گزارش‌های صادقانه به مردم
ایشان با اشاره به خبرهای بزرگ و مهمی که رئیس‌جمهور و اعضای دولت در گزارش‌های خود اعلام کردند، افزودند: هفته دولت فرصت مناسبی برای تبیین و اطلاع‌رسانی خدمات اعضای دولت و نقد نقاط قوت و ضعف است که دولت باید بیش و پیش از دیگران به نقد درونی بپردازد.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای به دولتمردان توصیه کردند: در گزارش‌هایی جامع و صادقانه، آنچه توانستید و آنچه قرار بود اما نتوانستید را برای مردم بیان کنید که مردم از این‌گونه گزارش‌های صادقانه، خرسند و امیدوار می‌شوند.



از فرصت آخر استفاده کنید
رهبر انقلاب سال آخر فعالیت دولت را فرصتی قابل توجه و از جهات مختلف بسیار مهم برشمردند و گفتند: هرچه می‌توانید از فرصت آخر برای خدمت به مردم و کشور استفاده کنید.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای در همین زمینه با اشاره به مشکل جدی مسکن در کشور گفتند: دولت قول ساخت ۶۰۰ هزار واحد مسکونی در آخرین سال فعالیت را داده است که تحقق این قول می‌تواند در زمینه حل مشکل مسکن مؤثر باشد.
ایشان افزودند: تلاش کنید در یک سال باقیمانده کارهای اساسی و بزرگی برای دولت بعد به یادگار بگذارید که اصلاح ساختار بودجه، نظام بانکی و نظام مالیاتی جزو این‌گونه کارهاست.
پیگیری و تلاش جدی برای اجرای قول‌هایی که داده شده از جمله طرح‌های هفتگی وزارت نیرو، سیاست پالایشگاه‌سازی برای جلوگیری از صدور نفت خام، تقویت شرکت‌های دانش بنیان، ادامه کارهای خوب علمی و بهداشتی و درمانی که در مقابله با کرونا انجام شده و افزایش تولید از دیگر توصیه‌های مؤکد رهبر انقلاب به دولت برای سال آخر فعالیت بود. سالی که به هیچ‌وجه نباید دولت به‌صورت وقت اضافه به آن نگاه کند.


تولید، کلید اصلی حل مشکلات اقتصادی
بخش دوم سخنان رهبر انقلاب اسلامی در ارتباط تصویری با هیأت دولت به مسائل اقتصادی اختصاص داشت.
ایشان بار دیگر تولید را مادر و کلید اصلی حل مشکلاتی نظیر اشتغال، معیشت، تورم و کاهش ارزش پول ملی خواندند و تأکید کردند: باید هرچه می‌توانید در این زمینه‌ها کار و تلاش کنید.
رهبر انقلاب، رفع موانع تولید را از وظایف اساسی دولت برشمردند و گفتند: البته رفع برخی موانع از جمله تحریم یا ندادن پول فروش نفت ایران، تحت اختیار دولت نیست اما بسیاری از موانع درونی است و باید با جدیت آنها را رفع کرد. ایشان واردات بی‌رویه را که باعث شکایت مکرر تولیدکنندگان و حتی ورشکستگی برخی از آنها شده است بسیار خطرناک خواندند و افزودند: واردات لوکس نیز از جمله موانعی است که دولت باید آنها را از سر راه تولید حذف کند.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای، جلوگیری از قاچاق را با همکاری قوای مجریه، قضاییه و نیروهای مسلح، تسهیل‌کننده تولید دانستند و گفتند: استفاده از ظرفیت نهضت قطعه‌سازی که به‌خصوص در نیروهای مسلح ایجاد شده است، می‌تواند بخش قابل‌توجهی از نیازهای تولیدکنندگان را تأمین کند به‌ویژه این‌که متخصصان داخلی توانسته‌اند قطعات بسیار ظریف و پیچیده را نیز تولید کنند.
رهبر انقلاب رفع ناهماهنگی‌ها در سطوح پایین دستی را برای افزایش و جهش تولید، مهم برشمردند و گفتند: در گزارش‌های خبری تلویزیون، برخی تولیدکنندگان از ناهماهنگی‌های عجیب و غریب در گرفتن مواد اولیه مورد نیاز گله می‌کنند که اگر وزیر مربوط به محض دیدن این گزارش‌ها پیگیری کند، بسیاری از این مشکلات ظرف مدت کوتاهی قابل حل است.  رفع پیچ و خم‌های عجیب اداری در دادن مجوز تولید و نیز حل مشکل تسهیلات بانکی، دو توصیه آخر رهبر انقلاب به اعضای دولت در بحث مهم رفع موانع تولید بود.



