شمشیر دولبه تراریختهها
با وجود همه پیشرفتهای علمی، صنعتی و زراعی بشر در قرون اخیر، هنوز هم بسیاری از مردم جهان شبها با شکم گرسنه سر بر بالین میگذارند. شمار این افراد نیز براساس آخرین گزارش آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در این زمینه به بیش از 820میلیون نفر یعنی حدود 11 درصد جمعیت جهان میرسد؛ در حالی که حق دسترسی به غذای کافی جزو حقوق بنیادین انسانی محسوب میشود و حکومتها موظفند دستیابی به این حق را برای همه شهروندان تضمین کنند. بر همین اساس امروزه تامین امنیت غذایی مردم و تلاش برای تولید پایدار مواد غذایی، به عنوان یکی از سرفصلهای اصلی برنامهریزیهای کلان کشورهای مختلف تلقی میشود.
در ایران نیز سالهاست مسؤولان، تامین امنیت غذایی را به عنوان یکی از راهبردهای کلان امنیتی کشور تعریف کردهاند. اما مشکل اصلی ما این است که ایران در اقلیم خشک و نیمهخشک زمین قرار دارد و به جز دو سال آبی اخیر، سالهاست خشکسالی گریبانگیر بخشهای وسیعی از کشورمان شده. البته میزان بالای هدررفت آب در کشاورزی نیز به کمبود منابع آبی لازم برای تولید انواع محصولات غذایی دامن زده است.
اما در این میان، برخی کارشناسان علوم غذایی و حتی مسؤولان سازمان محیطزیست با تکیه بر همین موضوع، تولید محصولات تراریخته در کشورمان را به عنوان راهحلی برای تامین بخشی از امنیت غذایی شهروندان معرفی میکنند. بهتازگی نیراعظم خوشخلق سیما، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیطزیست در این باره به ایرنا گفته است: سالانه ۱۲ میلیارد دلار مواد غذایی آماده وارد کشور میشود که بخش مهمی از آن تراریخته است. اما متاسفانه در عین استمرار واردات برخی مانع تولید این محصولات در کشور میشوند. این در حالی است که با بررسی وضعیت منابع تولید کشور میتوان گفت ما باید برای تامین امنیت غذایی مردم در مسیر تولید محصولات تراریخته حرکت کنیم.
با این حال، بسیاری از کارشناسان حوزه سلامت و محیطزیست، محصولات تراریخته را همچون شمشیری دولبه معرفی میکنند و معتقدند تولید و مصرف محصولات غذایی تراریخته میتواند عوارض خطرناک و پیشبینینشدهای بر سلامت انسانها و محیطزیست در پی داشته باشد. این دسته از کارشناسان تاکید دارند تا وقتی خطرات گوناگون مصرف این محصولات برطرف نشده است، نباید افزایش تولید آن را راهکاری برای تامین امنیت غذایی شهروندان دانست.
مخالفان تراریخته همچنین از مسؤولان دولتی و البته صاحبان کارخانجات تولید مواد غذایی تقاضا دارند در ایران نیز مانند کشورهای توسعهیافته روی محصولاتی که با استفاده از دستکاریهای ژنتیک تولید شدهاند برچسب مخصوصی چسبانده شود تا مصرفکننده با آگاهی کامل درباره خرید این فرآوردهها تصمیم بگیرد؛ اتفاقی که البته این روزها کمتر در کشورمان رخ میدهد و همین مساله شبههها را درباره علت حمایت مسؤولان دولتی از محصولات تراریخته بیشتر میکند.