تنفس شعر

از قیصر امین‌پور، مجموعه شعرهایی منتشر شده که هنوز و در سال‌های نبودن شاعر هم مورد توجه قرار دارند

تنفس شعر

هنوز هم خواندنی است. نه فقط هنوز و حالا که سروده‌های این چهره مهم شعر معاصر ایران، در آینده هم خوانده خواهد شد. مردی که بسیار ساده نوشته و هر مخاطبی می تواند همراهش شود، اما در عین این سادگی شعرهایش لایه‌هایی دارد که درک آنها برای مخاطب آشنا با شعر بسیار لذتبخش خواهد بود.





تنفس صبح
«تنفس صبح» اولین مجموعه شعر قیصر امین‌پور است که سال1363چاپ و منتشر شد. این مجموعه شعر نماینده نگاه او به اتفاقات زمانه‌اش است. مضامین شعرها به فضای دهه60 نزدیکند و بعضی از آنها به یاد بزرگانی مانند امام خمینی، دکتر شریعتی، مرحوم طالقانی و خانواده شهدا سروده شده‌اند:
مى‌خواستم/ شعرى براى جنگ بنویسم‎/ دیدم نمى‌شود‎/ دیگر قلم زبان دلم نیست‎/ گفتم باید زمین گذاشت قلم‌ها را‎/ دیگر سلاح سرد سخن کارساز نیست‎/ باید سلاح تیزترى برداشت / ‎باید براى جنگ/ از لوله تفنگ بخوانم
«در کوچه آفتاب» هم از سوی حوزه هنری و به همین سبک و سیاق منتشر شده است.  
«منظومه ظهر روز دهم»
این منظومه مجموعه دیگری است که سال1365 توسط انتشارات برگ به بازار آمد. قیصر امین‌پور در این منظومه، ظهر عاشورا، غوغاى کربلا و تنهایى عشق را به تصویر می‌کشد.
این منظومه همراه چند مجموعه دیگر با نام‌های «چشمه»، «مثل رود بی‌بال پریدن» و «به قول پرستو» از کتاب‌هایی هستند که در فاصله سال‌های 70 - 60 برای نوجوانان سروده شده‌اند.
آینه‌های ناگهان
این مجموعه تحول کیفى و کمى او در شعر را نشان می‌دهد. درد، عمیق‌ترین مضمونی است که شعر‌های آینه‌های ناگهان از آن خالی نیستند. در میان سروده‌های این کتاب، نوعی سرخوردگی و یأس دیده می‌شود؛‌ انگار شاعر میان انسان‌های جامعه چیزی جز بدی و تلخی و دورویی ندیده است.
شعر‌های این مجموعه تفکر و اندیشه‏ای را نشان مى‏دهد که در شکل و قالب تازه‌ای عرضه مى‏شود. او به بی‌تفاوتی واژه‌ها دل می‌بندد و می‌گوید: وقتی یک تفاوت ساده در حرف/ کفتار را به کفتر تبدیل می‌کند/ باید به بی‌تفاوتی واژه‌ها مثل نان دل بست/ نان را از هر طرف که بخوانی/ نان است!
آینه‌‏هاى ناگهان، امین‌پور را شاعرى تأثیرگذار در گروه شاعران نسل جدید قرار می‌دهد. «آینه‌‏هاى ناگهان2»، مجموعه شعر دیگری است که در دهه70 منتشر شد. اشعارى مثل «نه گندم نه سیب» - که بعدها برای معرفی شعرهاى موفق نسل جدید در کتاب‌های درسی بچه‌ها آمده- از این مجموعه انتخاب شده‌اند.
گزیده اشعار
هیچ‌کدام از کتاب‌های شعر منتشر شده قیصر امین‌پور پیشگفتار ندارد؛ دلیلش را هم در گزینه اشعاری که در نشر چشمه چاپ کرد، در نهایت فروتنی گفته است؛ چون او اهل پیشگفتار و پسگفتار نیست. معتقد است صدور بیانیه کار کسانی است که مدعی ابداع سبک و سیاق تازه هستند و این‌که زندگی دراز و نامه پراوج و فرازی ندارد که بخواهد زندگینامه‌ای داشته باشد و گفته بود اگر کار درخور و شایسته‌ای داشته باشد، شاید شرح حالی و احوالی بنویسد؛ کاری که در هر صورت نکرد و لابد این هم به خاطر این بود که اعتقاد داشت بهترین شعر‌ها و ارزشمندترین نوشته‌ها آنهایی هستند که هنوز سروده و نوشته نشده‌اند.
انتشارات مروارید، کتاب گل‌ها همه آفتابگردانند امین‌پور را سال1380 منتشر کرد. 40سروده امین‌پور از سال 69 تا 79 در این کتاب جمع شده‌اند. این کتاب هم با استقبال روبه‌رو شد و به چاپ‌های متعدد رسید.
شعر و کودکی
«شعر و کودکی» امین‌پور کتابی است که در زمینه ادبیات و روان‌شناسی تالیف شده است. انگیزه اصلی این نوشتار از نشست‌های کارگاهی دفتر شعر جوان شکل گرفته که ابتدا به صورت مقاله‌ای در پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان چاپ شد و اگر به شکل کتاب به چاپ رسید فقط به خاطر اصرار دوستان بوده، وگرنه قیصر امین‌پور به چاپ و نقد و بررسی همان مقاله بسنده کرده بود. مسأله‌ای که در این کتاب بررسی شده، این است که آیا شعر نوعی بازگشت به کودکی است یا نه.
دستور زبان عشق
مرداد سال86 مجموعه «دستور زبان عشق» چاپ شد و در کمتر از یک ماه به چاپ دوم رسید. دستور زبان عشق - که قبلا در بخش کتابخانه آن را معرفی کرده‌ایم - از شعرهای سال‌های 85-80 استاد امین‌پور گرد آمده است. در این مجموعه  26 اثر در قالب نیمایی در کنار 28 غزل و چند رباعی و ترانه کوتاه جمع شده است.
هنر شاعری امین‌پور در کتاب «دستور زبان عشق» در چند غزل و رباعی تجلی کرده است. شعرهای این مجموعه محصول دوران بیماری امین‌پور هستند. با این حال، این کتاب سرشار از غزل‌های زیبا و تاثیرگذار و لحظات درخشان هنر امین‌پور است.