محققان میگویند گسترش اتوماسیون شهری و رویههای جدیدی كه در ماههای بعد از شیوع ویروس كرونا ایجاد شده، پایدار خواهد ماند
میراث كرونا برای آینده بشر
تصور كنید صبح از خواب بیدار میشوید، برای خودتان قهوه درست میكنید و بعد از اینكه صبحانهتان را میل كردید راهی محل كارتان میشوید. آیا این برنامه، همان رویه روزمره این روزهای ماست؟ از زمان شیوع ویروس كووید ــ 19 در جهان میلیونها نفر در حال سازگار كردن خود با «هنجارهای جدید» هستند. بسیاری از افراد به كار از طریق اینترنت عادت كردهاند؛ برخی دیگر از جمله كادر پزشكی، كار در كنار امکانات جدیدی از ابزارهای ضدعفونیكننده را تجربه میكنند و بسیاری هم به دیدن فیلم و سریال معتاد شدهاند. این افزایش وابستگی به اتوماسیون و ابزارهای دیجیتال، چه اثراتی بر زندگی كنونی ما دارد و آینده ما را چگونه شكل خواهد داد؟ در ادامه به برخی از راههای ایجاد رویههای جدیدی پرداختهایم كه تسریع در اتوماسیون و دیجیتالی شدن شهرها در اثر شیوع ویروس كووید ــ 19 به احتمال زیاد به رویههای مرسوم در سالهای آینده تبدیل خواهد شد.
لوك لئونگ، مدیر مهندسی پایدار شركت جهانی معماری، شهرسازی و مهندسی SOM در شیكاگوی آمریكا میگوید در هواپیماهای مسافربری برای جلوگیری از انتقال آسان ویروسها تصفیه هوای مناسبی صورت میگیرد. لئونگ میافزاید میتوان در سیستم حمل و نقل عمومی نیز از فیلترهایی كه در هواپیماها استفاده میشود استفاده كرد اما این كار در سیستم حمل و نقل عمومی صورت نمیگیرد. بهگفته لئونگ ممكن است بهدنبال همهگیری كرونایروس، هوای تمیز و پاك در حملونقل عمومی آینده، اولویت بیشتری پیدا كند. همچنین به احتمال زیاد سیستم حملونقل عمومی كه به طور فزایندهای در حال خودكار شدن است، بیش از گذشته در اتوماسیون گسترده شهری مورد توجه قرار خواهد گرفت. امروزه، شاهد آن هستیم كه سفرهای طولانیمدت به صورت خودكار صورت میگیرند و سیستمهای هوش مصنوعی در قطارها و متروها به میزان زیادی از تاخیرهای زمانی جلوگیری میكنند. استفاده از رویكرد مشابه در سیستم حملونقل عمومی، میتواند در هنگام شیوع بیماریهای همهگیر كارایی بیشتر این سیستم را به همراه داشته باشد.
تحول در هوش مصنوعی، رباتیك و كلاندادهها
همانطور كه پیشتر ذكر شد، لحظههای دشوار تاریخ فرصتهایی را برای ظهور نوآوریها فراهم كردهاند. از یك دیدگاه كلی میتوان گفت هوش مصنوعی، رباتیك و تجزیه و تحلیل دادهها نقش مهمی در مبارزه با كووید ــ 19 دارند. این فناوریها در حال تسریع روند كشف دارو هستند، به ارزیابی شیوع ویروس كمك میكنند و در بسیاری موارد این امكان را برای متخصصان سلامت فراهم میكنند كه كار خود را از راه دور یا با ایمنیای كه پیش از این امكانپذیر نبود، انجام دهند. مثالهای بیشماری وجود دارند كه نشان میدهد این فناوریها نحوه واكنش جهانی به بیماریهای همهگیر را تغییر دادهاند: تقاضا برای رباتهای منتشركننده پرتو فرابنفش كه ویروسها و عفونتها را از بین میبرند، از زمان شیوع بیماری به طرز چشمگیری افزایش یافته است. پزشكان در حال استفاده از هوش مصنوعی برای غربالگری بیماران مبتلا به كروناویروس هستند و شركتهایی مانند دیپمایند (Deepmind) پیشبینیهای خودكار درباره چگونگی تكامل ویروس كووید ــ 19 را منتشر كردهاند. همه این موارد بازتاب گستردهای در مورد نقشی كه اتوماسیون شهری میتواند در آینده ما ایفا كند و به از سر گرفته شدن تقاضا برای یك درآمد پایه همگانی (UBI) منجر شده است.
