سوت آغاز در قاب جـادو

سوت آغاز در قاب جـادو

برنامه‌های ورزشی در همه دنیا محبوب هستند. این حرف تازه‌ای نیست و تعدد شبكه‌های تخصصی ورزشی گواه این مدعاست. اصلا سری به میزان بیننده پخش مسابقات بزنیم تا بدانیم با چه عدد بالایی مواجه‌ایم. در كشور خودمان هم برنامه‌های ورزشی محبوب هستند. حالا كدام‌یك موفق‌ترند و بیننده بیشتری دارند، بحث دیگری است. در این گزارش سراغ چند برنامه شاخص رفته‌ایم تا بدانیم هر كدام صاحب چه مختصاتی هستند. هم به نقاط قوت‌شان اشاره شده و هم ایراد آنها. فراموش نكنیم علاوه بر آنچه در این گزارش به آنها اشاره شده است، برنامه‌های دیگری هم روی آنتن می‌روند. مثلا شبكه شما برنامه تخصصی«1+5 » را برای والیبال پخش می‌كند یا در شبكه ورزش برنامه‌های تخصصی زیادی پخش می‌شود كه «شب‌های فوتبالی» را به عنوان یك نمونه تحلیل كرده‌ایم. شبكه خبر هم برنامه ورزشی دارد كه رویكردشان خبری است و بیننده‌های خاص خود را دارد.

ورزش و مردم
مجری: پیمان یوسفی
فضای كلی: برنامه «ورزش و مردم» در زمانی حدود یك ساعت و نیم جمعه‌ها روی آنتن شبكه یك می‌رود. این برنامه سعی می‌كند هر هفته چند موضوع را بشكافد. با این حال فوتبال در این برنامه پررنگ‌تر از بقیه ورزش‌هاست.
نكات مثبت: بعد از درگذشت بهرام شفیع اجرای برنامه به پیمان یوسفی رسید. یوسفی پیشتر تجربه داشت و این بار با تسلط بیشتر مقابل دوربین می‌نشیند. امتیاز او این است كه بر خلاف گزارشگری در اجرا خیلی راحت است و با ادبیات ساده با بیننده صحبت می‌كند. دیگر امتیاز دور تازه ورزش و مردم به دكور و گرافیك آن برمی‌گردد. هم دكور آن جذاب است و هم گرافیك بخش‌‌ها سر و شكل دارد. از نظر محتوا هم بچه‌های ورزش و مردم سعی می‌كنند چیزی كم نگذارند. به همین دلیل هر هفته بسته‌ای نسبتا كامل به دست بیننده می‌رسد. 
نكات منفی: برنامه ورزش و مردم روی كلیشه‌ها گام بر می‌دارد. این اتفاق 
ابتدا به ساكن برای برنامه ایراد محسوب نمی‌شود. ولی وقتی می‌دانیم بیننده نیاز به سوژه‌های خاص دارد، عیب ورزش و مردم برجسته می‌شود. اگر بخواهیم مصداقی‌تر صحبت كنیم به یكی از سوژه‌های خاص خود برنامه اشاره می‌كنیم: بررسی عیار گزارشگران فوتبالی تلویزیون. اتفافا این قسمت از ورزش و مردم بازتاب گسترده‌ای داشت و تا مدت‌ها محل بحث و نظر بود. ضعف دیگر برنامه عدم تعدد چهره‌های مطرح در این برنامه است.


ورزش از نگاه دو
مجری:  مهدی هژبری
فضای كلی: از جمله برنامه‌های با قدمت تلویزیون است كه در دوره‌های مختلف ساختار مختلف داشته. «ورزش از نگاه دو» جمعه شب‌ها در زمانی بیش از دو ساعت و نیم روی آنتن شبكه دو می‌رود. این برنامه سعی می‌كند به همه اتفاقات ورزشی رخ داده در طول هفته واكنش نشان دهد. فوتبال در ورزش از نگاه دو جای پررنگی ندارد. 
نكات مثبت: مهم‌ترین امتیاز ورزش از نگاه دو توجه به ورزش‌هایی است كه در برنامه‌های دیگر یا جایی ندارند یا وقت كافی به آنها داده نمی‌شود. برنامه ورزشی شبكه دو اما تمركز را از فوتبال برداشته و سراغ دیگر رشته‌های ورزشی رفته است. ورزش از نگاه دو دارای بخش‌های متعددی است كه در هر بخش كارشناس با مهمان‌ها وارد گفت‌و‌گو می‌شود. در این برنامه به ورزش بانوان نگاهی ویژه می‌شود كه این جزو امتیازهای آن است. دیگر اتفاقی كه در برنامه رخ می‌دهد، دعوت از مسؤولان است كه گاهی منجر به چالش می‌شود.
نكات منفی: مهدی هژبری كارشناس شناخته‌شده‌ای است كه پیشتر با ورزش و مردم همكاری می‌كرد. حالا و با رفتن پوریا تابان، مجری اصلی برنامه شده. او بر اصول اجرا وارد است و اطلاعات خوبی در همه رشته‌ها دارد، اما هنوز تبدیل به چهره‌ای عامه‌پسند نشده. در طول زمان این مشكل قابل حل است به شرط آن كه مجری بار دیگر تغییر نكند! تابان در این برنامه جا افتاده بود و حالا غیبتش به ضرر برنامه تمام‌شده. ورزش از نگاه دو نیاز به تزریق عنصر جذابیت دارد. این اتفاق باید در بخش‌‌ها رخ دهد ولی هنوز كیفیت بخش‌ها متوسط است. از آن سو برنامه به مهمان‌هایی از جنس هادی چوپان بیشتر نیاز دارد؛ ضمن این كه بخش‌های مختلف برنامه را می‌توان با ریتم تندتر پیش برد. دیگر ایراد برنامه به مرور اخبار آن برمی‌گردد؛ زمان زیادی به این بخش اختصاص یافته كه می‌تواند در قالب یك بخش‌ كوتاه پنج دقیقه‌ای به سرانجام برسد.

