گفت‌وگو با دكتر بابك زمانی، متخصص مغز و اعصاب
وقتی مغز به سكته می‌افتد
مهم‌ترین علت سكته مغزی چیست؟
مهم‌ترین علت آن، آترواسكلروزیس (تصلب شرائین) است. همچنین به علت چربی خون ، فشار خون و قند خون بالا روی می‌دهد. اما سكته مغزی علل دیگری هم دارد، مثل بیماری‌هایی كه در مغز، لخته ایجاد می‌كند یا بیماری‌هایی كه باعث افزایش انعقاد خون می‌شود. گرچه در سن بالا شیوع بیشتری دارد اما در همه سنین دیده می‌شود.
آیا توارث در بروز سكته مغزی نقش دارد؟
بله توارث در بروز همه بیماری‌ها از جمله سكته مغزی نقش دارد. اگر كسی عوامل خطر سكته مغزی را دارد بهتر است به پزشك مراجعه كند.
آیا استرس در بروز سكته مغزی نقش دارد؟
استرس به‌طور مستقیم نقش ندارد. اما به‌طور غیرمستقیم و با بالابردن فشار خون در درازمدت در سكته مغزی نقش دارد. در اینجا لازم است تاكید كنم عوامل جمعی، دولت‌ها و سازمان‌ها نقش زیادی در پیشگیری از سكته مغزی دارند. باید تاكید بیشتری بر ورزش مردم شود. باید كارخانه‌ها نمك به غذاهای آماده كمتر اضافه كنند. در این خصوص نظارت باید انجام شود. آلودگی شهرها كمتر شود. از مصرف سیگار كه یك عامل خطر زای سكته است دوری شود. به مراكزی كه قلیان به‌راحتی سرو می‌شود تذكر داده شود. از دوچرخه در شهر استفاده شود كه هم باعث افزایش فعالیت می‌شود و هم از آلودگی شهر پیشگیری می‌كند. مهم‌ترین و قابل كنترل‌ترین علت سكته مغزی فشار خون است. فشار خون باید مرتب چك شود. بالا رفتن مختصر فشارخون باعث سكته مغزی نمی‌شود. افرادی كه نمی‌دانند فشار خون دارند و كنترل نمی‌كنند دچار سكته مغزی می‌شوند.
علائم سكته مغزی چیست؟
اختلال تكلم، ضعف و كج شدن صورت و ناتوانی در بالا بردن دست. اگر كسی دچار یك یا هر سه علامت نام‌برده شد، باید هرچه سریع‌تر از طریق تماس با 115 به نزدیك‌ترین بیمارستان منتقل شود. با خودروی شخصی فرد را به بیمارستان نبرید. مریض را به مطب خصوصی نبرید. آمبولانس 115 در تهران در كمتر از 15 دقیقه حضور پیدا می‌كند و اقدامات لازم برای بیمار را از همكاران متخصص از طریق تلفن دریافت می‌كند.
درمان سكته فقط در زمان طلایی ممكن است؟
درمان سكته مغزی در 5/4 ساعت اول از طریق وریدی امكان‌پذیر است. در حال حاضر در دنیا در شش ساعت اول از طریق آنژیوگرافی، نجات از سكته مغزی ممکن است.
