در این گزارش با كاشت سبزههای شناور در آب آشنا میشوید
آغوش تنگ برای سبزهها
هزاری هم كرونا آمده باشد و ما در قرنطینه اختیاری باشیم و به پویش در خانه بمانیم پیوسته باشیم و با كسی آمد و شد نكنیم و برنامه خرید نوروزی و عیددیدنی را به تعطیلی فرستاده باشیم؛ اما نمیشود جلوی آمدن حال و هوای بهار را گرفت. اتفاقا این فرصت خوبی است تا از كنار هم بودنمان نهایت بهره را ببریم، ایدههایمان را سر هم كنیم و طرحی نو برای سبز كردن سبزههایمان بیندازیم. مثل درست كردن سبزه در آب و لذت بردن از زیبایی ریشههای شناور در آب . در ادامه چند روش برای درست كردن سبزه آبی را توضیح دادهایم.
روش تراریومی
یكی از روشهای كاشت سبزه در داخل تنگ، سبزه تراریومی است. در این روش اول كف ظرف را سنگ ریزه یا پوكه معدنی یا سنگ تزیینی بریزید. انجام این مرحله بسته به سلیقه و اختیار شماست.
بعد بذرها ی جوانه زده را روی سنگها یا در كف تنگ بریزید و رویشان آب اسپری كنید.
روی ظرف را با سلفون یا یك نایلون بپوشانید. یادتان باشد روی نایلون را چند سوراخ ایجاد كنید تا جوانهها كپك نزنند و اكسیژن كافی برای رشد داشته باشند.
برای آبپاشی روزانه نایلون را بردارید و دوباره آن را روی ظرف بكشید. توجه کنید سبزه به سبك تراریوم نیاز به آبیاری كمی دارد. چون تنگ تراریومی زهكش ندارد و آبهای اضافی در آن جمع میشوند و این منجر به گندیدگی سبزه میشود.
بعد از جوانه زنی نایلون را بردارید و تنگ را در جای خنك با نور غیر مستقیم قرار دهید.
روش هیدروپونیك
ظرف یكبار مصرف بی رنگ و شفافی را متناسب با دهانه ظرفتان انتخاب و كف آن را سوراخ كنید.
ظرف سوراخ شده را روی دهانه تنگ قرار دهید و بذرهای جوانه زده را داخل آن بریزید.
روی جوانهها را با یك دستمال مرطوب بپوشانید و مرتب با آب اسپری كنید.
وقتی جوانهها در آب ریشه دواندند دستمال را از رویشان بردارید.
دقت داشته باشید برای بذرهای ریز مثل شاهی و جعفری بعد از اینكه ظرف را سوراخ كردید كف آن توری بیندازید. با این كار دیگر بذرها به دلیل ریز بودن وارد آب نمیشوند و داخل ظرف یك بار مصرف میمانند.
اگر ظرف یك بار مصرف پیدا نكردید میتوانید از یك آبكش پلاستیكی با سوراخ ریز استفاده كنید.
روش خزهای
در این روش میتوانید به جای سنگ از خزه به عنوان بستر كاشت سبزه استفاده كنید.
اگر ظرفتان پلاستیكی است ته آن را سوراخ كنید تا راه خروجی برای آب اضافه باشد.
كف ظرف را با خزه پر كنید .
طبق روال روش بالا بذرهای جوانه زده را روی خزهها بپاشید و روی آنها، آب اسپری كنید.
در مرحله بعد نایلونی را كه روی آن چند سوراخ ایجاد كردهاید روی ظرف بكشید.
برای هر بار آبپاشی نایلون را بردارید. میزان آبپاشی نباید به اندازهای باشد كه آب در ظرف جمع شود.
یك مثال خوب
یكی از آسانترین و ارزانترین بذرها برای كاشت به روش هیدروپونیك سبز كردن سبزه كدوحلوایی است.
