کاروانسرای شاه‌عباسی سمنان که درست در قلب این شهر واقع شده، یکی از 999 کاروانسرایی است که شاه عباس صفوی در مسیر سفر به عتبات‌عالیات بنا کرده‌است. کاروانسرای شاه عباسی در سال 1356 به‌عنوان یک بنای ارزشمند تاریخی به ثبت ملی می‌رسد اما چند سال پس از انقلاب با کاربری زندان مورد استفاده قرار می‌گیرد و می‌شود اولین زندان زیبای تاریخی ایران. این‌که در ابتدا چرا میراث فرهنگی وقت در دهه 60 با واگذاری این بنای تاریخی به سازمان زندان‌ها موافقت کرده، پرسشی است که خود میراثی‌ها هم امروز پاسخی برایش ندارند و این‌که چرا طی حدود 40 سال گذشته نیز هیچ مسؤول میراثی و غیرمیراثی نگران ویرانی این بنای ارزشمند و تغییر کاربری نامناسب و حذف آن از فهرست اماکن گردشگری سمنان نبوده، پرسش دیگری است که ما در لابه‌لای سخنان هیچ مسؤولی پاسخی برایش نیافتیم.
در هر روی در خرداد امسال و پس از ساخته شدن زندان جدید در خارج از شهر،‌ کاروانسرای شاه‌عباسی از زندانیان تخلیه و کمی از بار نگرانی بابت این میراث ارزشمند کاسته شد. مشکل اما همچنان باقی است، چرا که سند این بنا همچنان به نام سازمان زندان‌ها مهر و موم شده و درهایش به روی غیر بسته است. هرچند تلاش‌هایی بابت انتقال سند مالکیت در حال انجام است و گویا سررشته همه این تلاش و پیگیری‌ها به رئیس قوه قضاییه و قضاوت ایشان می‌رسد که به‌زودی به سمنان سفر خواهند کرد.
سپردن حل و فصل ماجرا به رئیس قوه قضاییه را اولین‌بار علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی مطرح کرد، یعنی ۲۷ مرداد امسال و در سفر به استان سمنان و بازدید از کاروانسرای شاه عباسی. مونسان آن‌موقع گفت، توافق‌های اولیه برای انتقال سند کاروانسرای شاه‌عباسی به نام میراث فرهنگی انجام شده و پس از پایان سفرش موضوع مساعدت در تسریع تملک و واگذاری کاروانسرا از ریاست قوه قضاییه را پیگیری خواهد کرد تا کاروانسرا دوباره به آغوش میراث ایران بازگردد و با برداشتن فضاهای الحاقی کاروانسرا، به مکان زیبای گردشگری سمنان تبدیل شود.
 حجتی‌پور، سرپرست معاونت توسعه و مدیریت منابع سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور هم 22شهریور در دیدار با آشناگر، استاندار سمنان گفت به سرانجام رسیدن مساله کاروانسرای قدیمی شاه‌عباسی (زندان قدیم سمنان) دغدغه سازمان زندان‌های کشور است، لذا موافقت‌نامه‌ای در سازمان مرکزی برای به نتیجه رسیدن این مهم تنظیم شده و در راستای عملیاتی کردن آزادسازی این کاروانسرای قدیمی و استفاده حداکثری و مطلوب از آن، به استان ابلاغ خواهد شد تا زمان سفر ریاست قوه‌قضاییه به استان به نتیجه برسد.
در انتظار سفر  رئیس قوه
مسؤولان در نهادها و بخش‌های مختلف، پیگیری‌های خود را بابت به سرانجام رساندن این پروژه به سفر رئیس قوه‌قضاییه به استان سمنان گره زده‌اند و معلوم نیست اگر سفری در کار نبود باز  هم و غمی برای به نتیجه رساندن این موضوع پیچیده بود یا نه؟
حسن ترکمانی، مدیرکل دفتر فنی استانداری سمنان به ما می‌گوید: سند کاروانسرا در اختیار اداره کل زندان‌هاست و استاندار و معاونانش پیگیر مسائل حقوقی مساله هستند و انتظار می‌رود با بازدید رئیس قوه قضاییه از کاروانسرا موضوع با تفاهم و تعامل حل و کاروانسرا احیا شود.
