باشد که خداوند حافظ میراث جهانی‌مان باشد!
هفته گذشته برای فعالان محیط‌زیست سراسر كشور و میراث دوستان، هفته تلخی بود؛ هفته‌ای
كه با اخباری چون درگذشت پدر طبیعت ایران و ممنوع‌الورود كردن یكی از فعالان محیط‌زیست به مناطق چهارگانه حفاظت شده محیط‌زیست شروع شد و آخر هفته یعنی پنجشنبه ختم شد به آتش گرفتن بخشی از جنگل‌های ثبت جهانی شده هیركانی. جنگل‌های چندین میلیون ساله‌ای كه یادگار عصر یخبندان است و چند سال تلاش شد تا موانع ثبت جهانی اش برطرف شود و نظر مثبت بازرسان یونسكو را برای ثبت در فهرست بهترین‌های جهان جلب كند. و این اتفاق همین ماه گذشته افتاد تا بلكه خود عاملی باشد برای حفاظت بهتر از جنگل‌های هیركانی كه طی 40 سال گذشته، از حدود
سه میلیون هكتار به یك ونیم میلیون هكتار كاهش یافته‌اند.
این‌بار آتش در دل منطقه حفاظت شده جهان نما در استان گلستان زبانه كشید و راستش من اصلا تعجب نكردم از شنیدن خبرش، نه از آن جهت كه هر روزه شاهد شنیدن خبری از آتش سوزی در جنگل‌های ایران و دود و خاكستر شدن آنها هستیم، از آن روی كه مطمئنم تقریبا دلسوزی برای این طبیعت میان مسؤولان و متولیان وجود ندارد. شاید هم وجود دارد ولی همه آن‌قدر دغدغه و مشغله دارند كه گویا به حفظ این ذخایر طبیعی و حتی ثبت جهانی شده نمی‌رسد. این شاید ادعای گزافی باشد،اما اگر شما هم در یك نشست خبری كه به مناسبت گرامیداشت ثبت جهانی جنگل‌های هیركانی و با حضور استانداران استان‌های دارای جنگل‌های هیركانی و مدیران میراث فرهنگی استان‌ها برگزار شده بود، شركت كرده بودید و از یكی از همین مدیران می‌شنیدید كه در پایان سخنانش دعا می‌كند «ان‌شاءا... خداوند میراث فرهنگی و جهانی ما را حفظ كند» یا مدیری در پاسخ به این پرسش كه وضعیت حفاظت از فلان بنای تاریخی در حال تخریب چه شد، می‌گوید این مساله سیاسی است به آن ورود نكنید و مدیر و استاندار دیگری هم از نبود و كمبود بودجه و اعتبار گلایه می‌كند، دیگر جای شكی برایتان باقی نمی‌ماند كه این میراث به امان خدا رها شده یا دست‌كم جزو آخرین دغدغه مسؤولان و متولیان كشور است.
در آتش‌سوزی جنگل‌های ثبت جهانی شده منطقه حفاظت شده جهان‌نمای گرگان هم كه چند ساعت طول كشید، آتش نه با امكانات مجهز كه با دست‌های خالی و چوب و برگ خاموش شد. این را محیط‌بانی گفته كه در جریان آتش سوزی حضور داشته است. آتش سه هكتار از اراضی این منطقه شامل 15 اصله درخت اورس، ۳۰ اصله درختچه زرشك، گونه‌های گون، پیرو و سایر گونه‌های ارزشمند مرتعی را در كام كشیده و خاكستر كرده است.
سه هكتاری كه هر روز ممكن است تکرار شود و طی دو تا سه دهه آینده تمام 5/1 میلیون هكتار جنگل هیركانی باقی مانده را در بر بگیرد و نیست و نابود کند.
شاید هم مسؤولان امیدوارند با ثبت جهانی جنگل‌های هیركانی، كمك‌های جهانی به داد جنگل‌های ارزشمند منطقه برسد؛ كمك‌هایی كه دست‌كم یك بالگرد و خلبان مخصوص برای اطفای حریق در هر استان داشته باشد؛ همان تجهیزاتی كه خودمان در 40 سال گذشته نتوانستیم برای این جنگل‌ها
فراهم كنیم.
