عملیات عمرانی سد لاسک در گیلان از هفته پیش آغاز شد
لاسک؛ نجاتبخش یا ویرانگر
سد لاسك شفت در استان گیلان كه طرح احداث آن سالها پیش تهیه شده، اما به دلیل مخالفت مدیران و فعالان محیطزیست، ساخت آن هربار به تعویق میافتاد، بالاخره پنجشنبه گذشته، یعنی 5اردیبهشت با حضور وزیر نیرو و مدیران استانی كلنگ احداثش بر زمین خورد؛ اما تماس كلنگ و زمین همان و به هوا برخاستن دوباره فریاد فعالان محیطزیست و پر شدن فضای مجازی از تصاویر و نوشتههای اعتراضآمیزی كه ساخت سد را تهدیدی برای تالاب انزلی و جنگلهای هیركانی میدانند، همان؛ اعتراضاتی كه گفته شده تا پای میز دادگستری هم خواهد رفت و كار را برای سدسازان سخت خواهد كرد. شرایط پیچیده ساخت سد لاسك ما را بر آن داشت سراغ موافقان و مخالفان احداث این سد برویم و نظر آنها را درخصوص موافقت و مخالفتشان بپرسیم.
با این حال فعالان محیطزیست میگویند، منطقهای كه قرار است سد لاسك، آب شرب و كشاورزی آن را تامین كند، نیاز چندانی به آب این سد ندارد، این درحالی است كه پیامدهای ویرانگر سد، ملی و بیش از سودی است كه به مردم منطقه خواهد رساند.
پیگیری از طریق دادگستری
و دفتر رهبری
رامین شیرعلیپور، دبیر شبكه تشكلهای محیطزیستی و منابع طبیعی گیلان و مدیرعامل موسسه دوستداران سیاهكل كه از مخالفان سرسخت سد لاسك است، درباره مخالفتش به جامجم میگوید، نهتنها فعالان میراثی بلكه استادان دانشگاه نیز با ساخت این سد مخالفند و ساخت سد به دلیل تامین آب شرب و كشاورزی شهرستانهای فومن و انزلی را دلیلی غیرمنطقی میدانند؛ زیرا مناطق مذكور، از بارشهای خوبی برخوردار است و حتی به گفته خود استاندار گیلان 220 آب بند در شفت وجود دارد كه حكم سد و مخازن تامین آب را بهعهده دارد.
شیرعلیپور با بیان اینكه استاندار گیلان خود از مخالفان احداث سد لاسك بود كه حتی بهمن ماه گذشته رای و نظر وزیر نیرو برای حضور در شفت و كلنگزنی پروژه را برگرداند، اما درنهایت تسلیم فشار علاقهمندان به سدسازی شد، تاكید میكند احداث این سد به لحاظ نبود ارزیابیهای محیطزیستی جرم است و ما رسیدگی به این جرم را همین هفته از طریق دادگستری استان گیلان و همچنین دفتر رهبری پیگیری خواهیم كرد.
بحرانهای اجتماعی و محیطزیستی
موسسه سبزكاران گیلان هم كه سال 96 عنوان قهرمان تالابهای كشور را از آنِ خود كرد و تاكنون پروژههای محیطزیستی مهمی از قبیل پروژه مقابله با سنبل آبی و مهاجم تالابهای انزلی و عینك رشت و اجرای پروژه آگاهی رسانی درخصوص تالابهای كشور به مردم و نمایندگان مجلس از سال 95 تاكنون را در دست اجرا دارد، از مخالفان سرسخت احداث سد لاسك است.
نسیم طوافزاده، دبیر این موسسه درخصوص مخالفت اعضای این موسسه و جامعه محیطزیستی كشور با احداث سد لاسك به جامجم میگوید: این سد با ساخت خود چند بحران مهم اجتماعی و محیط زیستی را برای مردم منطقه ایجاد میكند كه پیامدهای منفیاش از سود احداث سد بیشتر است.
تخلیه روستاها
تخلیه سه روستا با جمعیت بیش از 3000 نفر، بحران اجتماعی احداث سد است كه طوافزاده به آن اشاره كرده و یادآور میشود: متاسفانه تا این زمان هیچ صحبتی با مردم این مناطق نشده و مردم نمیدانند چه باید و میتوانند بكنند، حتی خانه و اراضی آنها خریداری نشده و مكان جدیدی برای انتقال آنها در نظر گرفته نشده و این درحالی است كه مردم از حدود دهسال پیش تاكنون بهواسطه بحث احداث سد، نه اجازه هیچگونه تعمیر و توسعهای را در واحدهای مسكونی و غیرمسكونی خود دادند و نه گاز به منطقه رسیده است؛ شرایطی كه مردم را خسته كرده تا امروز بگویند هركاری میخواهید بكنید، فقط تكلیف ما را روشن كنید. حال آنكه حتی اگر مردم راضی به جابهجایی از روستاهای خود شوند، خردهفرهنگهای منطقه و كسب و كار و دامداری اهالی كه غیر از دامداری، مدل و مهارت دیگری برای تامین معیشت ندارند هم از بین میرود.
