با تكرار حادثه غرق شدن كودكان در هوتگ‌ها، جام‌جم از ضرورت ساماندهی سازه‌های آبی محلی در چابهار گزارش می‌دهد
هوتگ؛ زندگی بخش یا قاتل؟!
منیره ده روز است كه نیست! مریم هم نیست، یسرا هم نیست. تعطیلات تابستانی برای این دختران دانش‌آموز چابهاری نیامده تمام شد؛ برای همیشه. حالا منیره از توی عكسش به پدرومادرش لبخند می‌زند، صدای مریم را ده روز است كه كسی نشنیده و خانواده یسرا هنوز با جای خالی او كنار نیامده‌اند. از هشتمین روز خرداد كه این سه دختربچه گذرشان به هوتگ روستای كموبازار افتاد، ده روز می‌گذرد؛ بهانه حضور آنها كنار هوتگ هرچه كه بوده باشد، چه به گفته برخی برای آب آوردن رفته باشند و چه به گفته عده‌ای دیگر برای شنا، هوتگ ناگهان دهان باز كرده و آنها را بلعیده! دخترها لابد داخل این گودال بزرگ پر شده از آب باران، هی دست و پا زده‌اند، كمك خواسته‌اند و كسی صدایشان را نشنیده؛ حالا چه فرق می‌كند اول منیره را هوتگ به درون خودش كشیده باشد، یا یسرا و مریم را؟! حالا ده روز از مرگ این سه دختربچه می‌گذرد و مهر 98 كه برسد همكلاسی‌هایشان روی نیمكت كلاس درس، همانجایی كه دخترها می‌نشستند، لابد گل می‌گذارند و هروقت از كنار هوتگ رد می‌شوند، یادشان می‌افتد كه مریم و یسرا و منیره، همینجا داخل همین آب آن‌قدر دست و پا زدند كه دیگر نفس‌شان بالا نیامد.
برای آنها و بقیه اهالی این روستا و 400 روستای دیگر شهرستان چابهار، هوتگ تصویر آشنایی است؛ تصویری كه از بچگی جلوی چشم اهالی بوده، یك گودال خیلی بزرگ كه خیلی وقت‌ها خشك بوده و بعضی وقت‌ها كه باران می‌زده پر می‌شده از آب. حالا با مرگ این سه دختر دانش آموز، ما و شما هم هوتگ را می‌شناسیم. حتی اگر كیلومترها با چابهار فاصله داشته باشیم؛ اما می‌دانیم كه در منطقه دشتیاری، پلان و مركزی چابهار بیش از2000هوتگ عمومی و خصوصی وجود دارد؛ همان گودال‌های مصنوعی یا طبیعی نسبتا بزرگی كه در حاشیه روستاها قرار گرفته اند تا آب حاصل از بارندگی‌ها در آنها جمع شود؛ آبی كه هم به مصرف كشاورزی می‌رسد و هم آشامیدن حیوانات اهلی و وحشی و صد البته مصارف خانگی روستاییان.
حادثه‌ای كه بی‌سابقه نیست
هوتگ‌ها اما تا وقتی وعده‌های بزرگ و كوچك شیرین‌سازی آب دریای عمان و ساماندهی شبكه آبرسانی در این منطقه به سرانجام نرسند، جزو ضروریات زندگی مردم هستند؛ این را شه بخش گرگیج نماینده شورای استان سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان‌ها به ما می‌گوید. گرگیج كه عضو شورای اسلامی بخش پلان، یعنی همان بخشی كه روستای كموبازار در آن قرار دارد هم است، در توضیح اتفاقی كه در این منطقه افتاده و باعث شده عكس سه دختر دانش‌آموز این روستا با مقنعه‌های سفید بارها در فضای مجازی منتشر شود و نظر افكار عمومی را به خودش جلب كند، می‌گوید: «ظهر چهارشنبه هشتم خرداد این سه دختربچه نزدیك هوتگ رفته بودند اما دلیل رفتن انها مشخص نیست، به احتمال قوی یا برای خوردن آب رفته بودند یا برای آب تنی، چون خانواده‌هایشان می‌گویند در این روز در منطقه هوا خیلی گرم بوده و متاسفانه حضور این سه دختربچه در كنار هوتگ منجر به غرق شدن آنها شده، گمانه زنی‌ها بر این است كه اول یكی از آنها داخل آب افتاده و بعد دیگری برای نجات او رفته و هر سه نفر غرق شده اند كه حادثه بسیار تلخی است.»