گسترش نظارت زیرپوستی
ماهیت شرایط اضطراری این است كه بسیاری از اقدامات اضطراری كوتاهمدت را به بخش ثابتی از زندگی تبدیل میكند. بر همین مبنا، اقدامات نظارتی موقت كه با شیوع یك ویروس، مشروعیت پیدا میكنند ممكن است بعد از اتمام شیوع بیماری به بهانه جلوگیری از ابتلا به همهگیریهای بعدی، به قوانین نظارتی ثابتی تبدیل شوند. در حال حاضر، برای اولین بار در تاریخ، فناوری امكان نظارت بر همه افراد را فراهم كرده است. چین اكنون نظارت بر تلفنهای هوشمند افراد و استفاده از دوربینهای تشخیص چهره را آغاز كرده و افراد را ملزم به گزارش دمای بدن و وضعیت پزشكی خود كرده است و با استفاده از كلاندادهها موارد گستردهای از پروندههای شخصی را دنبال میكند. نكته مهم این است كه این نظارتها به شكل زیرپوستی صورت میگیرند و به دولتها اجازه میدهد آگاهی بیسابقهای در مورد تغییر اطلاعات فیزیولوژی ما داشته باشند.
گسترش اتوماسیون شهری
هرچند شاید در نظر گرفتن رویكرد مثبت برای یك بیماری همهگیر كار دشواری باشد، اما به احتمالا زیاد، نقاط امیدواركنندهای نیز وجود دارد. پیتر زینگ، مدیر بخش رشد فناوری و ابتكارات تعاونی بینالمللی شبكه خدمات حرفهای چند ملیتی (KPMG) در نشست مجازی اخیر كه در دانشگاه سینگولاریتی آمریكا درمورد كووید ــ 19 برگزار شد در این باره گفت: شیوع این بیماری فرصتی برای گسترش خودكارسازی در مراحل آخر كار است. این یعنی اگر برای مثال، درحال حاضر رستورانها در حال خودكارسازی بخشهایی از فرآیند تحویل باشند، وضعیت فعلی شیوع كرونا منجر به این خواهد شد كه كسب و كارهای بیشتری، محدودیتهای خودكارسازی را در خدماتی كه ارائه میدهند، آزمایش كنند. برای مثال، در چین از زمان آغاز شیوع ویروس، استفاده از پهپادهای تحویلدهنده خودكار بیشتر شده است. در بسیاری از موارد، شركتهایی كه از قبل در آستانه آزمایش روشهای خودكار برای بخشهایی از زنجیره تحویل و یا خدمات خود بودهاند، حالا مجبور میشوند برای ادامه حیاتشان، این گام بزرگ را بردارند. اگر این شركتها در سرمایهگذاری روی این فناوری و بهكارگیری آن موفق عمل كنند، احتمالا پس از كنترل شیوع بیماری، نیازی به استخدام دوباره نیروی كار انسانی برای پر كردن آن نقشها نخواهند داشت.