جوانه دار کردن دانهها
شاید مدت جوانه زدن هر سبزه بستگی به نوع دانه یا بذر آن داشته باشد، اما روش جوانهدار کردن بیشتر آنها تقریبا براساس یک قاعده کلی است. اول بذر را به میزان لازم(یک یا چند روز) خیس کنید. این زمان به جنس بذر و نرم و سخت پوستهاش بستگی دارد مثلا جوانهزنی گندم یک روز و مرکبات چند روز طول میکشد. بعد از طی این مدت آب ظرفشان را خالی کرده و دانهها را داخل یک دستمال نخی بریزید. یک دستمال سبک پارچهای هم روی آن بیندازید. تا هم به جذب رطوبت کمک کند و هم مانع تابش نور مستقیم شود. هر روز آن را کمی آب پاشی کنید تا کم کم جوانهزنی اتفاق بیفتند. بعد از ۲ تا ۳ روز یا بیشتر دانهها ریشه و جوانه میزنند. حالا میتوانید آنها را آرام به ظرف اصلی (تنگ، بشقاب، سبد، کاسه و ...) منتقل کنید.
14نكته برای سبزه داری
برای كاشت سبزه به روشهای بالا میتوانید از تمام بذرها مثل كدو، آفتابگردان، ذرت، مركبات، خرفه، تربچه، شاهی، فلفل دلمه، گوجه و انواع بذر سبزی استفاده كنید.
برای كاشت سبزههای آجیلی حتما از بذر خام استفاده كنید.
اگر خواستید بذر بخرید حواستان باشد بذر تازه بخرید. بذرهای مانده قدرت جوانه زنی شان پایین است.
تا وقتی نایلون روی دانهها را برنداشتهاید سبزه را در جای خیلی گرم و مقابل نور مستقیم خورشید قرار ندهید؛ چون در آفتاب گرم دانهها حالت پختگی پیدا كرده و همین باعث گندیدگیشان میشود.
سبزهها تا قبل از جوانه زنی نیاز به جای گرم دارند تا زودتر جوانه بزنند؛ ولی بعد از جوانه زنی آنها را بگذارید جای خنك. این طوری هم شاداب ترند، هم رنگ سبزشان قشنگ تر است و هم خیلی بلند نمی-شوند.
سبزه اگر در محیط كم نور و تاریك قرار گیرد برگهایش كوچك و ساقهها نازك میشود. پس سبزه را در نور مناسب و غیر مستقیم قرار دهید تا برگها پهن و ساقهها ضخیم شوند.
سبزه بیشتر از آبیاری، آبپاشی میخواهد. آب زیاد ریشه هایش را میگنداند. برای آب پاشی هم از آب سرد استفاده نكنید.
در سبزهای مثل گندم سر آن را با قیچی نزنید كه مثلا یك دست شود. با این كار دستی دستی سبزه تان را از ریخت انداختهاید.
وقتی سبزهها تازه جوانه زدهاند (زیر یك سانت) برای تأمین رطوبتشان یك دستمال نازك پارچهای را نمدار كنید و رویشان بیندازید.
سعی كنید یك سبزه كوچك درست كنید تا هم رسیدگی به آن راحت تر باشد و هم بذر كمتری هدر داده باشید.
تراكم بذر نباید خیلی زیاد باشد تا بذرها بتوانند خوب رشد كنند.
سبز كردن سبزه میتواند برای كودكان جذاب و سرگرم كننده باشد. میتوانید از آنها در این كار كمك بگیرید؛ بهخصوص اینكه ممكن است از تعطیلات پیش از عید حوصلهشان سر برود.
سبزه زباله نیست. عمر آن كه تمام شد دورش نیندازید. قسمت بالایی سبز آن را میتوانید خرد كنید و با خاك باغچه یا در هر زمینی مزرعه، پارك و ... مخلوط كنید تا مثل یك كود سبز برگردد به خاك. ته آن را هم میتوانید ریز ریز كنید تا پرندهها بخورند چون هنوز هوا آن قدر گرم نشده كه بتوانند در طبیعت دانه كافی برای خوردن پیدا كنند.
بعضیها داخل تنگ سبزه، ماهی قرمز میاندازند. به چند دلیل من توصیه به چنین كاری نمیكنیم، چون از یك طرف در چنین شرایطی خرید ماهی اصلا به صلاح نیست و از طرف دیگر مدفوع ماهی تنگ را كثیف كرده و به سبزه آسیب میزند. به جای آن میتوانید از ماهیهای مصنوعی استفاده كنید.
یكی از روشهای كاشت سبزه در داخل تنگ، سبزه تراریومی است. در این روش اول كف ظرف را سنگ ریزه یا پوكه معدنی یا سنگ تزیینی بریزید. انجام این مرحله بسته به سلیقه و اختیار شماست.