این حادثه تلخ، اما در این منطقه بی سابقه نیست. عضو شورای اسلامی بخش پلان چابهار با اعلام این موضوع به ما می‌گوید: این حادثه برای اولین بار نیست كه اینجا اتفاق می‌افتد، امسال چون بارندگی زیاد بوده، هوتگ‌ها پر از آب هستند و میزان خسارت جانی هم امسال بیشتر از قبل بوده، حدود
یك ماه و نیم پیش سه دختر نوجوان در بخش كنارك غرق شدند، در
نیك شهر یك حادثه مشابه داشتیم، در همین منطقه دشتیاری هم كمتر از یك ماه پیش یك فرد بزرگسال در هوتگ غرق شد و این به خاطر تعداد عمومیت زیاد استفاده از هوتگ‌ها در این منطقه است.
گرگیج در توضیح بیشتر می‌گوید: در كل حوزه شهرستان چابهار ما
447 روستا داریم، با جمعیتی حدود 170 هزار نفر، كه از این تعداد 438 روستا دارای سكنه هستند و از بین این روستاهای دارای سكنه، 406 روستا اصلا آب ندارند و آب رسانی شان به صورت سیار و با تانكر است.
این یعنی، سهم آب هر نفر در این منطقه روزانه 15 لیتر است! 15 لیتری كه به گفته این عضو شورا به خیلی‌ها نمی‌رسد و هوتگ‌ها همین جاست كه به كار می‌آیند و بار كم آبی منطقه را به دوش می‌گیرند.
نماینده شورای استان سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان‌ها توضیح می‌دهد: هوتگ‌سازه‌ای است متناسب با زندگی مردم اینجا و وجودش در این شرایط بی آبی منطقه، برای مردم الزامی است. چون مردم اینجا به یك مخزن برای نگهداری آب احتیاج دارند و آب باران‌های فصلی و مقطعی چابهار در همین هوتگ‌ها جمع می‌شود. متاسفانه چون سیستم آب رسانی و انتقال آب در این منطقه وجود ندارد مردم مجبورند از این آب بخورند، با آن غذا درست كنند و برای استحمام و شست‌وشو از آن استفاده كنند؛ آبی كه مورد استفاده حیوانات و كشاورزی هم هست.
این آب اما بهداشتی نیست؛ گرگیج با تاكید بر این موضوع می‌گوید: با این‌كه آب فاضلاب راهی به این هوتگ‌ها ندارد اما در هر حال این آب غیربهداشتی است به خاطر این كه علاوه بر این‌كه آب روبازی است، استفاده از آن بین انسان‌ها و حیوان‌ها مشترك است. از طرف دیگر چون آب چندماه داخل این گودال می‌ماند، خود به خود می‌گندد و بوی بدی می‌دهد.
شاخص‌های توسعه
در استان پایین است
برای ساكنان 406 روستای شهرستان چابهار استفاده از آب ذخیره شده داخل هوتگ ها، یك ضرورت است؛ ضرورتی كه به گفته رئیس مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان ارتباطی نزدیك با پایین بودن شاخص‌های توسعه در این استان دارد. محمدنعیم امینی فرد، با اشاره به این موضوع می‌گوید: ما بارها یادآور شده‌ایم كه شاخص‌های توسعه در سیستان و بلوچستان پایین است و حتی شاخص‌ها داخل استان هم متوازن نیست و درصد برخورداری از آب آشامیدنی نسبت به متوسط كشور پایین است.
امینی‌فرد با تاكید برهمین موضوع می‌گوید: اگر از طریق آبرسانی سیار، آب مصرفی و مورد نیاز مردم در این منطقه تامین شود مردم قطعا به هوتگ‌ها مراجعه نمی‌كنند كه شاهد فاجعه ناگوار غرق شدن كودكان باشیم.
