عید قربان، فرصتی برای دیپلماسی دینی

عید قربان، فرصتی برای دیپلماسی دینی


 در كشورهای مسلمان به مناسبت عید قربان كه #عید_الاضحی خوانده می‌شود؛ حداقل سه روز تعطیل رسمی است. این مدت در عربستان به
دو هفته و در كشورهای حاشیه خلیج فارس به
یك هفته نیز می‌رسد.
گردهمایی‌ها و مهمانی‌های عید به یك خاطره مشترك دوست داشتنی برای مسلمانان دنیا از چاد تا داغستان تبدیل شده است. سنت قربانی كردن نیز برجنبه نشاط این ایام افزوده است. برای مثال محتوای طنز زیادی در شبكه‌های اجتماعی در این خصوص بین كاربران تبادل می‌شود.
ارزش‌های مشترك دینی می‌توانند به‌عنوان مؤلفه‌ای مهم در برندسازی ملی مورد توجه قرار گیرند. در سال‌های اخیر تركیه توانسته با بهره‌گیری از فرصت این عید مهم اسلامی؛ ضمن بهره‌برداری در حوزه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، گردشگری و دینی... الگوی مناسبی از خود در این زمینه ارائه كند. این كشور متناسب با تقویم میلادی هر ساله برنامه ریزی مشخصی را برای برگزاری تعطیلات عید قربان در نظر می‌گیرد. سال ۲۰۱۸ ابراهیم كالین، سخنگوی دولت تركیه اعلام كرد تعطیلات عید به مدت ۹ روز افزایش یافته است. تصمیمی كه در پی سیاست‌های توسعه گردشگری اتخاذ شد.
اما اوج بهره‌برداری از این عید به پویش‌های خیریه‌ای برمی گردد كه از هفته‌ها قبل با برنامه‌ریزی در رسانه‌های جمعی و اجتماعی برای فقرا بخصوص مسلمانان نیازمند در كشورهای مختلف آغاز می‌شود.
سازمان های مردم نهاد و در راس آن تلاشگران جمعیت خیریه بین‌المللی IHH شرایطی را ایجاد كرده اند كه از یك نانوا در شهر بورسا داوطلبانه درآمد چند روزش را برای آوارگان میانمار اختصاص می‌دهد گرفته تا فوتبالیست و هنرمند و تاجر ترك تبار با نیت خیر نسبت به فقرا در تركیه و سراسر جهان احساس مسؤولیت می‌كنند. هزاران تصویر از این پویش‌های خیریه در تركیه به‌صورت متداول در شبكه‌های اجتماعی بین مسلمان بازنشر می‌شود و پس از اخذ نذورات از طریق سامانه مجازی، قربانی‌ها بین نیازمندان 120 كشور توزیع می‌شود. در نهایت نیز بدون صرف هزینه و با خلاقیت‌های رسانه‌ای و تشكیلاتی وجهه تركیه در بین كشورهای اسلامی و جهان ارتقا پیدا‌می‌كند. جالب اینجاست كه این تشكل
 25 سال قبل از كمیته امداد امام خمینی(ره) الگو برداری شده است. اما در ایران وضع متفاوت است. اهمیت پرداختن به این عید با توجه به آیات قرآن و روایات معصومین(ع) باید فراتر از وضعیت كنونی باشد. اما متاسفانه این فرصت اشتراك با 5/1 میلیارد مسلمان چندان جدی گرفته‌نمی‌شود.
لذا ضرورت دارد برای رونق بخشی در برگزاری به این عید الهی از سوی دست اندركاران فرهنگی در داخل و نهادهای دیپلماسی عمومی ایران از قبیل وزارت‌خارجه، سازمان فرهنگ و ارتباطات، حج و زیارت، قرارگاه‌های فرهنگی، صداوسیما، میراث فرهنگی، وزارت علوم، كمیته امداد امام(ره)، آستان قدس رضوی، معاونت بین‌الملل حوزه‌های علمیه و جامعه المصطفی العالمیه... تصمیم‌سازی و اقدام مناسبی صورت‌بپذیرد.
همچنین با توجه به فرصت عید غدیر
پیش نیاز هرگونه برنامه‌ریزی برای ارائه پیام غدیر بهره‌برداری از فرصت عید قربان است.
اكثریت مسلمانان علاقه‌مند اهل بیت(ع) هستند و ایام حج در كنار این دو عید بهترین فرصت را برای معرفی و تبیین جوهره تفكر
 ائمه اطهار فراهم آورده است.
در بعد سیاسی نیز پیام سالانه حج رهبر انقلاب فرصتی مناسب است كه ضرورت دارد با خلاقیت‌های رسانه‌ای بیشتری به دست جامعه مخاطبان مسلمان برسد. در كنار آن و از حیث نشانه شناسی برگزاری نماز میلیونی عید در تهران همگام با دیگر پایتخت‌های اسلامی می‌تواند تاثیر‌گذاری عمیق دینی و سیاسی بر جامعه مخاطبان مسلمان در جهان داشته باشد.
سوالی كه باید مطرح کرد این است كه چگونه می‌توانیم ذیل راهبرد‌های وحدت با
درس گرفتن از تجربه‌های درست و غلط گذشته، مدل مطلوب خود را برای جامعه میلیاردی مسلمانان با بهره‌گیری مناسب از گسترش رسانه‌های مجازی و ارتباطی تبیین كنیم؟