گفته می‌شود اداره زندان‌های استان سمنان با وجود انتقال زندانیان به زندان جدید، هنوز از کاروانسرا به عنوان بخش اداری زندان استفاده می‌کند. همین است که امیر خلیلی‌خواه، مدیرکل اقتصاد و دارایی استان سمنان به جام‌جم می‌گوید: برای رهایی کامل سند کاروانسرا باید ملکی برای استقرار قسمت اداری زندان‌ها در اختیار آنها قرار گیرد که تاکنون تامین نشده‌است.
خلیلی‌خواه ادامه می‌دهد برای آزادسازی کامل سند هم باید مستندات لازم جمع‌آوری و به کمیسیون 69هیات دولت (متشکل از مدیران میراث فرهنگی، امور زندان‌ها و قوه قضاییه) ارسال شود تا در آنجا تصمیم نهایی برای تغییر کاربری و آزادسازی سند
انجام شود.
در فکر  بازسازی هستیم
مصطفی یغماییان، معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی هم می‌گوید: در خصوص انتقال سند از اداره‌کل زندان‌ها به میراث فرهنگی مکاتباتی انجام شده و فرآیندهایی در حال انجام است و پس از آزادسازی، امکان بهره‌برداری برای نهادهایی چون شهرداری و میراث فرهنگی وجود دارد.
یغماییان درباره برنامه‌هایی که اداره مطبوعش برای آینده کاروانسرا ردیف کرده هم این‌گونه توضیح می‌دهد: امسال اعتبار لازم برای کاروانسراهای مسیر خراسان در اختیار ما قرار گرفته و با توجه به این‌که کاروانسرای شاه عباسی در مرکز شهر قرار گرفته، نسبت به کاروانسراهای مسیر جاده از اهمیت بالاتری برخوردار است، لذا در صورتی که زودتر در اختیار میراث فرهنگی قرار گیرد، عملیات مرمت و بازسازی آن با اعتبارات امسال آغاز می شود.
بهترین استفاده از کاروانسرا
معاون میراث فرهنگی سمنان می‌گوید: بخش بزرگی از آسیب‌هایی که به کاروانسرا وارد شده، همان فضاهایی است که به آن اضافه شده، به طور مثال در حیات مرکزی کاروانسرا بنا بر استفاده زندانی‌ها، بهداری ساخته شده‌است. به نحوی که حیات مرکزی اکنون دیده نمی‌شود و به جای آن راهرو وجود دارد که تمام این فضاهای الحاقی باید حذف شود. کاروانسرای شاه عباسی سقف و سازه بسیار مستحکمی دارد و با برخورداری از 30حجره، شترخوان و سالن‌های بزرگ نمایشی، می‌تواند قابلیت کاربری‌های مختلفی داشته باشد و یغماییان می‌گوید پس از آزادسازی و تملک توسط میراث فرهنگی طرح مطالعاتی کاروانسرا بر مبنای چگونگی استفاده مجدد آن تهیه خواهد شد.
یک موزه جذاب
ماشاا... عمید، یکی از فعالان گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان است که او هم مثل مسؤولان میراث فرهنگی به کاربری‌های جدید کاروانسرا اندیشیده و حالا افکارش را با ما این‌گونه درمیان می‌گذارد: با توجه به این‌که کاروانسرا در مرکز شهر سمنان واقع شده، می تواند موزه بسیارخوبی شود و در کنار موزه هم یک فروشگاه صنایع‌دستی ایجاد شود که با مجموعه‌ای از کافی‌شاپ و کتابخانه مردم را به سمت موزه جذب کند، البته دیوارهای بلند اطراف کاروانسرا باید هر چه سریع‌تر برداشته و ساختمان اداری زندان از داخل آن حذف شود.