رئیس مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان ادامه می‌دهد: اتفاقی كه چند روز قبل رخ داد، تكراری بود و قبلا نظیر این مورد را داشتیم كه برای كودكان، جوانان، نوجوانان و بزرگسالانی كه آب مورد نیاز خود را از گودال‌هایی كه با عنوان محلی هوتگ ایجاد شده تامین می‌كنند،مشكل پیش آمده باشد و این اتفاق ناشی از نقصان كمبود آب است و این‌كه ما نتوانسته‌ایم آب آشامیدنی سالم را برای مردم تامین كنیم.
ضرورت ساماندهی هوتگ‌ها
فقدان آب و شبكه آبرسانی مناسب در روستاهای شهرستان چابهار برای مردم این منطقه، ضرر و زیان كم نداشته؛ از زیان‌های مالی و قابل جبران گرفته تا خسارت‌های جانی غیرقابل جبران مثل حادثه مرگ این سه دختر دانش‌آموز. با این حال عبدالعزیز رامش، عضو شورای اسلامی بخش دشتیاری هم برای ما از ضرورت وجود هوتگ‌ها می‌گوید، آن هم در شرایطی كه دسترسی مردم این منطقه به آب محدود است. به گفته رامش، مردم این منطقه علاوه بر این‌كه بر توسعه این روش سنتی برای مهار سیلاب و رفع كم آبی منطقه واقفند، خواستار ساماندهی هوتگ‌ها هم هستند.
رامش با اشاره به همین ضرورت تاكید می‌كند: برای كاهش آمار حوادث احتمالی بهتر است دور این هوتگ‌ها فنس‌كشی شود تا از جان مردم مخصوصا بچه‌ها حفاظت شود.
به گفته این عضو شورای اسلامی بخش دشتیاری چابهار، این اتفاق یا از طریق دهیاری روستا ممكن است یا از طریق خیرین و یا دولت.
گرگیج، عضو شورای اسلامی بخش پلان هم این موضوع را تایید می‌كند. او هم به ما می‌گوید كه برای كاهش خطرات احتمالی استفاده از هوتگ‌ها باید تمهیداتی در منطقه اندیشیده شود. از پر كردن گودال‌های غیرضروری گرفته تا همین بحث حصاركشی و فنس‌كشی هوتگ‌های عمومی.
گرگیج می‌گوید: بهتر است این هوتگ‌ها یك متولی داشته باشند و كسی مسؤول سركشی به این‌ها باشد، چیزی كه الان وجود ندارد. البته اكثر روستاهای اینجا دهیاری دارند و دهیار به عنوان یك مدیر كوچك روستایی اینجا می‌تواند وارد عمل شود اما متاسفانه دهیاری‌ها اعتبار لازم را برای این فنس‌كشی‌ها ندارند و همان اعتبار اندكی را هم كه می‌گیرند، باید برای رسیدگی به موارد ضروری دیگر مثل بازگشایی معابر و... اختصاص بدهند و عملا پولی برای حصاركشی باقی نمی‌ماند.
این عضو شورای عالی استان‌ها با این‌كه نقش خانواده‌ها در حفاظت از فرزندان‌شان را هم نادیده نمی‌گیرد و بر هوشیاری آنها در حفظ جان فرزندان‌شان در مقابله با عوامل خطرسازی مثل هوتگ تاكید می‌كند، می‌گوید: متاسفانه در منطقه به‌خاطر كمبود اعتبارات لازم فنس‌گذاری به‌ندرت انجام شده مگر در هوتگ‌های خصوصی و هوتگ‌های عمومی به جز یكی دو مورد مثلا در دهستان كمبل، همه بدون حصار هستند.