حل مشکل خام‌فروشی
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه سخنانشان درباره مسائل اقتصاد کشور، به موضوع خام‌فروشی و صادرات فله‌ای موادخام اشاره کردند و گفتند: خام‌فروشی در سنگ‌های معدنی قیمتی و فرآوری آنها در خارج و بازگرداندن به کشور با چندین برابر قیمت، فروش خاک جزیره هرمز، فرآوری نشدن زعفران جنوب خراسان و خرمای مناطق گرمسیری از جمله مواردی است که نشان می‌دهد باید در این زمینه کار جدی صورت گیرد.
ایشان افزودند: چندی پیش، پیشنهادی برای تشکیل کارگروهی از جانب روسای سه قوه جهت شناسایی و برطرف کردن موانع تولید مطرح کردم و با استقبال سه قوه هم مواجه شد که باید هر چه زودتر تشکیل شود و کار خود را با جدیت آغاز کند.
رهبر انقلاب اسلامی، یکی دیگر از موضوعات بسیار مهم اقتصادی را مساله سرمایه‌گذاری برشمردند و تأکید کردند: متأسفانه در سال‌های اخیر، سرمایه‌گذاری در کشور دچار اختلال شده و در این زمینه عقب هستیم که برای برطرف کردن این مشکل، ابتدا سرمایه‌گذاری‌های کلانی که در کشور رها شده یا کند پیش می‌روند، احیا شوند و هیچ طرح بزرگ سرمایه‌گذاری بلاتکلیف نماند.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای با تأکید بر لزوم تشویق سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، خاطرنشان کردند: بخش خصوصی دارای امکانات فراوان و نقدینگی لازم است و باید از طریق برطرف کردن مشکلات مالیاتی و مجوزها و همچنین تسهیلات بانکی، بخش خصوصی را به سرمایه‌گذاری ترغیب کرد.
ایشان با اشاره به اهمیت موضوع هدایت نقدینگی به سمت تولید گفتند: سال ۹۷ و در دیدار با هیأت دولت پیشنهاد تشکیل یک هیأت متخصص شبانه‌روزی برای یافتن روش‌های هدایت نقدینگی به سمت تولید مطرح شد که اگر این هیأت تشکیل نشده است، باید هرچه زودتر شکل بگیرد.
رهبر انقلاب اسلامی، تقویت ارزش پول‌ملی را موضوعی بسیار مهم و در ارتباط مستقیم با تولید و تقویت بنیه اقتصادی کشور و بهبود معیشت مردم دانستند و افزودند: در کنار اقدامات بلندمدت برای تقویت ارزش پول‌ملی، برخی اقدامات کوتاه مدت نیز ضروری است که از جمله آنها برخورد جدی با اقدامات بدخواهانه و سودجویانه برای کاهش ارزش پول‌ملی است.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای با اشاره به اعلام دولت مبنی بر بازگردانده نشدن ۲۷ میلیاد دلار ارز حاصل از صادرات گفتند: ممکن است بخشی از این ارزها به دلایل منطقی هنوز بازگردانده نشده، اما با موارد سودجویانه همچون واردات کالاهای لوکس یا خرید ملک در خارج از کشور باید برخورد شود.
ایشان بر لزوم هماهنگی دستگاه‌های اجرایی برای تصمیمات اقتصادی تأکید کردند و با اشاره به تصمیم‌های نسنجیده برخی دستگاه‌ها افزودند: البته بانک مرکزی فعالیت‌های خوبی را آغاز کرده است و همه دستگاه‌ها باید به آن کمک کنند تا بتواند اقدامات خود را به سرانجام برساند.
رهبر انقلاب اسلامی یکی از موارد ضروری برای برطرف کردن موانع و ایجاد اصلاحات ساختاری را راه‌اندازی سامانه‌های اطلاعاتی و اتصال این سامانه‌ها به یکدیگر برشمردند و با یک تذکر مهم، سخنان خود را درباره مسائل اقتصادی کشور به پایان رساندند.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای گفتند: اقتصاد کشور به هیچ‌وجه نباید به تحولات خارجی پیوند بخورد، زیرا این یک خطای راهبردی است.