طراحی مجدد شهرها برای مقابله با بیماریها
دیوید گرین، مدیر یك شركت طراحی ساختمان كه در «مناطق سالم» كار كرده است میگوید ما در حال طراحی مجدد فضاهای عمومی هستیم با این هدف كه این فضاها بتوانند در هنگام شیوع بیماریهای همهگیر، به عنوان مناطق لجستیكی و درمانی در شهرها فعالیت كنند. گرین از جمله كارشناسان طراحی شهری است كه تاثیرات بیماری همهگیر را دلیلی برای ارزیابی مجدد چگونگی طراحی شهرهای ما میداند. همانطور كه قبلا نیز اشاره شد، شیوع وبا در قرن نوزدهم میلادی به ایجاد سیستم فاضلاب جدید در سطح جهان منجر شد. این تنها یك نمونه از شیوههایی است كه شیوع بیماری در طول تاریخ بر طراحی شهری تأثیر گذاشته است. به گفته گرین، اتوماسیون شهری احتمالا دركنار تطبیقپذیری شهرها، در مركز نوآوریهای دنیای پساكرونا قرار خواهد داشت.
دیجیتالی شدن كار و سرگرمی
ما در حال حاضر در عصری قرار داریم كه میتوان آن را بزرگترین آزمایش دوركاری در تاریخ دانست. در شرایطی كه تقاضا برای ابزارهای دوركاری مانند اپلیكیشنهای زوم، اسكایپ و اسلك افزایش بیسابقهای داشته است میتوان مطمئن بود رشد ابزارهای كار از راه دور نیز همپای رشد نیروی كار دوركار ادامه خواهد یافت. شیوع بیماری همهگیر كووید ــ 19منجر به افزایش تاریخی مطالبه مزایای بیكاری در كشورهایی از جمله ایالات متحده و اسپانیا شده است. بخش زیادی از نیروی كار، احتمالا اشتغال خود در آینده را مورد بررسی قرار داده و به دنبال شغلهایی خواهد بود كه در مقابل بحرانهای آینده ایمنتر باشند و در مواجهه با موج اتوماسیون پرشتاب شهری پایداری بیشتری داشته باشند.
موضوع بعدی چگونگی استفاده ما از هنر و سرگرمی است و تاثیری كه تغییرات ایجاد شده در آن برجا خواهد گذاشت. استودیوهای بزرگ و جهانی فیلم، اكنون بهدلیل افزایش تقاضا برای مدیا استریمینگ (تكنیكی كه به وسیله آن میتوان یك فایل چندرسانهای مانند صدا و یا تصویر ویدئویی را بدون اینكه نیازی به دانلود همه فایل باشد، بر روی اینترنت به صورت لحظهای از نقطه زمان مورد درخواست مشاهده كرد) بسیاری از تولیدات بزرگ خود را به این شكل عرضه میكنند. تعداد افرادی كه از سرویس استریمینگ استفاده میكنند آنقدر افزایش پیدا كرده كه اتحادیه اروپا از شركت نتفلیكس خواسته است كیفیت خروجی خود را كاهش دهد تا قاره اروپا بتواند این میزان افزایش تقاضا را پوشش دهد. بهطور كلی، هر بخشی كه در گذشته در مواجهه با نوآوری و اتوماسیون شهری از خود مقاومت نشان داده است، احتمالا از كروناویروس ضربه سختی خواهد خورد. در عین حال و در شرایطی كه «تئوری توطئه» باعث شده برخی افراد ایستگاههای ارتباطات سیار، اینترنت نسل پنجم (5G) را در برخی كشورها آتش بزنند، حالا باید انتظار داشت شیوع این بیماری همهگیر اشتیاق به فراگیر شدن نسل پنجم اینترنت را نیز افزایش دهد.