ایجاد کانون گردوغبار
دبیر موسسه سبزكاران گیلان بحرانهای طبیعی و محیط زیستی احداث سد را حتی از این هم مخربتر میداند و میگوید اولین پیامد ناگوار در این خصوص، كاهش آب ورودی به تالاب انزلی و خشكی بخشهای غربی تالاب است كه هماكنون بخش زیادی از آب آن توسط رودخانه امامزاده ابراهیم تامین میشود. به گفته طوافزاده، خشكی این بخش از تالاب یعنی ایجاد كانونهای ریزگرد كه شهرهای رشت و انزلی و صومعه سرا را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
قلع و قمع هیرکانی
اجرای طرح تنفس جنگل و ممنوعیت بهرهبرداری از جنگلهای شمال هم موضوع دیگری است كه این فعال محیطزیستی به آن اشاره میكند و میگوید این طرح درحالی به اجرا درآمده كه عملا بهواسطه احداث سد لاسك، بیش از 94 هكتار سطح جنگلی در مخزن سد زیر آب میرود كه باید در بازه زمانی یك تا دو سال پاكتراشی شود. طبق برآوردهای انجام شده و كف قیمت بازار، درآمد حاصل از استحصال و فروش این درختان، 5600 میلیارد ریال است كه طبعا به پیمانكاران و حامیان طرح مذكور خواهد رسید.
از سوی دیگر، آب منطقهای اعلام كرده، 75 درصد آب ذخیره شده در مخزن سد، حقآبه محیط زیستی و تالاب انزلی خواهد بود و حال پرسش این است كه اگر قرار است 75 درصد آب به محیط زیست برسد و فقط 25 درصد سهم آب شرب و كشاورزی باشد، آیا میارزد كه هزار میلیارد تومان برای ساخت سد صرف شود، جنگل تخریب شود و تكلیف معیشت و خانه و زندگی مردم هم همچنان نامشخص باقی بماند و اگر به همه این پرسشها پاسخ داده شده، چرا وزیر نیرو پنهان و دور از چشم رسانهها و بدون حضور مدیران محیطزیست منطقه و استان و مدیران منابع طبیعی وارد گیلان شده و اقدام به كلنگزنی پروژه كردند؟
منطقه شکوفا میشود
بسیاری از 13 نماینده مردم گیلان در مجلس اما به نظر میرسد با احداث سد لاسك موافق هستند كه اجرای این پروژه در مجمع نمایندگان استان گیلان هم به تصویب رسیده. مهر این موافقت هم ظاهرا به دلیل اصرار و تایید نمایندگان فومن، شفت و صومعهسرا زیر طرح نشسته است. آنها به رونق بخشی این سد اعتقاد زیادی دارند. نماینده فومن و شفت در مجلس در بازدید از روند عملیات اجرایی سد لاسك گفته احداث سد لاسك موجب رونق اقتصادی منطقه خواهد شد.
حجتالاسلام محمدمهدی افتخاری با بیان اینكه سیلابهای اخیر در كشور نشان داد كه سدها میتوانند جلوی تخریب را بگیرند، میگوید: دغدغههایی كه درباره بحثهای محیطزیستی سد لاسك وجود داشت هم مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و هیچ جای نگرانی در این زمینه وجود ندارد، ضمن اینكه سد لاسك قطع به یقین یكی از مراكز بكر گردشگری و موجب رونق تولید و اقتصاد در این منطقه خواهد شد.
وی به نگرانی مردم منطقه به جهت زیر آب رفتن برخی از روستاها و كوچ اجباریشان هم اشاره كرده و در زمینه روستای لاسك میگوید: منطقه لاسك منطقه ویژهای محسوب میشود، این روستا ورودی شهرك زیارتی امامزاده ابراهیم به شمار میرود كه زائران زیادی از اقصینقاط كشور به این منطقه میآیند و مجموعهای سیاحتی و زیارتی است و به جهت احداث سد، تغییر مسیر و جاده دسترسی به شهرك زیارتی صورت خواهد گرفت و اكنون مردم لاسك در این خصوص نیز نگرانیهایی دارند و تقاضای بنده این است كه تمهیداتی اندیشیده شود كه به بازار روستای لاسك و اقتصاد مردم این منطقه لطمهای وارد نشود.