ایشان تأکید کردند: نباید برنامه‌ریزی اقتصادی برای کشور، معطل لغو تحریم‌ها یا نتیجه انتخابات فلان کشور شود. باید بنا را بر این گذاشت که تحریم‌ها به عنوان مثال تا ده سال دیگر ادامه دارد، بنابراین باید بر ظرفیت‌ها و امکانات داخلی تمرکز کرد، البته ممکن است آنها تصمیمات خوب بگیرند که در آن صورت از آن استفاده می‌کنیم، اما مسائل اقتصادی کشور نباید موکول به تحولات خارجی شوند.



اجزای شبکه‌ملی اطلاعات از زمان‌بندی‌ها عقب هستند
رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنانشان، موضوع فضای مجازی را بسیار مهم خواندند و گفتند: ما هم اهمیت فضای مجازی را و این‌که بخشی از زندگی مردم شده است، قبول داریم اما بحث ما در مورد فضای مجازی این است که این عرصه از خارج مدیریت و هدایت می‌شود و ما نمی‌توانیم مردم را بی‌پناه رها کنیم.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای با تأکید بر این‌که عوامل مسلط بین‌المللی در فضای مجازی به‌شدت فعال هستند، افزودند: تأکید مکرر بر شبکه‌ملی اطلاعات و تشکیل شورای عالی و مرکز ملی فضای مجازی و شرکت روسای سه قوه در آن به همین علت است، اما متأسفانه اهتمام لازم نمی‌شود.
ایشان گفتند: شبکه‌ملی اطلاعات اجزائی دارد که این اجزا از زمان‌بندی‌ها عقب هستند.




آمریکا، یک الگوی واقعا شکست‌خورده است
رهبر انقلاب اسلامی در ادامه خطاب به همه مسؤولان و دست‌اندرکاران کشور یک توصیه مهم کردند: خدمت در نظام اسلامی دارای ارزش مضاعف است که باید قدردان آن باشید، چرا که خدمت در جمهوری اسلامی کمک به رونمایی از الگوی اسلام برای جامعه‌سازی و مدیریت جامعه است، بنابراین اهمیت مضاعف دارد.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای با اشاره به ناکامی مکاتب مختلف بشری برای اداره جامعه، از آمریکا به‌عنوان یک الگوی واقعا شکست‌خورده یاد کردند و گفتند: ارزش‌های بشری مانند سلامت، عدالت و امنیت از همه جا بیشتر در آمریکا لگدمال می‌شود. فاصله طبقاتی آنجا وحشتناک است. تعداد و نسبت گرسنگان و بی‌خانمان‌ها در آمریکا از کشورهای متعارف دنیا بیشتر است. طبق اعلام صریح رقبا در کارزارهای انتخاباتی، یکی از هر پنج کودک آمریکایی، گرسنه است ضمن این‌که ناامنی و آمار جنایت در آمریکا بسیار بالاست. ایشان افزودند: علاوه بر این مشکلات داخلی و مدیریتی، قتل، جنگ‌افروزی و ایجاد ناامنی جزو کارهای رایج امروز آمریکایی‌ها در سوریه، فلسطین و یمن و قبلا در عراق، افغانستان و مناطقی مثل ویتنام و هیروشیماست.
رهبر انقلاب اسلامی، حضور افرادی در رأس آمریکا را که مایه تحقیر آن کشور هستند، نشانه دیگری از شکست الگوهای بشری و آرمانشهر رو به انحطاط غربزده‌ها برشمردند و گفتند: الگوی مستقل اسلام برای نظام‌سازی و جامعه‌سازی بر سه پایه ایمان، علم و عدل استوار است؛ البته ما در هر سه عرصه عقبیم، اما در جمهوری اسلامی شعارها و جهتگیری‌ها بر این اساس بوده و الگوهای انسانی آن نیز شهدایی مانند بهشتی، مطهری، باهنر، رجایی و سلیمانی هستند.
حضرت آیت‌ا... خامنه‌ای خطاب به مسؤولان تأکید کردند: عملکرد شما می‌تواند این الگوی برجسته را در چشم مردم جهان تبلیغ کند و علت دشمنی و ترس مستکبران از جمهوری اسلامی همین مساله است.




