گزارشی از سریال تلویزیونی مجلس حیرانی كه ایام اربعین پخش خواهد شد
به تماشای حیرانی
حاج مرتضی از آن قدیمی‌های محل است كه همه روی او حساب باز می‌كنند، اما او، فرزندانش و دیگر اعضای خانواده‌اش با ماجراهایی رو‌به‌رو می‌شوند... ممكن است با شنیدن چنین خلاصه داستانی ناخودآگاه با خودتان بگویید كه می‌خواهیم یك داستان تكراری را شاهد باشیم، اما این طور نیست و قرار هم نیست شاهد یك قصه كلیشه‌ای باشید، چراكه عوامل مجموعه تلویزیونی مجلس حیرانی با ساخت این اثر به دنبال این موضوع رفته‌اند كه چگونه می‌شود عاشورا هم برای ما و در این دوره و زمانه شكل بگیرد؟ البته این موضوعی است كه ممكن است هر كدام از ما به آن فكر كرده باشیم كه چگونه می‌شود عاشورا هم برای ما شكل بگیرد؟ حتی ممكن است به دنبال پاسخ این سؤال هم برویم و در خودمان هم كشف و شهود كرده باشیم. همین دغدغه باعث شده تا عوامل مجموعه تلویزیونی مجلس حیرانی هم به دنبال چنین موضوعی بروند و آن را دستمایه ساخت یك سریال قرار بدهند. داستان مجموعه مجلس حیرانی كه به سفارش سیمافیلم تولید می‌شود، درباره قصه آدم‌هایی است كه به‌واسطه اتفاقاتی كه برایشان رخ می‌دهد، باعث می‌شود برایشان عاشورا شكل بگیرد و حالا باید بین حقیقت و منفعت فردی یكی را انتخاب كنند. شاید شنیدن چنین واژه‌هایی در ظاهر ساده باشد، اما بسیار معنای عمیقی دارد و هر فردی وقتی در چنین موقعیتی قرار می‌گیرد، واكنش‌های متفاوتی هم نشان می‌دهد. فیلمنامه این سریال به تهیه‌كنندگی داوود شاه‌بابایی را صادق خوشحال نوشته و داریوش یاری كارگردانی را به عهده دارد. نقش حاج مرتضای داستان این سریال را بیژن امكانیان بازی می‌كند كه جزو بازیگران گزیده‌كار است و آخرین كار تلویزیونی او سال گذشته پخش شد كه در سریال پدر به كارگردانی بهرنگ توفیقی بازی كرده بود. در كنار امكانیان بازیگران دیگری همچون افسر اسدی، امین زندگانی، عباس غزالی، حدیث میرامینی، سیما خضرآبادی، تبسم هاشمی، كاظم هژیرآزاد، مهدی فقیه و ... همبازی می‌كنند.
مسلما وقتی كارگردانی می‌خواهد سكانداری كاری را به عهده بگیرد، دلایل خودش را دارد. وقتی این سؤال را از داریوش یاری، می‌پرسم كه چطور شد به سمت ساخت یك كار مذهبی برای ایام اربعین و آن هم با نام مجلس حیرانی رفته، به جام‌جم می‌گوید: شناسنامه من در این حوزه روشن است و كارهایی همچون تله‌فیلم حبیب، سریال هاتف، اثر سینمایی كربلا جغرافیای یك تاریخ و ... ساخته‌ام. این آثار نشان می‌دهد نسبت به چنین حوزه‌ای دغدغه دارم و دوست دارم كارهایی كه می‌سازم به اندازه فضای عاشورا عمق داشته باشد. این ادعای بزرگی است، اما دوست دارم با شناخت و معرفت زیادی ساخته شود.
البته آثاری كه با محوریت عاشورا ساخته می‌شود، گاهی به سمت شعار حركت می‌كند و برخی مواقع هم سازندگان آثار نمایشی یا برنامه‌های تلویزیون ناخودآگاه به این سمت حركت می‌كنند. به همین دلیل مفاهیم تكراری می‌شود، حتی این تكرار در زبان كارشناسان هم رخ می‌دهد. انگار كه همه آنها در یك مدرسه این موارد را یاد گرفتند. این در حالی است كه ما باید با شناخت و معرفت در این حوزه حركت كنیم. اینها صحبت‌های یاری، كارگردان است.
انتخاب‌های ساختارشكن
یاری در بخشی دیگر از صحبت‌هایش می‌گوید: بنابراین ما در مجلس حیرانی به سمت تكرار حركت نكرده‌ایم و این سریال در جست‌وجوی این است كه چگونه می‌شود عاشورا برای ما هم شكل بگیرد؟ اگر دقت كرده باشید قدیم‌ها مادران گاهی می‌گفتند كه دلم عاشورایی است. این جمله معنای عمیقی دارد. بنابراین ما برای تك تك افراد قصه كه برای حسین (ع) سینه‌زنی می‌كنند، عاشورا را شكل می‌دهیم و شخصیت‌ها باید بین واقعیت و حقیقت و منفعت فردی یكی را انتخاب كنند.