كه با اخباری چون درگذشت پدر طبیعت ایران و ممنوع‌الورود كردن یكی از فعالان محیط‌زیست به مناطق چهارگانه حفاظت شده محیط‌زیست شروع شد و آخر هفته یعنی پنجشنبه ختم شد به آتش گرفتن بخشی از جنگل‌های ثبت جهانی شده هیركانی. جنگل‌های چندین میلیون ساله‌ای كه یادگار عصر یخبندان است و چند سال تلاش شد تا موانع ثبت جهانی اش برطرف شود و نظر مثبت بازرسان یونسكو را برای ثبت در فهرست بهترین‌های جهان جلب كند. و این اتفاق همین ماه گذشته افتاد تا بلكه خود عاملی باشد برای حفاظت بهتر از جنگل‌های هیركانی كه طی 40 سال گذشته، از حدود
سه میلیون هكتار به یك ونیم میلیون هكتار كاهش یافته‌اند.
این‌بار آتش در دل منطقه حفاظت شده جهان نما در استان گلستان زبانه كشید و راستش من اصلا تعجب نكردم از شنیدن خبرش، نه از آن جهت كه هر روزه شاهد شنیدن خبری از آتش سوزی در جنگل‌های ایران و دود و خاكستر شدن آنها هستیم، از آن روی كه مطمئنم تقریبا دلسوزی برای این طبیعت میان مسؤولان و متولیان وجود ندارد. شاید هم وجود دارد ولی همه آن‌قدر دغدغه و مشغله دارند كه گویا به حفظ این ذخایر طبیعی و حتی ثبت جهانی شده نمی‌رسد. این شاید ادعای گزافی باشد،اما اگر شما هم در یك نشست خبری كه به مناسبت گرامیداشت ثبت جهانی جنگل‌های هیركانی و با حضور استانداران استان‌های دارای جنگل‌های هیركانی و مدیران میراث فرهنگی استان‌ها برگزار شده بود، شركت كرده بودید و از یكی از همین مدیران می‌شنیدید كه در پایان سخنانش دعا می‌كند «ان‌شاءا... خداوند میراث فرهنگی و جهانی ما را حفظ كند» یا مدیری در پاسخ به این پرسش كه وضعیت حفاظت از فلان بنای تاریخی در حال تخریب چه شد، می‌گوید این مساله سیاسی است به آن ورود نكنید و مدیر و استاندار دیگری هم از نبود و كمبود بودجه و اعتبار گلایه می‌كند، دیگر جای شكی برایتان باقی نمی‌ماند كه این میراث به امان خدا رها شده یا دست‌كم جزو آخرین دغدغه مسؤولان و متولیان كشور است.
در آتش‌سوزی جنگل‌های ثبت جهانی شده منطقه حفاظت شده جهان‌نمای گرگان هم كه چند ساعت طول كشید، آتش نه با امكانات مجهز كه با دست‌های خالی و چوب و برگ خاموش شد. این را محیط‌بانی گفته كه در جریان آتش سوزی حضور داشته است. آتش سه هكتار از اراضی این منطقه شامل 15 اصله درخت اورس، ۳۰ اصله درختچه زرشك، گونه‌های گون، پیرو و سایر گونه‌های ارزشمند مرتعی را در كام كشیده و خاكستر كرده است.
سه هكتاری كه هر روز ممكن است تکرار شود و طی دو تا سه دهه آینده تمام 5/1 میلیون هكتار جنگل هیركانی باقی مانده را در بر بگیرد و نیست و نابود کند.
شاید هم مسؤولان امیدوارند با ثبت جهانی جنگل‌های هیركانی، كمك‌های جهانی به داد جنگل‌های ارزشمند منطقه برسد؛ كمك‌هایی كه دست‌كم یك بالگرد و خلبان مخصوص برای اطفای حریق در هر استان داشته باشد؛ همان تجهیزاتی كه خودمان در 40 سال گذشته نتوانستیم برای این جنگل‌ها
فراهم كنیم.
