«23 نفر  » در اکران سوخت

رفتیم سراغ فیلمی که آخرین نفس‌هایش را روی پرده سینما می‌کشد و علیرغم کیفیت بالا قربانی نابرابری‌های اکران شده است

«23 نفر » در اکران سوخت

سینمای دفاع مقدس از ژانرهای سینمایی تاثیرگذار در چهار دهه گذشته در ایران بوده است،. ژانری که بعد از جنگ تحمیلی عراق علیه ایران شکل گرفت و تالمات و دردهای این دوره از تاریخ معاصر را بهانه ای برای نمایش آن در سینماها قرار داد. در این راستا از دهه 60 تاکنون فیلم‌های بسیاری با محوریت مضامین جنگ تحمیلی کوشیده اند تا سهمی در بیان رنج‌های تاریخی آن دوران داشته باشند. تلاش‌هایی که گاه به قدری موفق بوده اند که توانسته اند آنچه در آن ایام رخ داده را دقیقا به تصویر بکشند و در عین حال برخی دیگر از این فیلم‌ها هم نتوانسته اند آنچنان که باید و شاید بدرخشند و موفق باشند. فیلم «23 نفر» که واپسین روزهای اکرانش را سپری می کند، روایت گروهی از رزمندگان نوجوان ایرانی است که در جریان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، در سال ۱۳۶۱ و در عملیات بیت المقدس به اسارت نیروهای بعثی درآمدند. صدام پس از اینکه متوجه حضور این نوجوانان می شود، آنها را به کاخ خود دعوت می کند تا به نفع خود از حضور آنان سوء‌استفاده کند. پس از دیدار با صدام، برای این بیست و سه نفر کنفرانسی ترتیب داده می‌شود و از آنها می خواهند که اعتراف کنند به اجبار حکومت ایران وارد میدان جنگ شده‌اند؛ اعترافی که می توانست افکار عمومی جهان را علیه ایران تحریک کرده و شرایط موجود را به نفع رژیم بعث عراق تغییر دهد... بدیهی است که اقتباس از آثار هنری و به خصوص مستندات تاریخی، نه تنها کار ساده و راحتی نیست؛ بلکه احتیاج به ذهنی خلاق دارد تا این اقتباس به درستی و اصولی انجام و در تاریخ آن کشور ماندگار شود، در فیلم سینمایی «23 نفر» با فیلمنامه ای اقتباسی روبه‌رو هستیم که سعی می کند به متن اصلی وفادار بماند و موفق شده با تعلیق‌های روایی، یک فیلم روان را به تصویر بکشد. فیلم «23 نفر» موفقیت‌های بسیاری داشت و توانست سیمرغ بهترین فیلم از نگاه ملی جشنواره سی و هفتم فیلم فجر، پروانه زرین بهترین فیلم و بهترین کارگردانی از جشنواره فیلم کودک نوجوان اصفهان و فیلم برگزیده یونسکو در ایران را از آن خود کند. شاید مهم‌ترین عاملی که باعث موفقیت «23 نفر» در جشنواره‌های سینمایی شد این باشد که کارگردان با تصویرسازی خوب از زیبایی‌های فطری و ایمانی این نوجوانان، توانست به شرح حماسه ای واقعی از این رویداد بپردازد. ضمن اینکه شخصیت‌پردازی دقیق این 23 كاراكتر و بسترسازی برای جاری شدن طنزی واقع‌گرا كه با این موقعیت تراژیك در آمیخته از امتیازاتی است كه رویكرد فیلم‌ساز به این سوژه مستند را دراماتیك و از جنس سینما جلوه می‌دهد. با تمام این تفاسیر، آمار فروش این فیلم در گیشه چیز دیگری می گوید! البته سال‌هاست که وضعیت اکران در سینما مورد نقد بسیاری از فیلمسازان سینما بوده و آنها از وضعیت اکران آثارشان، فشردگی فیلم‌ها در اکران و از سوی دیگر شرایط تقسیم‌بندی اکران و چیدمان فیلم‌ها در سینماها کاملا ناراضی‌اند، شرایطی که ظاهرا فیلم «23 نفر» هم قربانی آن شده است.

