیش از 97 درصد محصولات دارویی مورد استفاده در كشور، تولید داخل هستند .
اتفاق خوب‌تر اما از دید رئیس فراكسیون غذا و داروی مجلس، تغییر وضعیتی است كه در صادرات داروها اتفاق افتاده است. به این ترتیب به گفته هاشمی، صنعت مواد اولیه دارویی سالانه بالغ بر 300 میلیون دلار برای كشور ارزآوری دارد؛ اتفاقی كه یك نشانه خوب است از خودكفایی صنعتی كه در سال‌های قبل از انقلاب، تكیه‌اش بر واردات دارو بود.
فهرست دارویی نامشخص
در سال‌های قبل از انقلاب
عجیب باشد یا نه، كشور ما در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی فهرست دارویی مشخص و مصوبی نداشته و كمیته یا شورایی برای بررسی این‌كه چه داروهایی باید در فهرست داروها قرار بگیرد، تشكیل نشده بود.
براساس اسناد موجود پیش از انقلاب اسلامی مؤسساتی مشتمل بر شركت سهامی دارویی كشور، شیر و خورشید (هلال احمر)، تأمین اجتماعی، شركت نفت، ارتش و دانشگاه‌های علوم پزشكی هم نسبت به واردات دارو اقدام می‌كردند و به‌جز شركت سهامی دارویی كشور كه وابسته به وزارت بهداری بود، سایر سازمان‌های واردكننده هیچ مجوزی برای واردات دارو از وزارت بهداری اخذ نكرده و مطابق دستورالعمل‌های خاص خود و فهرست دارویی خود نسبت به واردات دارو اقدام می‌كردند.
تمركز و رقابت شركت‌های متعدد در زمینه واردات دارو، همان شاهدی است كه واردات محور بودن كشور در این عرصه خبر می‌دهد. موضوعی كه مورد تایید رئیس هیات مدیره سندیكای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران هم قرار می‌گیرد و احمد شیبانی، با اشاره به آن می‌گوید: قبل از انقلاب اسلامی تنها حدود ۲۵ تا 30 درصد از داروهای مصرفی كشور در داخل تولید می‌شد كه به وسیله شركت‌های چند ملیتی، تحت لیسانس تولید بودند و تعداد محدودی شركت‌های داروسازی داخلی وجود داشت كه سهم مهمی در تولید نداشتند و بیشتر داروهای OTC تولید می‌كردند. شیبانی همین‌جا تاكید می‌كند قبل از سال ۱۳۵۷، تأمین داروی كشور واردات محور بوده است و با اشاره به این موضوع توضیح می‌دهد: در آن سال ها، مواد اولیه دارو و لوازم بسته‌بندی، صد درصد وارداتی بود و سپس در داخل تولید و تهیه می‌شد. میزان ارزبری داروی كشور در سال ۱۳۵۷حدود ۵۳۰ میلیون دلار بود.
رئیس هیات مدیره سندیكای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران می‌گوید: ۹۷ درصد داروهای مورد نیاز كشور از نظر عددی در داخل تهیه و حدود ۳ درصد به صورت داروی ساخته شده وارد می‌شود.
همچنین درحال حاضر ۱۰۷ كارخانه داروسازی داروهای شیمیایی، ۴۰ كارخانه داروسازی تولید داروهای گیاهی و حدود ۴۰ كارخانه تولیدكننده مواد اولیه و بسته بندی در كشور وجود دارد.
شیبانی ایجاد فهرست دارویی كشور را یكی از اقدامات مهم این حوزه می‌داند و توضیح می‌دهد: با توجه به تدوین و اجرای نظام نوین دارویی كشور كه طرح ژنریك، یكی از اهداف مهم آن است ، از سال ۱۳۵۸ تمام داروهای موجود در فهرست داروهای ایران ثبت و تجدید ثبت با نام ژنریك شدند.
در حال حاضر، تعداد داروهای به ثبت رسیده بر حسب مولكول دارو، ۲۳۰۰ قلم است كه ۱۷۵۰ قلم تولید داخل و ۵۵۰ قلم وارداتی است. تعداد اقلام دارو بر حسب اشكال دارو ۳۵۰۰ قلم است.
ضمیمه قفسه کتاب
تیتر خبرها