بعد بذرها ی جوانه زده را روی سنگها یا در كف تنگ بریزید و رویشان آب اسپری كنید.
روی ظرف را با سلفون یا یك نایلون بپوشانید. یادتان باشد روی نایلون را چند سوراخ ایجاد كنید تا جوانهها كپك نزنند و اكسیژن كافی برای رشد داشته باشند.
برای آبپاشی روزانه نایلون را بردارید و دوباره آن را روی ظرف بكشید. توجه کنید سبزه به سبك تراریوم نیاز به آبیاری كمی دارد. چون تنگ تراریومی زهكش ندارد و آبهای اضافی در آن جمع میشوند و این منجر به گندیدگی سبزه میشود.
بعد از جوانه زنی نایلون را بردارید و تنگ را در جای خنك با نور غیر مستقیم قرار دهید.
روش هیدروپونیك
ظرف یكبار مصرف بی رنگ و شفافی را متناسب با دهانه ظرفتان انتخاب و كف آن را سوراخ كنید.
ظرف سوراخ شده را روی دهانه تنگ قرار دهید و بذرهای جوانه زده را داخل آن بریزید.
روی جوانهها را با یك دستمال مرطوب بپوشانید و مرتب با آب اسپری كنید.
وقتی جوانهها در آب ریشه دواندند دستمال را از رویشان بردارید.
دقت داشته باشید برای بذرهای ریز مثل شاهی و جعفری بعد از اینكه ظرف را سوراخ كردید كف آن توری بیندازید. با این كار دیگر بذرها به دلیل ریز بودن وارد آب نمیشوند و داخل ظرف یك بار مصرف میمانند.
اگر ظرف یك بار مصرف پیدا نكردید میتوانید از یك آبكش پلاستیكی با سوراخ ریز استفاده كنید.
روش خزهای
در این روش میتوانید به جای سنگ از خزه به عنوان بستر كاشت سبزه استفاده كنید.
اگر ظرفتان پلاستیكی است ته آن را سوراخ كنید تا راه خروجی برای آب اضافه باشد.
كف ظرف را با خزه پر كنید .
طبق روال روش بالا بذرهای جوانه زده را روی خزهها بپاشید و روی آنها، آب اسپری كنید.
در مرحله بعد نایلونی را كه روی آن چند سوراخ ایجاد كردهاید روی ظرف بكشید.
برای هر بار آبپاشی نایلون را بردارید. میزان آبپاشی نباید به اندازهای باشد كه آب در ظرف جمع شود.
یك مثال خوب
یكی از آسانترین و ارزانترین بذرها برای كاشت به روش هیدروپونیك سبز كردن سبزه كدوحلوایی است.
از كدو حلواییهایی كه برای زمستان تهیه كرده بودید، مانده؟ اگر دارید چه بهتر اگر هم تخم كدوی تازه ندارید از فروشگاههای خدمات كشاورزی تهیه كنید. بذرها را به مدت 48-24 ساعت داخل آب بخیسانید و یكی دوبار آب ظرف را تعویض كنید. با در نظر گرفتن فرض اول، تخم كدوی تازه را در بیاورید و بشویید. كف یه بشقاب گود را دستمال پارچهای نازكی بیندازید و تخمها را رویش بریزید. بهتر است روی آنها را هم با پارچه نازكی بپوشانید و مرتب آبپاشی كنید. بذرها را وارسی كنید تا جوانه بزنند. معمولا بعد از چهار روز این اتفاق میافتد. بعد میتوانید ته یك ظرف یك بار مصرف گرد را كه هم قطر با دهانه تنگتان است، سوراخ سوراخ كنید. توی تنگ آب بریزید و ظرف سوراخدار را در دهانه آن قرار دهید و تخمهای ریشه زده را تویش بریزید. رویش دستمال مرطوب بیندازید. به مرور زمان جوانهها از داخل سوراخها توی آب ریشه میزنند. 20 اسفند زمان مناسبی برای كاشت سبزه كدوست.