فوتبال برتر
مجری:  محمدحسین میثاقی
فضای كلی: این برنامه كه قاب پخش مسابقات لیگ برتر بود، هر بار با اجرای یك نفر روی آنتن می‌رفت. سال پیش محمدحسین میثاقی روی صندلی اجرای آن نشست و همزمان دكور و گرافیك برنامه سر و شكلی جذاب پیدا كرد. حالا فوتبال برتر علاوه بر پخش مسابقات فوتبال، دوشنبه‌شب‌ها هم روی آنتن شبكه سه می‌رود.تا  متن و حاشیه لیگ را بررسی کند.
نكات مثبت: محمدحسین میثاقی از مجریانی است كه طی سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی داشته. حالا وقتی مقابل دوربین می‌نشیند، راحت است و می‌تواند گفت‌و‌گوهای مفیدی با مهمان انجام دهد. فوتبال برتر دارای بخش‌‌های متعددی است كه خیلی‌های آنها هم ساختار جذابی دارند و هم سوژه‌هایشان خاص است. مثلا این برنامه بعد از حضور بانوان در استادیوم، پرداختی متفاوت به این مساله داشت. تحلیل داوری‌ها دیگر امتیاز فوتبال برتر است. این بار كارشناس در استودیو حضور ندارد، بلكه سه داور نظرشان را درباره بازی هم بیان كرده‌اند كه به نمایش در‌می‌آید. 
نكات منفی: از دكور فوتبال برتر استفاده بهینه نمی‌شود. در دكور این برنامه ویدئو وال بزرگی نصب شده، اما در طول پخش غالبا با تصاویر تكراری پر می‌شود. در حالی كه از ویدئو وال می‌توان برای ارائه آمار و ارقام استفاده كرد. فوتبال برتر تازه كارش را شروع كرده و باید به آن فرصت داد. انتظار از برنامه بالاست و این سؤال مطرح است كه كی می‌تواند حضوری موثر در بطن فوتبال ایران داشته باشد؟

سه‌كنج (سلام صبح بخیر) 
مجری:    سعید اكبری
فضای كلی: شبكه سه در برنامه صبحگاهی خود یعنی «سلام صبح بخیر» توجهی ویژه به ورزش دارد. در این برنامه بخشی به نام «سه كنج» تعبیه شده است كه هر روز به مدت نیم ساعت پخش می‌شود. 
نكات مثبت: تقریبا به یاد نداریم كه یك برنامه صبحگاهی هر روز میزبان یك چهره ورزشی باشد. معمولا در برنامه صبحگاهی بخش ورزشی به خواندن خبرها و تیتر روزنامه‌ها خلاصه می‌شود. سه‌كنج، اما هر روز یك مهمان دارد. چهره‌هایی كه در این برنامه حضور پیدا كرده‌اند هم شاخص هستند. از محمد انصاری گرفته تا صمد نیكخواه بهرامی، سید‌رضا صالحی‌امیری رئیس كمیته ملی المپیك، محسن بنگر و... 
نكات منفی: سه‌كنج به اتفاقات روز واكنش فوری نشان می‌دهد و علاوه بر فوتبال سراغ دیگر رشته‌های ورزشی هم می‌رود. در این برنامه لازم است به ورزش همگانی هم پرداخته شود. بالاخره برنامه صبحگاهی است و یكی از رسالت‌های آن ورزش همگانی است.