آنچه تاثیرات همهگیریهای گذشته به ما میگوید
گرچه ممكن است مقیاس شیوع كووید ــ 19 در دوران مدرن ما بیسابقه باشد، اما تأثیرات شیوع بیماریهای همهگیر كه قدمتی به اندازه قرون وسطی دارد، به ما نشان میدهد پیامدهای اجتماعی و اقتصادی ناشی از شیوع بیماریهای همهگیر چگونه میتواند منجر به نوآوریها و تغییرات گسترده در زیرساختها شود. پس از آنكه در قرن چهاردهم میلادی، شیوع طاعون سیاه جهان را ویران كرد و جمعیت اروپا را 30درصد كاهش داد، شكافهای بزرگی كه در نیروی كار ایجاد شد نوآوریهایی در زمینه فناوری و همچنین در زمینه اجتماعی به دنبال داشت. این تغییرات در نهایت آغاز عصر رنسانس را رقم زدند. همچنین همهگیری وبا در قرن نوزدهم منجر به ساخت سیستمهای فاضلاب پیشرفته جدید و نوشتن قوانین منطقهبندی برای جلوگیری از ازدحام جمعیت شد. نمونههای بسیار دیگری را هم میتوان در طول تاریخ یافت.
تاثیرات بیماریهای همهگیر را همچنین میتوان در مقیاس كمتر در كشورهایی مانند سنگاپور، تایوان و ویتنام مشاهده كرد. شیوع بیماری سارس در
سال 1382/ 2003 در این كشورها منجر به تغییر در زیرساختها و پروتكلها شد. به همین دلیل این كشورها تاكنون در مهار كووید ــ 19 نسبتا موفق بودهاند ــ تایوان و سنگاپور تا زمان نگارش این مقاله با تلفات بسیار کم روزگار كرونا را سپری میكنند. این تغییرات تاریخی، كارشناسان را بر آن داشته تا بخشهای كلیدی ــ از جمله اتوماسیون شهری، دیجیتالی شدن و معماری ــ را كه به عقیده آنها كووید ــ 19 میتواند بر آنها تاثیرات بلندمدتی داشته باشد برجسته سازند.
تقاضای دوباره برای درآمد پایه همگانی
در سال 2016، گزارش مجمع جهانی اقتصاد از بین رفتن 1/7 میلیون شغل بین سالهای 2015 تا 2020 را پیشبینی كرد. این امر بیشتر ناشی از جایگزین شدن هوش مصنوعی، رباتیك، فناوری نانو و دیگر عوامل اقتصادی و اجتماعی با نیروی كار انسانی عنوان شد. پیتر زینگ در اجلاس مجازی دانشگاه سینگیولاریتی در این باره گفت: مزایای اتوماسیون به شهروندان معمولی منتقل نمیشود، بلكه به سهامداران شركتهای ایجادكننده اتوماسیون میرسد.
حتی قبل از شیوع ویروس كووید ــ 19 هم درخواستهایی برای اجرای سیاستی همچون درآمد پایه همگانی (UBI) وجود داشت. به موجب این سیاست، همه افراد یك كشور حقوق ماهانه پایه دریافت میكنند كه به آنها امكان میدهد بدون در نظر گرفتن اینكه كار میكنند یا نه، زنده بمانند. عامل تقاضا برای درآمد پایه همگانی همواره این باور بوده است كه اتوماسیون شهری در نهایت جایگزین تعداد زیادی از مشاغل خواهد شد. اگر این سیاست در حال حاضر اجرا شود، به افراد زیادی كه به دلیل شیوع بیماری كار خود را از دست دادهاند هم كمك خواهد كرد.
تجدید روحیه همكاری جهانی
مهمترین چیز برای از بین رفتن ویروس، به اشتراك گذاشته شدن اطلاعات در سطح جهانی است. برای شكست دادن بیماری همهگیر كووید ــ 19 به روحیه همكاری و اعتماد جهانی نیاز است، چیزی كه در حال حاضر در سطح جهانی شاهد آن هستیم. جامعه علمی اكنون از طریق همكاریهای جهانی، به سرعت نوآوریهایی را ارائه میكند. بخش اعظم این همكاری به لطف اتوماسیون شهری صورت گرفته كه امكان به اشتراكگذاری آسان اطلاعات را فراهم آورده است.
منبع: Interesting Engineering