توهم برتری پولدارها!
تازهترین تحقیقات حاکی از آن است افراد مرفهی که از طبقه اجتماعی بالاتری هستند تصور میکنند بهتر از دیگرانند و این به برتری آنها کمک میکند. روانشناسان دانشگاه ویرجینیا و دانشگاه استنفورد آمریکا این تحقیق را به این منظور انجام دادند تا بفهمند چگونه نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی دائمی میشود.
دکتر پیتر بِلمی و همکارانش که نتایج این مطالعه را در نشریه شخصیت و روانشناسی (Jounal of Personality and Psychology) منتشر کردند، میگویند: آنهایی که در ردههای بالای اجتماعی متولد میشوند به احتمال زیاد در همان طبقه اجتماعی باقی میمانند و این ناشی از درآمد بالای خانوادههای کارآفرین و تحصیلکرده است. تحقیقات نشان میدهد طبقات اجتماعی با توجه به تواناییهای مردم شکل میگیرد که به نوبه خود پیامدهای مهمی را برای چگونگی سلسله مراتب طبقاتی از نسلی به نسل بعد به دنبال دارد.
محققان ابتدا این فرضیه را مطرح کردند که افراد طبقات اجتماعی بالا نسبت به همتایانشان از طبقات پایین اعتماد به نفس بیشتری دارند. آنها اطلاعات مربوط به 150 هزار نفر صاحبان کسب و کارهای کوچک را در مکزیک بررسی کردند که بین سالهای 1394 تا 1396/ 2015 تا 2017 درخواست وام داده بودند. به عنوان بخشی از فرآیند این درخواست، از آنها خواسته شد در یک ارزیابی روانسنجی شرکت کنند که شامل بازی فلشکارت بود. در این بازی به شرکتکنندگان فلشکارتی که تصویری را نشان میداد، ارائه کردند. سپس با فشار دادن دکمهای، فلشکارت دوم را با تصویر دیگری نشان دادند. آنگاه از افراد خواستند موضوع دو تصویر را با هم مقایسه کنند. این عمل 20 بار تکرار شد و شرکتکنندگان براساس تعداد پاسخهای صحیحشان امتیاز گرفتند. این رتبهبندی از صفر تا صد بود و کسی که امتیاز صد میگرفت، بهتر از دیگران بود.
با استفاده از این آزمون، محققان توانستند نشان دهند افرادی که تحصیلات، درآمد و موقعیت حساس بیشتری در جامعه دارند، در مقایسه با همتایان با موقعیت پایینتر از آنها، در بازی فلشکارت موفقترند. سپس در آزمون ساده دیگری از شرکتکنندگان خواسته شد موفق بودن خود را در مقایسه با دیگران ارزیابی کنند. این نتایج نیز نشان داد شرکتکنندگان طبقات بالاتر اجتماعی نسبت به دیگران به میزان قابل توجهی خود را موفقتر میدانند.
در آزمون نهایی از 236 دانشجوی مقطع کارشناسی خواستند به سؤالات یک امتحان ساده برای ارزیابی سطح اعتماد به نفسشان پاسخ دهند. سپس از دانشجویان یک مصاحبه شغلی مضحک به عمل آمد که ضبط شد. 900داور این مصاحبه را بررسی کردند(ارزیابی شامل تحصیلات و ثروت والدین دانشجویان بود) و از داوران خواسته شد شایستگی افراد را بسنجند.
محققان بار دیگر دریافتند افرادی که از طبقه بالاتری بودند به تواناییهایشان بیش از حد اطمینان داشتند. آنها همچنین دریافتند وقتی داوران اعتماد به نفس آنها را دیدند تصور کردند حاکی از توانایی بالقوه داوطلب است که میتواند توجیهکننده این موضوع باشد که چرا افرادی با پیشزمینه طبقاتی بالاتر نسبت به همتایان خود از طبقه کارگر موقعیتهای بهتری پیدا میکنند.
محققان میگویند ما دریافتیم اعتماد به نفس آنها حداقل از طریق یک روند غیرمستقیم، مسیری را برای دستیابی به برتری اجتماعی فراهم میکند. آنها بر این باورند افراد با طبقه اجتماعی نسبتا بالا، اعتماد به نفس بیشتری دارند که درنهایت در نگاه ناظران قابل قبول است. حتی وقتی ناظران کاملا عادل باشند باز هم ممکن است این مسأله به بیشتر شدن نابرابری در جامعه بینجامد؛ بهخصوص در شرایطی که برای پی بردن به صلاحیت افراد نسبت به دیگران باید روی تواناییهای رفتاری آنها تکیه شود.
منبع: IFL Science