فریدون توللی و امامرضا(ع)
9 خرداد سالروز درگذشت فریدون توللی است.
امین ا... رشیدی، خواننده سرشناس نسل اول رادیو، جایی گفته بود در بدو انقلاب یک آهنگ انقلابی روی شعر فریدون توللی ساخته و قرار بود آن را با ارکستری که رهبریاش با فریدون شهبازیان بود برای رادیو بخواند، اما به او گفتند چون فریدون توللی عضو ساواک بوده باید شعر دیگری روی این آهنگ گفته شود درحالیکه شعر توللی علیه شاه بود! توللی به قدری شیفته نیما بود که دخترش را «نیما» نام نهاد،اما به مرور از نوگرایی در شعر روی گرداند و کلاسیک شدن اشعارش موجب شد بسیاری از منتقدان به او حمله کنند.البته شنیدهام اواخر عمرش درمجامع خصوصی به نیما اظهار ارادت میکرده و به نوعی از گذشتهاش پشیمان شده است.
زندگی توللی پر است از اینگونه تناقضها و در عین حال زیباییهایی که حالات گوناگون یک انسان در عمر خود را بازگو میکند. چه کسی باورش میشود توللی که عمری در شعرهایش از مظاهر دینی و مذهبی مینالید و به عالمان و زاهدان دیارش - به ویژه مرحوم آیت ا... سید نورالدین حسینی شیرازی - بد میگفت، در آخر عمر قصیده ای برای امام رضا علیهالسلام بسراید؟ این قصیده در کتاب «بازگشت» صفحه 47 آمده است. ابیاتی از آن را بخوانیم:
به دیده سرمه کند خاک آستان رضا را
دلی که مرکب همت کند سمند قضا را
بزرگوار امامی که فیض رحمت عامش
به زیر چترِ هدایت گرفته شاه و گدا را
مقیم کویِ وصالش گره ز دل بگشاید
چو برگ غنچه که بیند به خود نسیم صبا را
اگر شکسته دلی، مومیایِ رحمت او جو
که در خزانه او جستهام کلید شفا را
ز بوریا به سریرت نهد به دست عنایت
نبوید از تو چو با داغ سینه بوی ریا را
علی جمال ِخدا دید و در نهاد تبارش
توان معاینه دیدن کمال لطف خدا را
تو گر رضای رضا جویی از سزای سزا به
که در رضای رضا دیدهام سزای سزا را
به ناخدایی او، هر که دل به موج فنا زد
به خاک تیره فشاند سبوی آب بقا را
سخن دراز نگویم که وصف طرۀ لیلی
به گرد گردن مجنون نهد کمند بلا را
به کیمیاگریاش در نهاد تیرۀ خود بین
نه برق گنبد زرین و بارگاه طلا را
به یک کرشمه هزاران غمت ز دل بزداید
دمی که بر تو گمارد نگاه عقدهگشا را