همین اول تكلیف چند واژه را معلوم كنیم بعد برویم سر اصل مطلب. ما که با كشاورزی سر و کار داریم به جای استفاده از واژه‌های استرس و شوك، تنش را به كار می‌بریم. تنش هم، هر گونه تغییر در عوامل طبیعی است كه باعث كاهش یا از بین رفتن شرایط مطلوب رشد گیاه می‌شود. عوامل تنش‌زا، تعادل هورمونی گیاه را به هم می‌ریزند و از این راه به آن آسیب می‌زنند. تنش هم انواعی دارد مثل تنش رطوبتی، تنش سرمایی یا تنش نوری. یك وقت‌هایی مثل روزهای اسفند كه دمای هوا زیاد بالا و پایین می‌شود، بعضی درختان دچار تنش دمایی می‌شوند و بی‌موقع شكوفه می‌دهند. كدام درختان؟ بیشتر آنهایی كه بیمارند، آفت زده‌اند یا از نظر تغذیه‌ای ضعیفند. اینها به خاطر ضعف‌شان، احساس خطر می‌كنند و برای باقی ماندن نسل‌شان شروع می‌كنند به گلدهی. از نظر ما این كار خیلی جذاب است، ولی در اصل، این آخرین رمق‌های درخت است و زمان واقعی گل و بار كه بشود، این درخت دیگر توانی برای گلدهی ندارد. این همه گل گفتیم گل شنفتیم، گلِ حرف یادمان نرود. حرف این است، شاید كسی در نگاه اول بگوید چنین درختانی گول بهار را خورده‌اند. خیال می‌كنند هوا كه گرم شده بهار آمده ولی در اصل، كارشان از سر هوشمندی و برای بقاست. درخت كارش را خوب بلد است حیف كه باغبان حواسش نبوده و گذاشته كار به اینجا بكشد تا بوده و بوده ضعیفی بوده است و ابتلا. برای همین هم حضرت امیر(ع) فرموده‌اند: «فِی تَقَلُّبِ الْأَحْوَالِ عِلْمُ جَوَاهِرِ الرِّجَالِ؛ در تغییر و گردش حالات (بلندی، پستی، توانگری، تنگدستی، بیماری و تندرستی) گوهرهای مردان (عیب و هنر آنها) فهمیده شود.» [1]
1 ـ حكمت ۲۰۸ نهج‌البلاغه