 اوج راضی نیست
مجتبی فرآورده، تهیه‌کننده «23نفر» اکران رسمی این فیلم را در سینماهای ایران تمام شده تلقی می‌کند و صحبت‌کردن درباره‌اش را بی‌فایده می‌داند.
از سوی دیگر مهرداد معظمی، مدیر روابط عمومی فیلم «23 نفر» نظر دیگری دارد. او اکران این فیلم را در سینماهای ایران همچنان مهم می‌داند و از میزان فروش این فیلم در گیشه ناراضی است. معظمی به جام جم می‌گوید؛ «شرایط جوی در چند ماه اخیر به علاوه برگزاری جشنواره فیلم فجر باعث شد که فیلم آنچنان که باید و شاید نفروشد! این فیلم یک اثر ملی است و عوامل بسیاری در نفروختن آن در گیشه موثر است که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توانم به تبلیغات کم تلویزیونی اشاره کنم. ما روی رسانه ملی خیلی حساب باز کرده بودیم، اما با وجود این‌که خود دکتر علی عسکری (رئیس رسانه ملی) بارها از این فیلم به نیکی یاد کرده و قول 1000 تیزر را به ما دادند، اما انگار گفته ایشان به دیگر مدیران سازمان نرسید و سهم ما از تیزرها در حد بقیه فیلم‌ها باقی ماند، حتی حوزه هنری هم سینماهای شهرستان‌اش را در اختیار این فیلم قرار نداد، چون ما پخش این فیلم را به حوزه هنری ندادیم خیلی بی دلیل و با بهانه‌های مختلف از اکران آن در سینماهای شهرستان سر باز زدند. در مجموع سازمان اوج، به عنوان سرمایه گذار این فیلم از وضعیت اکران آن در سینماها راضی نیست».
او با تاکید بر این‌که «23 نفر» فیلمی بود که فیلمبرداری اش با حضور شهید حاج قاسم سلیمانی آغاز شده، ادامه می‌دهد: «این فیلم تا اواخر اسفند به صورت محدود روی پرده سینماهاست. اکنون سینما سیار این فیلم را به شهرها و روستاهای فاقد سینما برده و اتفاقا فروش نسبتا خوبی هم داشته. البته نه این‌که برای سینما سیار بلیتی فروخته نشود، بلیت فروشی هم کردند و برای «23 نفر» حدودا 20تا25 روز است که سینما سیار با کمک ستاد جشنواره عمار راه افتاده و تقریبا 350 میلیون تومان درآمد داشته».
معظمی می‌افزاید: «درباره پخش این فیلم در شبکه نمایش خانگی هنوز هیچ تصمیمی گرفته نشده و احتمالا اوایل سال آینده این کار انجام می‌شود، اما هنوز هیچ تاریخ دقیقی مشخص نیست».
او با اشاره به این‌که این فیلم قابلیت تبدیل به سریال تلویزیونی را دارد، توضیح می‌دهد:«تصمیم برای این‌که این فیلم سریال بشود یا نشود بر عهده خود آقای جعفری است. تا جایی که من می‌دانم او به قدر کافی راش برای سریال سازی دارد، اما بیشتر تمایل دارد که فیلم کامل «23 نفر» در تلویزیون نمایش داده شود. در عین حال صحبت‌هایی با فیلیمو شده و منتظر هستند که اکران عمومی فیلم کاملا تمام شود تا  فیلم را در این سایت اینترنتی به نمایش بگذارند و دیده شود».
 لزوم شرایط اکران مناسب
 محمد قاصد اشرفی، رئیس انجمن سینماداران تجربه دیدن این فیلم را از خوشایندترین تجربه‌های تماشای فیلم در سینما می‌داند و می‌گوید: «به جرات می‌گویم هیچکس از تماشای این فیلم ناراضی نبود. زمانی‌که فیلم «23 نفر» در سینما ماندانا بر پرده اکران بود فروش نسبتا بدی نداشت و حتی ما تا چهارشنبه هفته گذشته این فیلم را به صورت تک سانس در اکران داشتیم. این فیلم در سینما ماندانا برای مدارس هم اکران ویژه داشت، اما با توجه به شرایط پیش آمده در کشور اکران این فیلم برای مدارس مدتی قطع شده».
در پایان با اشاره به کیفیت بالای ساخت این فیلم توضیح می‌دهد: «به هر حال زمان اکران در میزان فروش یک فیلم موثر است. برگزاری جشنواره فیلم فجر تمام حواس‌ها را به سمت خود برد و ناخودآگاه توجه به «23 نفر» کمتر شد. چنانچه این فیلم در شرایط دیگری اکران می‌شد شاید بهتر می‌فروخت».


اکران کم رمق «23نفر»
فیلم «23نفر» این روزها به‌طور محدود در شهرهای تهران، اصفهان، میمه، کاشان، نطنز، خمین، تبریز، مشهد، همدان، قم، ارومیه، آمل، بروجرد، خرم‌آباد، شاهرود، سمنان، بیرجند، ورامین، اردستان، کرمان، شیراز، تویسرکان، یزد، بندرعباس، بابلسر و دامغان اکران می‌شود و تا آخر اسفند به‌طور کامل از چرخه اکران حذف می‌شود.
گویا این فیلم اوایل سال آینده در شبکه نمایش خانگی پخش خواهد شد.