حادثه‌ای كه بی‌سابقه نیست
هوتگ‌ها اما تا وقتی وعده‌های بزرگ و كوچك شیرین‌سازی آب دریای عمان و ساماندهی شبكه آبرسانی در این منطقه به سرانجام نرسند، جزو ضروریات زندگی مردم هستند؛ این را شه بخش گرگیج نماینده شورای استان سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان‌ها به ما می‌گوید. گرگیج كه عضو شورای اسلامی بخش پلان، یعنی همان بخشی كه روستای كموبازار در آن قرار دارد هم است، در توضیح اتفاقی كه در این منطقه افتاده و باعث شده عكس سه دختر دانش‌آموز این روستا با مقنعه‌های سفید بارها در فضای مجازی منتشر شود و نظر افكار عمومی را به خودش جلب كند، می‌گوید: «ظهر چهارشنبه هشتم خرداد این سه دختربچه نزدیك هوتگ رفته بودند اما دلیل رفتن انها مشخص نیست، به احتمال قوی یا برای خوردن آب رفته بودند یا برای آب تنی، چون خانواده‌هایشان می‌گویند در این روز در منطقه هوا خیلی گرم بوده و متاسفانه حضور این سه دختربچه در كنار هوتگ منجر به غرق شدن آنها شده، گمانه زنی‌ها بر این است كه اول یكی از آنها داخل آب افتاده و بعد دیگری برای نجات او رفته و هر سه نفر غرق شده اند كه حادثه بسیار تلخی است.»
این حادثه تلخ، اما در این منطقه بی سابقه نیست. عضو شورای اسلامی بخش پلان چابهار با اعلام این موضوع به ما می‌گوید: این حادثه برای اولین بار نیست كه اینجا اتفاق می‌افتد، امسال چون بارندگی زیاد بوده، هوتگ‌ها پر از آب هستند و میزان خسارت جانی هم امسال بیشتر از قبل بوده، حدود
یك ماه و نیم پیش سه دختر نوجوان در بخش كنارك غرق شدند، در
نیك شهر یك حادثه مشابه داشتیم، در همین منطقه دشتیاری هم كمتر از یك ماه پیش یك فرد بزرگسال در هوتگ غرق شد و این به خاطر تعداد عمومیت زیاد استفاده از هوتگ‌ها در این منطقه است.
گرگیج در توضیح بیشتر می‌گوید: در كل حوزه شهرستان چابهار ما
447 روستا داریم، با جمعیتی حدود 170 هزار نفر، كه از این تعداد 438 روستا دارای سكنه هستند و از بین این روستاهای دارای سكنه، 406 روستا اصلا آب ندارند و آب رسانی شان به صورت سیار و با تانكر است.
این یعنی، سهم آب هر نفر در این منطقه روزانه 15 لیتر است! 15 لیتری كه به گفته این عضو شورا به خیلی‌ها نمی‌رسد و هوتگ‌ها همین جاست كه به كار می‌آیند و بار كم آبی منطقه را به دوش می‌گیرند.
نماینده شورای استان سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان‌ها توضیح می‌دهد: هوتگ‌سازه‌ای است متناسب با زندگی مردم اینجا و وجودش در این شرایط بی آبی منطقه، برای مردم الزامی است. چون مردم اینجا به یك مخزن برای نگهداری آب احتیاج دارند و آب باران‌های فصلی و مقطعی چابهار در همین هوتگ‌ها جمع می‌شود. متاسفانه چون سیستم آب رسانی و انتقال آب در این منطقه وجود ندارد مردم مجبورند از این آب بخورند، با آن غذا درست كنند و برای استحمام و شست‌وشو از آن استفاده كنند؛ آبی كه مورد استفاده حیوانات و كشاورزی هم هست.
این آب اما بهداشتی نیست؛ گرگیج با تاكید بر این موضوع می‌گوید: با این‌كه آب فاضلاب راهی به این هوتگ‌ها ندارد اما در هر حال این آب غیربهداشتی است به خاطر این كه علاوه بر این‌كه آب روبازی است، استفاده از آن بین انسان‌ها و حیوان‌ها مشترك است. از طرف دیگر چون آب چندماه داخل این گودال می‌ماند، خود به خود می‌گندد و بوی بدی می‌دهد.
شاخص‌های توسعه
در استان پایین است
برای ساكنان 406 روستای شهرستان چابهار استفاده از آب ذخیره شده داخل هوتگ ها، یك ضرورت است؛ ضرورتی كه به گفته رئیس مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان ارتباطی نزدیك با پایین بودن شاخص‌های توسعه در این استان دارد. محمدنعیم امینی فرد، با اشاره به این موضوع می‌گوید: ما بارها یادآور شده‌ایم كه شاخص‌های توسعه در سیستان و بلوچستان پایین است و حتی شاخص‌ها داخل استان هم متوازن نیست و درصد برخورداری از آب آشامیدنی نسبت به متوسط كشور پایین است.