باید در مقابل طراحی‌های دشمن برنامه داشت
رهبر انقلاب اسلامی در بخش پایانی سخنانشان با اشاره به فرازی از سخنان امیرالمؤمنین علی (ع) مبنی بر این‌که اگر مؤمنان دست از یاری یکدیگر بردارند شکست می‌خورند، افزودند: این درسی برای بشریت و همه مؤمنان است و امروز نیز که دشمن به‌طور دائم در حال طراحی است، در مقابل آن باید نقشه و برنامه داشت. ایشان همچنین با تشکر از رعایت اصول بهداشتی در مجالس عزاداری تا امروز، بر گسترش کامل و استمرار رعایت توصیه‌های ستاد ملی کرونا تأکید و مجدد از عوامل یاریگر مردم در مقابله با ویروس خطرناک کرونا تشکر کردند.




گزارش رئیس‌جمهور و اعضای هیات دولت
پیش از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، رئیس‌جمهور و چهار نفر از اعضای کابینه به بیان گزارشی از اقدامات و برنامه‌های دولت پرداختند.
آقای روحانی در گزارش خود گفت: سقوط قیمت نفت در سال ۹۳ و تحمیل تحریم‌های اقتصادی در سال ۹۷ در کنار شیوع ویروس کرونا در شش ماه گذشته، سه تکانه شدید اقتصادی بود که دولت توانست با اتکا به سیاست‌های اقتصادی مقاومتی، آنها را مدیریت کند.
رئیس‌جمهور با بیان آماری از میزان کاهش رشد اقتصادی در کشورهای پیشرفته به سبب شیوع کرونا، وضعیت ایران را نسبتا قابل قبول خواند و افزود: اجرای طرح تحول سلامت، جهش در زیرساخت‌های ارتباطاتی و دولت الکترونیک و همچنین پیشرفت بزرگ در زمینه توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، سه اقدام پیشگیرانه دولت در سال‌های اخیر بود که باعث حفظ آمادگی کشور در برابر کرونا شد.
آقای روحانی گفت: در صنایع مهم نظیر پتروشیمی، از ۵۶ میلیون تن به ۱۰۰میلیون تن و در زنجیره فولاد به دو برابر میزان قبل افزایش تولید داشته‌ایم. ضمن این‌که در دولت‌های یازدهم و دوازدهم سالانه به‌طور متوسط ۷۰۰هزار شغل ایجاد شده است.
رئیس‌جمهور با اشاره به اقدامات دولت در زمینه گازرسانی و آب شرب روستایی گفت: حقوق کارمندان حدود شش‌برابر و حقوق فرهنگیان حدود پنج‌برابر نسبت به ابتدای دولت یازدهم افزایش یافته است. افزایش مستمری بازنشستگان، اعطای وام به کسب و کارهای آسیب دیده، یارانه کرونایی و اعطای وام ودیعه مسکن از دیگر اقدامات دولت در گزارش آقای روحانی بود.
رئیس‌جمهور لغو شش قطعنامه سازمان ملل علیه کشور و خروج از ‌PMD و افزایش برداشت چشمگیر از میادین مشترک نفت و گاز با همسایگان را از جمله اقدامات دولت برای استیفای حقوق ملت نامید.
همچنین آقای زنگنه، وزیر نفت در گزارشی، صنعت گاز و پتروشیمی را محصول جمهوری اسلامی خواند و گفت: ۹۴ درصد کشور امروز تحت پوشش گاز قرار دارد و در بخش پتروشیمی ارزش تولیدات از ۱۱ میلیارد دلار در سال ۹۱ به ۲۵ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ خواهد رسید.
آقای زنگنه با اشاره به افزایش چهاربرابری مجموع صادرات فرآورده‌های نفتی از سال ۹۱ تا سال ۹۸ افزود: تا اواخر سال ۱۴۰۱ گاز همراه نفت در مشعل‌ها به صورت کامل وارد چرخه فراورش خواهد شد.
در ادامه آقای اردکانیان، وزیر نیرو گزارشی از افزایش تولید برق و کاهش تلفات شبکه توزیع بیان کرد و افزود: در بخش آب، ۴۳ سد بزرگ مخزنی از اعتبارات دولتی ساخته شد.
همچنین آقای نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گزارش خود، تحول ساختاری در ارائه خدمات نظام سلامت پس از کرونا را از جمله نقاط مهم عملکرد این وزارتخانه برشمرد و افزود: در جریان کرونا هیچ بیماری پشت در بیمارستان‌ها سرگردان نماند.
