ارزش منحنیهای رشد كودكان و نوجوانان
بیشتر والدین نگران رشد قدی و میزان وزن كودكان و نوجوانان خود هستند و برای این مقصود به ما به عنوان متخصص رشد مراجعه میكنند. خوشبختانه سالهاست سیستم بهداشت و درمان كشور برای بهتر شدن ارزیابی رشد كودكان تا رسیدن به سن بلوغ، كارتهایی به عنوان كارت سلامت و رشد در اختیار خانوادهها قرار میدهد. اگر مادران و پدران از ابتدای تولد تا پایان نوجوانی یعنی حدود 18 سالگی این كارتها را حفظ كنند و هر سال اطلاعات قد و وزن فرزند خود را در آن ثبت كنند، كمك بسیاری در بررسی وضعیت رشد و نمو كودك و نوجوان خواهد داشت.
در بررسی رشد كودكان و نوجوانان مهمترین وظیفه پزشك، تشخیص بیماریهایی است كه میتوانند رشد كودك را مختل نمایند و بررسی منحنی رشد كودكان در این رابطه اهمیت بیشتری از میزان مقطعی قد آنان دارد. برای مثال كودك كوتاه قدی كه دارای پدر و مادر كوتاه است ولی به موازات صدك پنجم رشد میكند و شیب منحنی او نسبت به منحنی نرمال خوباست، اگرچه كوتاهقد بوده ولی چندان نگرانكننده نیست. در حالی كه كودكی كه چند سانتیمتر از او بلندتر است ولی به مدت مثلا شش ماه هیچ رشد قدی نداشته یا رشد قدی كمی دارد به طوری كه منحنی رشدش شیب بالاروی خیلی كمتری از منحنی نرمال دارد، بیشتر نگرانكننده است.
كوتاهی قد از نشانههای مهم چند بیماری مهم مثل کمكاری تیروئید، راشیتیسم و بیماریهای كروموزومی و ژنتیك است. كارت رشد و منحنیهای ثبت شده در آن میتواند وجود این بیماریها را به پزشك نشان دهد. كمكاری تیروئید، علامتهایی مثل خوابآلودگی، خستگی مفرط، پفآلود بودن و كندذهنی دارد كه میتواند توجه والدین و پزشكان را به احتمال وجود این بیماری معطوف سازد. بیماری راشیتیسم كماكان تهدیدی برای كودكان محسوب میشود. علامتهای دیگر این بیماری علاوه بر كندی رشد، قوسی شدن پاها و برجسته شدن كنارههای استخوان جناغ است. از بیماریهای مهم كروموزومی كه عامل كوتاهی هستند، سندرم ترنر است. این بیماری كروموزومی در اثر كمبود یك كروموزومX در دختران ایجاد میشود. از دیگر علائم این سندرم وجود پره در دو طرف گردن، پاهای قوسدار و تاخیر در بلوغ است. این كودكان خیلی كند رشد میكنند و هرچه سنشان بیشتر میشود كوتاهی قدشان نسبت به همسن وسالانشان تظاهر بیشتری مییابد.