امینی‌فرد با تاكید برهمین موضوع می‌گوید: اگر از طریق آبرسانی سیار، آب مصرفی و مورد نیاز مردم در این منطقه تامین شود مردم قطعا به هوتگ‌ها مراجعه نمی‌كنند كه شاهد فاجعه ناگوار غرق شدن كودكان باشیم.
رئیس مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان ادامه می‌دهد: اتفاقی كه چند روز قبل رخ داد، تكراری بود و قبلا نظیر این مورد را داشتیم كه برای كودكان، جوانان، نوجوانان و بزرگسالانی كه آب مورد نیاز خود را از گودال‌هایی كه با عنوان محلی هوتگ ایجاد شده تامین می‌كنند،مشكل پیش آمده باشد و این اتفاق ناشی از نقصان كمبود آب است و این‌كه ما نتوانسته‌ایم آب آشامیدنی سالم را برای مردم تامین كنیم.
ضرورت ساماندهی هوتگ‌ها
فقدان آب و شبكه آبرسانی مناسب در روستاهای شهرستان چابهار برای مردم این منطقه، ضرر و زیان كم نداشته؛ از زیان‌های مالی و قابل جبران گرفته تا خسارت‌های جانی غیرقابل جبران مثل حادثه مرگ این سه دختر دانش‌آموز. با این حال عبدالعزیز رامش، عضو شورای اسلامی بخش دشتیاری هم برای ما از ضرورت وجود هوتگ‌ها می‌گوید، آن هم در شرایطی كه دسترسی مردم این منطقه به آب محدود است. به گفته رامش، مردم این منطقه علاوه بر این‌كه بر توسعه این روش سنتی برای مهار سیلاب و رفع كم آبی منطقه واقفند، خواستار ساماندهی هوتگ‌ها هم هستند.
رامش با اشاره به همین ضرورت تاكید می‌كند: برای كاهش آمار حوادث احتمالی بهتر است دور این هوتگ‌ها فنس‌كشی شود تا از جان مردم مخصوصا بچه‌ها حفاظت شود.
به گفته این عضو شورای اسلامی بخش دشتیاری چابهار، این اتفاق یا از طریق دهیاری روستا ممكن است یا از طریق خیرین و یا دولت.
گرگیج، عضو شورای اسلامی بخش پلان هم این موضوع را تایید می‌كند. او هم به ما می‌گوید كه برای كاهش خطرات احتمالی استفاده از هوتگ‌ها باید تمهیداتی در منطقه اندیشیده شود. از پر كردن گودال‌های غیرضروری گرفته تا همین بحث حصاركشی و فنس‌كشی هوتگ‌های عمومی.
گرگیج می‌گوید: بهتر است این هوتگ‌ها یك متولی داشته باشند و كسی مسؤول سركشی به این‌ها باشد، چیزی كه الان وجود ندارد. البته اكثر روستاهای اینجا دهیاری دارند و دهیار به عنوان یك مدیر كوچك روستایی اینجا می‌تواند وارد عمل شود اما متاسفانه دهیاری‌ها اعتبار لازم را برای این فنس‌كشی‌ها ندارند و همان اعتبار اندكی را هم كه می‌گیرند، باید برای رسیدگی به موارد ضروری دیگر مثل بازگشایی معابر و... اختصاص بدهند و عملا پولی برای حصاركشی باقی نمی‌ماند.
این عضو شورای عالی استان‌ها با این‌كه نقش خانواده‌ها در حفاظت از فرزندان‌شان را هم نادیده نمی‌گیرد و بر هوشیاری آنها در حفظ جان فرزندان‌شان در مقابله با عوامل خطرسازی مثل هوتگ تاكید می‌كند، می‌گوید: متاسفانه در منطقه به‌خاطر كمبود اعتبارات لازم فنس‌گذاری به‌ندرت انجام شده مگر در هوتگ‌های خصوصی و هوتگ‌های عمومی به جز یكی دو مورد مثلا در دهستان كمبل، همه بدون حصار هستند.