این كارگردان به دلیل تجربه خوبی كه با بیژن امكانیان در سریال خانه‌ای روی تپه داشته، او را برای نقش حاج مرتضی انتخاب كرده است. او نمی‌خواست برای این نقش به سراغ میانسالان تلویزیون و سینما برود كه همیشه نقش حاجی‌ها را بازی می‌كنند، بلكه می‌خواست ساختارشكنی كند، به همین دلیل امكانیان را برای این نقش انتخاب كرد. همچنین دیگر بازیگران این سریال همچون امین زندگانی، عباس غزالی و ... هم نقش‌های متفاوتی بازی می‌كنند. یكی دیگر از نقش‌های مهم قصه، نقش فاطمه، همسر حاج‌مرتضی بوده و یاری برای این شخصیت به انتخاب افسر اسدی رسیده و او نقش یك بانوی تمام عیار قصه را بازی می‌كند. این مجموعه تلویزیونی در ده قسمت به سفارش سیما فیلم ساخته می‌شود و ایام اربعین روانه آنتن می‌شود.
جابه‌جا كردن نقش‌ها
عباس غزالی از آن دست بازیگرانی است كه وسواس‌های خاص خودش را برای پذیرش كارهایش دارد، به همین دلیل سعی می‌كند نقش‌هایی را انتخاب كند كه برایش چالش به همراه داشته باشد. خودش معتقد است مردم باید قضاوت كنند كه تا چه میزان موفق بوده است. از سوی دیگر وقتی نام یك كار مناسبتی هم به میان می‌آید، غزالی به این موضوع توجه می‌كند كه صرفا كار شعاری نباشد و مفاهیم عمیق برای مخاطب داشته باشد و قصه خیلی خوب روایت شود. وقتی داریوش یاری به او پیشنهاد بازی در سریال مجلس حیرانی را داد، سابقه همكاری قبلی او با یاری در ساخت تله‌فیلم حرف مردم كه نقش اصلی را در كنار داریوش ارجمند بازی می‌كرد، تاثیر زیادی داشت. ضمن این‌كه قصه این سریال را دوست داشت. نكته جالب این است كه قرار بود او نقش بهروز، داماد حاج مرتضی را بازی كند، اما به گفته خودش این نقش را دوست نداشت و به یاری گفت كه شبیه نقش بهروز را بازی كرده و در كارنامه هنری‌اش به ثبت رسیده است، به همین دلیل ترجیح داد كه نقش امیرعلی را بازی كند.
كینه شتری!
غزالی درباره این نقش می‌گوید: نقش امیرعلی برایم متفاوت بود و جای خالی‌اش در پرونده كاری‌ام به چشم می‌خورد. این نقش از این لحاظ برایم جذابیت داشت كه بعد از 30 سال به ایران برمی‌گردد و به دنبال كینه‌اش هم آمده است. اگر این شخص در ایران بود، اینقدر برایم مهم نبود، اما وقتی سال‌ها در خارج از ایران زندگی می‌كرد و كینه‌اش را فراموش نكرده، من را به چالش برای بازی دعوت می‌كرد. به قول معروف امیرعلی سعی می‌كند زهرش را بریزد. همه این موارد من را برای انتخاب نقش جذب كرد. به نظر این بازیگر، بهترین آثار نمایشی، آنهایی هستند كه كارگردان و بازیگران تعامل خوبی با هم داشته باشند. وی ادامه می‌دهد: خوشبختانه در سریال مجلس حیرانی تعامل بسیار خوبی حاكم است و آقای یاری این اجازه را به بازیگران می‌دهد تا پیشنهادهای جذاب‌شان را كه باعث می‌شود شخصیت حركت به سمت جلو داشته باشد، بدهند. باید تاكید كنم كه تمام پیشنهادها از فیلتر ذهنی آقای یاری رد می‌شود و او سعی می‌كند در یك فضای صمیمی كار را جلو ببرد.
زندگانی در لباس بازاری
شاید برایتان جالب باشد كه امین زندگانی به چه دلیل تصمیم گرفت در سریال مجلس حیرانی بازی كند. مهم‌ترین دلیل این بازیگر برای ایفای نقش در این اثر، حضور داریوش یاری در كسوت كارگردان بود. او در این‌باره می‌گوید: آقای یاری نه‌تنها دوست قدیمی من، بلكه بسیار هم دوست‌داشتنی است و علاقه‌مند بودم با او كار كنم. آقای شاه‌بابایی، تهیه‌كننده هم جوان خوش‌آتیه‌ای است. وقتی نقش را خواندم برخلاف انتظارم نقش مثبتی نبود. البته منفی هم نیست؛ بلكه چرخش‌هایی دارد كه همین شخصیت را برایم جذاب كرده است.
یكی دیگر از ویژگی‌های سریال «مجلس حیرانی» از نگاه زندگانی، مناسبتی بودنش است و این‌كه حضور بازیگران حرفه‌ای همچون بیژن امكانیان، عباس غزالی، حدیث میرامینی و ... نویدبخش كاری با ریتم مناسب است كه ارتباط خوبی هم با مخاطبان برقرار می‌كند. من هم در این سریال نقش بهروز را بازی می‌كنم كه كارش در بازار است. توضیح بیشتری نمی‌توانم بدهم، چون قصه لو می‌رود!
زندگانی معتقد است كه داریوش یاری از آن نوع كارگردانانی است كه می‌گوید كار برای همه است، نه این‌كه فقط او سازنده كار است و به همین دلیل سعی می‌كند پیشنهاد بازیگران را هنگام بازی با ادله قبول یا رد كند.
این بازیگر می‌گوید: مشتری هر اثر فرهنگی كه ساخته می‌شود، مردم هستند. بنابراین باید به همه احترام گذاشت و كاری ساخت كه بتوان از آن دفاع كرد.