ركورد
مجری:   محمدرضا احمدی
فضای كلی: شبكه سه، دو سال پیش برنامه جدیدی با اجرای محمدحسین میثاقی را روانه آنتن كرد. سر و شكل جذاب «ركورد» باعث شد این برنامه خیلی زود جای خود را باز كند. سال پیش میثاقی سراغ فوتبال برتر رفت و اجرای ركورد به محمدرضا احمدی رسید. این برنامه جمعه‌ها صبح از شبكه سه پخش می‌شود. محور برنامه ورزش‌های غیر‌فوتبالی است. 
نكات مثبت: دكور زیبا و بخش‌‌های متنوع برگ برنده اصلی ركورد است. در این برنامه بخش‌‌ها در خدمت سوژه اصلی هستند و مثلا وقتی درباره والیبال صحبت می‌شود، چند بخش‌ كه مبنایشان آمار و ارقام است روی آنتن می‌رود. محمدرضا احمدی اجرای ركورد را به‌عهده دارد. او چهره‌ای فوتبالی است، اما در زمینه اجرای برنامه‌های غیر‌فوتبالی هم تجربه دارد. به همین خاطر است که موقع اجرا می‌داند از مهمان چه چیزی بپرسد و چه چیزی نه. در مجموع شبكه سه كه رسالت پرداختن به ورزش دارد، با ركورد بخشی از نیاز مخاطب را برآورده می‌كند.
نكات منفی: از شبكه سه به عنوان شبكه تخصصی ورزشی انتظار می‌رود حضوری موثرتر در متن ورزش‌های غیر فوتبالی داشته باشد. ركورد باید تند و تیزتر به مصاف اتفاقات برود تا بتواند به همه رشته‌های ورزشی جهت دهد. در این برنامه چالش شكل نمی‌گیرد و بیشتر محلی برای معرفی ورزشكاران و درد دل‌های آنها شده. به همین خاطر است كه ردی از ركورد در رسانه‌ها دیده نمی‌شود.

ورزشگاه 
 مجری:     مهدی واعظی
فضای كلی: «ورزشگاه» برنامه هفتگی شبكه پنج است كه با اجرای مهدی واعظی در زمان یك ساعته پخش می‌شود. علی انصاریان در برهه‌ای مجری اصلی برنامه بود كه حالا دیگر نیست. این برنامه هر بار
 سراغ چند موضوع  از رشته‌های ورزشی می‌رود، اما اولویت با فوتبال است.
نكات مثبت: مهدی واعظی سبقه اجرای ورزشی دارد. این سابقه در ورزشگاه به كمكش آمده و با اطلاعات كامل مقابل مهمان‌ها می‌نشیند. علاقه‌مند به چالش است و همین فضای گفت‌و‌گو را از رخوت خارج می‌كند. در ورزشگاه چهره‌های مطرح زیادی حضور دارند و همین اتفاق باعث می‌شود بیننده بیش از پیش به تماشای آن ترغیب شود. مهم‌ترین مهمان چند وقت اخیر آن مهرداد میناوند است. گفت‌و‌گوی اختصاصی با استراماچونی دیگر برگ برنده ورزشگاه به‌حساب می‌آید. 
نكات منفی: بخش‌‌های ورزشگاه كم است. در این برنامه به دلیل فرصت كم، بخش‌ زیادی پخش نمی‌شود و همین باعث یكنواختی‌اش شده. با این حال بخش‌‌هایی كه می‌بینیم هم ساختار جذابی دارد و هم سوژه‌هایش قابل تامل است. ورزشگاه برای تبدیل به برنامه‌ای موفق و نیز برنامه‌ای كه در رسانه‌ها بازتابش را ببینیم، نیاز به سوژه‌های خاص دارد.

شب‌های فوتبالی 
مجری:    شهاب قاسمی و افشین عبداللهیان
فضای كلی: «شب‌های فوتبالی» برنامه تخصصی فوتبال ایران است كه شب‌های برگزاری لیگ برتر، جام حذفی و همچنین رقابت‌های مهم ملی از شبكه ورزش پخش می‌شود. این برنامه با حضور عبدا... روا كلید خورد و در ادامه مجری و دكور آن تغییر كرد.
نكات مثبت: جای یك برنامه فوتبالی كه خیلی زود به بررسی متن و حاشیه لیگ برتر بپردازد، در تلویزیون خالی بود. شب‌های فوتبالی برای پر كردن این خلأ متولد شد و حالا تبدیل به یكی از برنامه‌های موفق سیما شده است. 
علاقه‌‌مندان به فوتبال می‌دانند بعد از پایان مسابقات امكان تماشای خلاصه بازی‌ها، تحلیل داوری و اتفاقات فرامتن در شبكه ورزش فراهم است. 
شب‌های فوتبالی رقیب سرسخت فوتبال برتر است كه چون به شكل هفتگی پخش نمی‌شود خیلی اوقات از آن جلو هم می‌زند.
نكات منفی: از بخش‌‌هایی كه خیلی زود و به قول معروف داغ داغ تولید می‌شود و روی آنتن می‌رود، نباید انتظار بالایی داشت. منتها شب‌های فوتبالی باید بخش‌‌هایی بدون تاریخ تولید كند تا در حین پخش برنامه روی آنتن رود. بالا بودن كیفیت و ساختار این بخش‌‌ها حتما به جذابیت برنامه كمك می‌كند.