جوانه دار کردن دانهها
شاید مدت جوانه زدن هر سبزه بستگی به نوع دانه یا بذر آن داشته باشد، اما روش جوانهدار کردن بیشتر آنها تقریبا براساس یک قاعده کلی است. اول بذر را به میزان لازم(یک یا چند روز) خیس کنید. این زمان به جنس بذر و نرم و سخت پوستهاش بستگی دارد مثلا جوانهزنی گندم یک روز و مرکبات چند روز طول میکشد. بعد از طی این مدت آب ظرفشان را خالی کرده و دانهها را داخل یک دستمال نخی بریزید. یک دستمال سبک پارچهای هم روی آن بیندازید. تا هم به جذب رطوبت کمک کند و هم مانع تابش نور مستقیم شود. هر روز آن را کمی آب پاشی کنید تا کم کم جوانهزنی اتفاق بیفتند. بعد از ۲ تا ۳ روز یا بیشتر دانهها ریشه و جوانه میزنند. حالا میتوانید آنها را آرام به ظرف اصلی (تنگ، بشقاب، سبد، کاسه و ...) منتقل کنید.
14نكته برای سبزه داری
برای كاشت سبزه به روشهای بالا میتوانید از تمام بذرها مثل كدو، آفتابگردان، ذرت، مركبات، خرفه، تربچه، شاهی، فلفل دلمه، گوجه و انواع بذر سبزی استفاده كنید.
برای كاشت سبزههای آجیلی حتما از بذر خام استفاده كنید.
اگر خواستید بذر بخرید حواستان باشد بذر تازه بخرید. بذرهای مانده قدرت جوانه زنی شان پایین است.
تا وقتی نایلون روی دانهها را برنداشتهاید سبزه را در جای خیلی گرم و مقابل نور مستقیم خورشید قرار ندهید؛ چون در آفتاب گرم دانهها حالت پختگی پیدا كرده و همین باعث گندیدگیشان میشود.
سبزهها تا قبل از جوانه زنی نیاز به جای گرم دارند تا زودتر جوانه بزنند؛ ولی بعد از جوانه زنی آنها را بگذارید جای خنك. این طوری هم شاداب ترند، هم رنگ سبزشان قشنگ تر است و هم خیلی بلند نمی-شوند.
سبزه اگر در محیط كم نور و تاریك قرار گیرد برگهایش كوچك و ساقهها نازك میشود. پس سبزه را در نور مناسب و غیر مستقیم قرار دهید تا برگها پهن و ساقهها ضخیم شوند.
سبزه بیشتر از آبیاری، آبپاشی میخواهد. آب زیاد ریشه هایش را میگنداند. برای آب پاشی هم از آب سرد استفاده نكنید.
در سبزهای مثل گندم سر آن را با قیچی نزنید كه مثلا یك دست شود. با این كار دستی دستی سبزه تان را از ریخت انداختهاید.
وقتی سبزهها تازه جوانه زدهاند (زیر یك سانت) برای تأمین رطوبتشان یك دستمال نازك پارچهای را نمدار كنید و رویشان بیندازید.
سعی كنید یك سبزه كوچك درست كنید تا هم رسیدگی به آن راحت تر باشد و هم بذر كمتری هدر داده باشید.
تراكم بذر نباید خیلی زیاد باشد تا بذرها بتوانند خوب رشد كنند.
سبز كردن سبزه میتواند برای كودكان جذاب و سرگرم كننده باشد. میتوانید از آنها در این كار كمك بگیرید؛ بهخصوص اینكه ممكن است از تعطیلات پیش از عید حوصلهشان سر برود.
سبزه زباله نیست. عمر آن كه تمام شد دورش نیندازید. قسمت بالایی سبز آن را میتوانید خرد كنید و با خاك باغچه یا در هر زمینی مزرعه، پارك و ... مخلوط كنید تا مثل یك كود سبز برگردد به خاك. ته آن را هم میتوانید ریز ریز كنید تا پرندهها بخورند چون هنوز هوا آن قدر گرم نشده كه بتوانند در طبیعت دانه كافی برای خوردن پیدا كنند.
بعضیها داخل تنگ سبزه، ماهی قرمز میاندازند. به چند دلیل من توصیه به چنین كاری نمیكنیم، چون از یك طرف در چنین شرایطی خرید ماهی اصلا به صلاح نیست و از طرف دیگر مدفوع ماهی تنگ را كثیف كرده و به سبزه آسیب میزند. به جای آن میتوانید از ماهیهای مصنوعی استفاده كنید.