هوشمندسازی مرزهای ایران تا ۳ سال آینده

گفت‌وگو با فرماندهی مرزبانی ناجا درباره وضعیت امنیت مرزهای کشور

هوشمندسازی مرزهای ایران تا ۳ سال آینده

وظیفه‌شان حراست و مراقبت از 8755 كیلومتر مرز مشترك با 15 كشور‌های همسایه است. سرما و گرما نمی‌شناسند و برای مقابله با متجاوزان سینه خود را سپر بلا كرده‌اند تا در داخل كشور در سایه امنیت زندگی كنیم. خدمت در شرایط سخت، از آنها فولاد آب‌دیده ساخته و برای هدف خود از جان گذشته‌اند. همین چند روز قبل بود كه دو سرباز مرزبان جان خود را فدا كردند تا امنیت مرزهای شرقی حفظ شود. در چندسال اخیر با اقداماتی كه برای انسداد مرزها انجام شده و پیگیری‌های دیپلماسی و ضربه‌های سخت مرزبانان به متجاوزان مرزی، دیگر شاهد حوادثی مانند تاسوكی و دارزین نیستیم. برای بررسی وضعیت امنیت مرزهای خاكی و آبی كشور و كشفیات قاچاق در مرزها در «آژیر قرمز» این هفته، پای صحبت‌های سردار احمدعلی گودرزی، فرمانده مرزبانی كشور نشسته‌ایم كه مشروح این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید.

 وضعیت امنیتی مرزهای كشور را چگونه ارزیابی می‌كنید؟
تنوع اقلیم در مرزها سرزمینی ایران و گستردگی مرزهای جغرافیایی، باعث شده كشورمان ازنظر استراتژیكی و سوق‌الجیشی از اهمیت خاصی برخوردار باشد. مرزبانان نیروی انتظامی با مقابله جدی با برهم‌زنندگان نظم عمومی و سودجویان و قاچاقچیان، فرصت هرگونه سوءاستفاده از سرحدات سرزمینی را به حداقل رسانده و ما مرزبانان وظیفه‌داریم به‌منظور حفظ حقوق مرزنشینان در مقابله با ناامنی و قاچاق با جدیت فعالیت‌های مأموریتی را ادامه دهیم و شرایط دادوستدهای معیشتی قانونی برای مرزنشینان را تسهیل كنیم.
مرزبانی، نقطه ثقل هشدار نسبت به هرگونه ناامنی در نقاط مرزی است كه در صورت سهل‌انگاری به‌سرعت، به یك تهدید برای موجودیت یك ملت و یك كشور تبدیل خواهد شد. اگر امروز در مرزهای ایران اسلامی، ثبات و آرامش و سازندگی است، ناشی از مجاهدت‌های شبانه‌روزی مجاهدان فی سبیل‌ا... در مرزبانی نیروی انتظامی است كه به معنای واقعی كلمه، مرزبانان ادامه‌دهندگان راه رزمندگان هشت سال دفاع مقدس هستند. برای جمهوری اسلامی ایران افتخار است كه امنیت مرزهای كشور در بهترین سطح قرار دارد، در حالی كه در آن‌سوی مرزها ناامنی وجود دارد كه ریشه این ناامنی‌ها، دخالت‌ قدرت‌های استكباری و فرامنطقه‌ای است. در حال حاضر در بهترین وضعیت امنیتی مرزهای كشور قرار داریم و مرزهای كشور عزیزمان و همچنین مناطق مرزی آماده و مستعد سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف است. سرمایه‌گذاری در صنایع كشاورزی و تبدیلی و فرآوری كه می‌تواند به ماندگاری جمعیت در مناطق مرزی و شكوفایی اقتصادی و رفاه مردم مرزنشینان كه مرزبانان واقعی كشور هستند، منجر شود.
 وضعیت انسداد مرز در جنوب استان سیستان و بلوچستان به كجا رسیده است؟
استان پهناور سیستان و بلوچستان در جنوب‌شرق كشور، با سه كشور پاكستان، افغانستان و عمان همسایه است و وضعیت سیاسی حاكم بر دو كشور افغانستان و پاكستان و دخالت برخی از كشورها باعث شده تا شاهد نابه‌سامانی در حوزه امنیتی، قاچاق و اقدامات تروریستی باشیم.