آقای نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز گزارشی از اقدامات این سازمان برای تخصیص بودجه فعالیت‌های عمرانی و پرداخت مطالبات و معوقات بازنشستگان و ایثارگران بیان کرد.





گزارش صادقانه، نشانه مسؤولیت‌پذیری دولت
علی آقا محمدی / عضو‌ مجمع تشخیص مصلحت نظام
دولت باید گزارش صادقانه و کاملی از ارائه خدمات خود داشته باشد، چراکه این خدمات برای مردم ارائه‌شده و اطلاع مردم از اقدامات انجام‌شده ازجمله حقوق آنهاست.
بر همین اساس امام خمینی (ره) نیز تعبیری داشتند مبنی بر این‌که گزارش اقدامات انجام‌شده را به‌گونه‌ای بگویید که همه مردم مطلع شوند،یعنی با صدای رسا بیان شود.
همچنین در مقابل اگر دولت در زمینه‌ای توفیقی نداشت که مربوط به نیروی انسانی  یا برنامه‌ریزی آنها بود به مردم اطلاع‌رسانی شود و از آنها عذرخواهی کرده  یا مقصران احتمالی را مورد مجازات قرار دهند.
باید در نظر داشته باشیم اقدامات دولت هیچ زمانی کامل نیست و ممکن است در مقاطعی ضعفی داشته باشد که با ارائه توضیح درباره دلایل عدم موفقیت در برخی اقدامات، مردم آن ضعف‌ها را هم تشخیص داده و می‌توانند در مورد آن ارزیابی داشته باشند.
زمانی که مردم دولتی را روی کار می‌آورند، انتظار دارند نسبت به مسائل آنها با حساسیت برخورد کنند. بنابراین ارائه گزارش و ‌توضیح در مورد اقدامات انجام‌شده  یا نشده نشان‌دهنده مسؤولیت‌پذیری  یا پاسخگو بودن دولت است.




یادگار گذاشتن برای دولت‌های بعد
 عبدالرضا مصری /  نماینده کرمانشاه
توصیه رهبر انقلاب مبنی بر این‌که دولت، برخی کارها را باید فراتر از دوره فعالیت خود ببیند و برای دولت بعدی به یادگار بگذارد تذکر بسیار بجا و در زمان بسیار مناسب بود. دولت فعلی یک سال دیگر فرصت دارد و به عبارتی 25 درصد از عمر این دولت هنوز باقی است و نباید خودش را خاتمه یافته تلقی کند.
بحث دولت‌ها را باید در کنار مباحث کلی کشور دید و دولت‌ها باید در امتداد هم حرکت کنند. این حرکت همچون دوی امدادی است و هر دولت باید کار را به دست دولت بعدی برساند. با این حال متاسفانه سنت بدی در کشور ما شکل گرفته که دولت‌ها تبدیل به حکومت شده‌اند و تصور نمی‌کنند موقت هستند.  همین مساله باعث شکل‌گیری دو رویه بسیار بد شده است. یکی این‌که هر دولتی که روی کار می‌آید دولت قبلی را می‌کوبد و دوم این‌که هر دولتی هم که سر کار است معمولا یادگاری برای دولت بعدی نمی‌گذارد. البته در این میان استثناهایی هم وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به سهام عدالت و مسکن مهر و برخی از این‌گونه طرح‌ها اشاره کرد که البته تعدادی از اینها در دولت بعدی با بی‌مهری روبه‌رو شدند.
در مجموع، احساس من این است که تجربه سال‌های آخر دولت‌ها بسیار مفید است و باید نتیجه تجربیات‌شان را در کارهای موفق و ناموفق جدا کرده و کارهای موفق را ریشه‌دار کنند. این یعنی دلسوزی برای حاکمیت و مردم و می‌تواند یادگار خوبی برای دولت بعدی باشد.
من امیدوارم در این دولت هم طرح‌های مفید به سرانجام برسد و اگر برای نهایی کردن این طرح‌ها نیاز به مصوبه مجلس وجود دارد، نمایندگان برای کمک به دولت آمادگی کامل دارند تا بتوان گام مثبتی برای کمک به دولت‌های بعدی در زمینه خدمت رسانی به مردم برداشت.




پیگیری شبکه ملی اطلاعات  در مجلس
بیژن نوباوه / عضو کمیسیون فرهنگی مجلس
با وجود ادعاهای زیادی که درباره توسعه کمی فضای مجازی می‌شود و اقداماتی در این زمینه انجام شده است متاسفانه به لحاظ محتوایی -که یکی از هدف‌های بزرگ دشمنان است- تحقیقا هیچ کار اساسی انجام نشده است.
