در سال‌های اخیر و به‌ویژه از آغاز دهه 90، تكاپوهای موثری درباره سینماسازی و سالن‌سازی اتفاق افتاده و شاهد رشدی هم در این خصوص بوده‌ایم، اما هنوز تعداد سالن‌های سینما در كشور، با وضعیت مناسب فاصله‌ای بعید و فراوان دارد و در مقایسه با كشورهای صاحب سینما و پیشرفته هم كه به‌هیچ‌وجه حرفی برای گفتن نداریم.
معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی سازمان سینمایی در ادامه تهیه گزارش‌های خوب و كاربردی و آماری، به‌تازگی گزارشی درباره وضعیت سالن‌های سینما در كشور در سال 97 منتشر كرده است. در صفحه سینمای جام‌جم امروز، نگاهی گذری و تحلیلی داریم به برخی داده‌ها و اطلاعات گزارش مذكور. البته در این میان سری هم به سامانه جامع اطلاعات سالن‌های سینمای ایران زدیم. شما هم می‌توانید برای اطلاعات بیشتر و كامل‌تر و وضع نه چندان امیدواركننده تعداد سالن‌های سینما در كشور، جست‌وجو و ماحصل این تحقیقات و پژوهش‌ها را مطالعه كنید.
 تعداد محل‌های نمایش فیلم
همان‌طور كه در همان گزارش معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی اشاره شده، یكی از شاخص‌های توسعه فرهنگی، تعداد تماشاگران سینما در طول سال است. همچنین اعتقادی وجود دارد مبنی براین‌كه وجود و تعدد سالن‌های سینما منجر به رونق سینما در كشور می‌شود، البته به شرطی كه خود فیلم‌ها هم عناصری برای جذابیت و كنجكاوی و رضایت مخاطبان داشته باشند. اگر همین گزاره‌ها را مبنا و یكی از مصداق‌های توسعه فرهنگی در ایران بدانیم، متاسفانه چندان اوضاع خوب به نظر نمی‌رسد، چون تعداد كل سینماهای كشور به هیچ وجه كافی نیست و كفاف جمعیت كنونی را نمی‌دهد. به عبارت دیگر، باوجود رشد سینماسازی و سالن‌سازی در كشور و در این چند سال اخیر و جدی‌تر گرفتن بحث پردیس سازی و احداث سینماهای مجهز و چند سالنه، به نسبت گذشته و سال‌های دور، در زمینه تعداد سالن سینما حتی عقبگرد هم داشته‌ایم و به نظر هم نمی‌رسد تا آینده نزدیك هم به لحاظ كمیت، به گرد پای تعداد سالن‌های سینما در گذشته برسیم.
در گزارش مذكور، به كل محل‌های نمایش فیلم توجه شده است تا بلكه تا اندازه‌ای به اندازه سالن نبودن سینما در كشور را كمتر جلوه دهد. در پایان سال 97، فقط 231 سالن سینما در كل كشور وجود داشت كه به نسبت جمعیت 80 میلیونی ایران، آماری فاجعه‌بار و بسیار ناامیدكننده است. با این حال تا حدودی مكان‌های دیگر نمایش فیلم مثل مجتمع‌های فرهنگی، سالن، فرهنگسرا و سینماهای سیار هم به مدد سینماهای موجود آمده‌اند. در پایان سال 97، 231 سینما، 83 مجتمع فرهنگی،
9 سالن، 18 فرهنگسرا و 9 سینمای سیار در كشور داشتیم كه به احتمال فراوان، این عدد و ارقام هنوز هم پابرجاست.
این داده‌ها كه به شكلی واضح، فاصله‌ای زیاد با میانگین آمار جهانی در حوزه سینماسازی دارد، همچنین به شكلی قطعی مصادف با فعال‌بودن این مكان‌های نمایش فیلم نیست و ممكن است بسیاری از این فضاها، مجهز و برای تماشای فیلم مناسب نباشند و چه بسا برخی از آنها هم به دلیل فرسودگی و استقبال‌نكردن تماشاگران در آستانه تعطیلی باشند.
 نسبت جمعیت به سینما
در گزارش معاونت توسعه فناوری و مطالعات سینمایی، شاهد چند نمودار هستیم كه بیانگر واقعیت‌های موجود در زمینه تعداد سالن‌های سینما در كشور است. براساس آمار جمعیتی، نسبت جمعیت به سینما در كشور برابر با 234388 نفر و درخصوص سالن‌ها برابر با 134104 نفر است. این ارقام نشان از رشد 5 و 4 درصدی در عنوان سینما و سالن
در سال 97 نسبت به سال 96 دارد
و 76 سالن به تعداد سالن‌های كشور اضافه شده است. هرچند این تنها رشد ظاهری نسبت به سال‌های اخیر است، وگرنه در مجموع و باتوجه به مقایسه تعداد سالن‌های سینما در گذشته و سال‌های دور، نه‌تنها رشد و افزایشی اتفاق نیفتاده، بلكه حتی شاهد جمود در زمینه تعداد سالن سینما هستیم.
 تجمع و پراكندگی
باوجود این‌كه جریان سینماسازی و پردیس‌سازی،
در این چند سال اخیر وارد فاز جدی‌تری شده، اما این رویه فقط محدود و منحصر به برخی استان‌ها بوده و موج این تغییرات و كارهای مثبت به بسیاری از مناطق كشور نرسیده است. از مجموع 31 استان، 17استان از این افزایش سالن سینما و تغییرات بی‌بهره بوده‌اند و تغییراتی در وضعیت تعداد سالن‌های آنها پیش نیامده است. به عبارتی تغییرات سال 97 در 45 درصد استان‌های كشور صورت گرفته و 55 درصد استان‌ها هم از این اقدام بی‌بهره بوده‌اند.
اما نكته مهم‌تر و تاسف‌بارتر، نسبت و تعداد شهرها و مناطق دارای سینما و بدون سینماست كه نشان‌دهنده بی‌توجهی محض مسؤولان و مدیران متولی در زمینه سینما و مدیران فرهنگی استانی به این مقوله است. ضمن این‌كه آن استان‌ها و مناطق محروم كه اتفاقا بیش از دیگر نقاط پیشرفته، نیازمند وجود سینما و مكان‌هایی برای دریافت محصولات فرهنگی و هنری و سرگرم‌كننده همچون فیلم هستند، كمترین امكانات را در این زمینه ندارند. درواقع نبود سینما، خود یكی از قطعات تكمیل‌كننده پازل محرومیت در آن مناطق هستند. از مجموع 1221 شهر، فقط
193 شهر دارای سالن سینماست و 1025 شهر در كشور وجود دارد كه حتی یك سالن نمایش فیلم هم ندارند، پردیس و سینما كه پیشكش.