از زمان دولت‌های گذشته لایحه اصلاح امور فضای مجازی در دولت مطرح بود و دولت‌های مختلف قول می‌دادند در این زمینه اقدام کنند، اما هیچ عملی انجام نشد و به نظر می‌رسد نگاه دولت فعلی هم به فضای مجازی بیش از این‌که راهبردی و فرهنگی باشد، سیاسی است.
به‌تازگی در دیدار وزیر ارشاد با نمایندگان مجلس همین بحث را مطرح و تاکید کردیم نزدیک هفت سال است در دولت‌های یازدهم و دوازدهم حتی یک خط قانون درباره این فضا نگاشته نشده و در خصوص اینترنت و زیرمجموعه‌های آن کاری نشده است.
ما در این مدت به سمتی رفتیم که پیام‌رسان‌های خارجی را تقویت کردیم و توسعه این پیام‌رسان‌ها قابل مقایسه با پیام‌رسان‌های داخلی نیست و پیام رسان‌های داخلی نتوانستند رشد کنند.
اگر از سال‌ها قبل برای توسعه کیفی فضای مجازی و پیام‌رسان‌ها برنامه‌ریزی و اقدام شده بود وضعیت ما در خصوص مسائلی از جمله امنیت شبکه بهتر از امروز بود.
درباره شبکه‌ملی اطلاعات هم که دیروز مورد اشاره رهبر انقلاب قرار گرفت باید به این نکته توجه داشت که دشمنان به‌خصوص آمریکا و کشورهای اروپایی، اطلاعات کشور ما را هدایت می‌کنند و تا وقتی مستقل نباشیم نمی‌توانیم از اطلاعات خود صیانت کنیم.
10 سال است رهبری در این زمینه تاکید دارند و دستورالعمل‌هایی به شورای عالی فضای مجازی و به شخص وزیر دادند، اما متاسفانه این کارها انجام نشده و دولت باید پاسخگو باشد.
اگر نقیصه‌ها در این زمینه را برطرف نکنیم قطعا دچار مشکلات اساسی خواهیم بود. ما ابتدای مجلس یازدهم دو موضوع را به عنوان اولویت‌های کمیسیون فرهنگی مطرح کردیم که یکی بحث جمعیت و خانواده و دیگری بحث فضای مجازی و اصلاح ساز و کارها در این حوزه است.
مجلس باید در این موضوعات به صورت جدی پیگیری و از دولت مطالبه کند و وظایف خود را انجام دهد تا در دولت‌های آینده بتوانیم به جایگاه شایسته در این زمینه برسیم.





بانک‌ها مانعی در راه تولید
یعقوب محمودیان / عضو هیات علمی دانشگاه کرمانشاه
موضوع رفع موانع تولید و مقابله با واردات کالاهای لوکس را باید دو موضوع مرتبط با یکدیگر دانست. مساله اصلی این است که متاسفانه ما بخش قابل توجهی از بازار داخلی‌مان را به کالاهای مشابه خارجی اختصاص داده‌ایم. دلیل این موضوع نیز راحت‌تر بودن واردات در قیاس با تولید و کسب سود بیشتر است. این موضوع باعث می‌شود فعالان اقتصادی تمایل بیشتری برای حرکت در مسیر فعالیت‌های دلالی تا تولیدی داشته باشند. مشکل مهم نیز در این حوزه به طور مشخص و فراتر از واردات کالاهای لوکس، واردات کالاهایی است که مشابه داخلی آن وجود دارد، موضوعی که می‌توان از آن تحت عنوان مانع اصلی تولید نام برد. اهمیت این موضوع تا آنجاست که رهبر انقلاب در سال‌های گذشته بارها بر این موضوع تاکید داشته و حتی حکم به حرمت شرعی این اقدام داده بودند، اما گوش شنوایی تا امروز برای آن وجود نداشته است.
 یکی از مشکلات واردات کالاهای مشابه این است که با افزایش این قبیل واردات، بازار داخلی آنها از دست رفته و در پی آن، فعالیت‌های تولیدی ورشکسته می‌شوند. موضوع دیگری که از موانع تولید در اقتصاد ایران به شمار می‌رود، بحث سرمایه در گردش است. متاسفانه نهادهایی مانند بانک‌ها که باید سرمایه در گردش مورد نیاز بنگاه‌های اقتصادی را تامین کنند به دنبال بنگاهداری و فعالیت‌های سفته‌بازانه خود بوده و به وظیفه اصلی خود عمل نمی‌کنند. این در حالی است که بارها تاکید شده بانک‌ها نباید بنگاهداری کنند، بلکه آنها باید واسطه وجوه و به نوعی محرک تولید باشند، در حالی که بانک‌ها خود به مانعی در این زمینه تبدیل شده‌اند. در واقع یکی از مهم‌ترین مشکلات و موانع ما در پیشبرد امر تولید، بانک‌ها و صندوق‌هایی هستند که به جای این‌که سرمایه‌ها را به سمت تولید ببرند منابع پولی کشور را به سمت واسطه‌گری و فعالیت‌های دلالی سوق داده‌اند.



چرا غریب پرستی؟
محمدحسین علی‌اکبری / اقتصاد
 تجربه تحریم نشان داده هر بار که تحریم‌ها شدت گرفته، واردات کالاهای لوکس افزایش یافته است. ریچارد نفیو، طراح تحریم‌ها علیه ایران در زمان دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده آمریکا در کتاب هنر تحریم‌ها می‌نویسد زمانی که آمریکا توانست همه کشورها را قانع کند تا ایران را در لیست تحریم خود قرار دهند، سیاستی پیش گرفته شد تا کالاهای لوکس راهی این کشور شوند.
نفیو معتقد است وقتی کالاهای لوکس در جامعه ایران افزایش یابد اختلاف طبقاتی ایجاد می‌شود و این موضوع، نارضایتی‌های زیادی به دنبال خواهد داشت. شاید در نگاه اول، صحبت‌های طراح تحریم‌های ایران آن‌قدرها هم جدی گرفته نشود، اما اگر به تجمعات غیرقانونی که آسیب‌های زیادی به کشور وارد کرد نگاهی بیندازیم مشخص می‌شود این صحبت‌ها آنچنان هم بیراه نیست. اختلاف طبقاتی و واردات کالای لوکس از اهداف تعریف شده آمریکا در اعمال تحریم‌ها بود که چندان مورد توجه قرار نگرفت و هر زمان که صحبت از ممنوعیت واردات یک کالا می‌شد موضعگیری‌ها به حدی زیاد بود که اصل مساله به حاشیه می‌رفت.
باید بپذیریم در طول سال‌های گذشته به میزانی که دشمن ایران‌هراسی را ترویج کرده، در ایران به فرهنگ‌سازی برای استفاده از کالاهای ایرانی و عرق داشتن به مصرف کالای تولید داخل توجه نشده است. شاید هنوز خیلی از مردم ایران از دلایل تحریم علیه کشورمان مطلع نباشند و تنها مضرات اقتصادی آن را دیده‌اند.
محدودیت فضای تجاری باعث شده واردات و صادرات با سختی انجام شود، اما باید توجه داشت در بخش‌هایی از صنعت مانند خودروسازی که صنعتی کاملا وابسته بود، اکنون حدود 80 درصد قطعات خرد داخلی‌سازی شده است؛ قطعاتی که قبلا به صورت عمده از کشورهای دیگر تامین می‌شد و با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، هم اشتغال ایجاد و هم باعث شده خودروسازان به تعهدات خود عمل کنند. اکنون این نگرانی از سوی سرمایه‌گذاران بخش خصوصی وجود دارد که اگر تحریم‌ها برداشته شود و این نوع کالاها دوباره در لیست واردات قرار گیرد چگونه می‌تواند هم اشتغال ایجاد شده را حفظ کند و هم با شرکت خارجی به رقابت بپردازد.
از سوی دیگر باید به بحث قاچاق توجه داشت. طبق آخرین آمار ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، میزان قاچاق کالا و ارز بیش از 12 میلیارد دلار است که شامل قاچاق ورودی و خروجی می‌شود. اغلب افرادی که اقدام به قاچاق خروجی می‌کنندبه جای دریافت مبلغ کالا می‌گیرند که بیشتر آنها در دسته لوکس‌ها قرار دارد. نکته قابل توجه اینجاست اگر در طول سال‌های گذشته برای فرهنگ‌سازی استفاده از کالای ایرانی سرمایه‌گذاری کرده بودیم اکنون کالاهای لوکس در اقتصاد ایران جایی نداشت.