 از طرفی كشت و تولید موادمخدر در كشور افغانستان و فعالیت باندهای مافیایی موادمخدر و تلاش برای انتقال آن از مسیر ایران به سایر كشورها یكی از چالش‌های مرزی استان است، كوهستانی و صعب‌العبور بودن بسیاری از نقاط مرزی و پراكندگی جمعیت نیز بر سختی كنترل مرز در این استان افزوده، ولی هیچ‌كدام از این سختی‌ها باعث نشده خللی در عزم و اراده مرزداران غیور این خطه از ایران به وجود بیاید. با درخواست رئیس‌جمهوری و موافقت رهبر معظم انقلاب برای انسداد مرزهای جنوب‌شرق كشور صد میلیون دلار اختصاص یافته كه این اعتبار سرعت کار انسداد مرزهای جنوب‌شرق كشور را شتاب بخشیده، اما كافی نیست.
جمهوری اسلامی ایران به صورت یكجانبه نمی‌توان انسداد مرز را انجام دهد و در این زمینه توافقاتی با تلاش ستادكل نیروهای مسلح با پاكستان انجام شده كه این كشور نیز انسداد مرز را آغاز كرده و با ایجاد موانع سیم خاردار و فنس‌كشی، بخشی از نوار مرزی را مسدود كرده که اگر این روند ادامه داشته باشد، بسیار امیدواركننده خواهد بود.
 برای كنترل مرز آیا از تجهیزات هوشمند استفاده می‌شود؟
تقویت و تجهیز مرز به صورت ویژه مورد تأكید فرمانده نیروی انتظامی است و همواره در تلاش هستیم كنترل مرزها به صورت الكترونیكی، اپتیكی و هوشمند در قالب استفاده از سیستم‌های كنترل از راه دور باشد تا با بهره‌گیری از تجهیزات نوین و فنی در نوار مرز، اجازه هیچ‌گونه تعدی دشمنان به داخل كشور را ندهیم. تحقق مرزبانی هوشمند یكی از اولویت‌های مهم است، این موضوع باعث تقویت و ارتقای توان عملیاتی مرزبانان خواهد شد. تاكنون اقدامات موثری در مرزها انجام شده و اشراف و تسلط بر اوضاع، باعث افزایش كشفیات در حوزه قاچاق و غیره شده است.
مهم‌ترین جوهره تصمیم‌گیری، شناخت است و برای رسیدن به شناخت، باید به صورت هوشمند اطلاعات را در اختیار داشت تا بر مبنای اطلاعات به دست آمده، به نحو مطلوب از مرزها حراست و مراقبت كنیم. لذا برای هوشمندسازی حوزه مرزهای كشور، سند تحولی تدوین شده و طی برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، هوشمند‌سازی مرزبانی طی سه سال آینده باید محقق و اجرایی شود تا به مرزبانی هوشمند در تراز انقلاب اسلامی برسیم.
یكی از اولویت‌های مهم هوشمندسازی نظارت و كنترل الكترونیكی و هوشمندسازی یكپارچه مرزهای كشور، بهره‌برداری از فناوری، ابزارهای نوین نظارت كنترلی، سامانه‌ها و سنسورهای هوشمند برای پایش است كه استفاده از این تجهیزات باعث كاهش اتكا به نیروی انسانی و ارتقای توانمندی در اجرای مأموریت‌ها، خصوصا در حوزه مبارزه با قاچاق شده است.
 یكی از راه‌های تعدی و حتی قاچاق، مرزهای آبی است برای تجهیز دریابانی چه اقداماتی صورت گرفته است؟
طول مرزهای دریایی ایران با كشورهای همسایه 2700كیلومتر است، مرزبانی نیروی انتظامی در حوزه شمال، مرزهای دریای خزر و در جنوب مرزهای آبی خلیج‌فارس و دریای عمان،  وظیفه حراست از مرزهای آبی كشور را برعهده دارد. نیاز است برای تقویت یگان دریایی، شناورهای پیشرفته در اختیار آنان قرار گیرد. لذا با وجود تحریم‌های ظالمانه، جوانان كشورمان توانستند شناورهای پیشرفته دریایی بسازند كه با همكاری وزارت دفاع در آینده نزدیك این شناورهای پرسرعت به ناوگان شناوری مرزبانی ملحق خواهند شد.
جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت ژئوپلتیك خود با 12 كشور دارای مرز آبی است و بر این اساس ضروری است تا یگان‌های مرزبانی جمهوری اسلامی ایران از قابلیت و توانمندی ویژه‌ای برای اجرای مأموریت‌های خطیر خود برخودار باشد. لذا سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع با تمام توان آماده همكاری برای افزایش توان رزم مرزبانی نیروی انتظامی در حوزه دریایی است تا یگان مرزبانی دریایی نیروی انتظامی را با به روزترین تجهیزات مجهز و مسلح كند. اخیرا شناور كلاس حیدر ناوگان شناوری نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با حضور وزیر دفاع در آب‌های كشور مورد بهره‌برداری قرار گرفت. این شناوری با قابلیت هیدرو دینامیكی بالا، دارای ویژگی‌های تعادل و تحرك در فورس‌های بالا و دریای مواج متناسب با قابلیت‌های مورد انتظار از شناورهای SAR به‌ویژه قابلیت Self-righting برای حفظ تعادل و غرق نشدن شناور حتی در زوایای رول بالا (180 درجه) ساخته شده و در مأموریت جست‌وجو و نجات و نیز گشت و كنترل و بازرسی دریایی، مورد استفاده قرار گرفته است.
 رئیس پلیس مواد مخدر ناجا چندی قبل در گفت‌و‌گو با جام‌جم اعلام كرد قاچاقچیان به سمت قاچاق مواد مخدر از طریق دریا رفته‌اند، برنامه پلیس دریابانی برای مقابله با قاچاقچیان مواد مخدر چیست، آیا كشفیات در دریا افزایش داشته است؟
همان‌طور كه گفتم تولید موادمخدر در افغانستان افزایش یافته، همسو با آن ترانزیت مواد افیونی نیز توسط باندهای كلان مواد مخدر افزایش داشته است. به همین خاطر حضور مقتدرانه مرزبانان در مرزهای خشكی و همچنین اقدامات موثر در انسداد مرزها، باعث شده تا قاچاقچیان با سد محكم مرزبانان رو‌به‌رو باشند و در واقع از قاچاق مواد مخدر در مرزها شرقی و جنوب‌شرقی ناكام ماندند.
از این رو قاچاقچیان كه توان مقابله با مرزبانان آماده نیروی انتظامی را ندارند، با انتقال مواد مخدر از خشكی به دریا، قصد دارند از طریق آب‌ و دریا به اهداف خود برسند، مرزبانی با اشراف و تسلط اطلاعاتی بر فعالیت‌ قاچاقچیان مواد مخدر و  اقدامات تأثیرگذار دیپلماسی با كشورهای همسایه در حوزه خلیج‌فارس و دریای عمان اجازه فعالیت را از سوداگران مرگ سلب كرده‌اند و در این زمینه، مرزبانان نیز كشفیات خوبی در مرزهای آبی سیستان و بلوچستان چابهار، هرمزگان، بوشهر و خوزستان داشته‌اند و توانستند از ورود مواد افیونی از مرزهای آبی به عمق كشور جلوگیری كنند.
 وضعیت قاچاق سوخت و كالا و برخورد با قاچاقچیان این حوزه به چه صورت است؟
برابر منویات رهبر معظم انقلاب درخصوص رونق جهش تولید در كشور، جهش تولید در سایه امنیت محقق می‌شود، تاكید در یگان‌های مرزی بر این است كه جهش ویژه‌ای برای برقراری امنیت اقتصادی و برخورد با قاچاقچیان کالا در سواحل و دریا داشته باشیم. متاسفانه تفاوت فاحش قیمت فرآورده‌های نفتی در ایران با كشورهای همسایه و توجه مرزنشینان كشورهای همسایه به بازارهای داخلی و تلاش برای قاچاق كالا به ایران، باعث گسترش پدیده قاچاق سوخت و قاچاق كالا شده كه در این زمینه با تلاش و كوشش مرزداران، استفاده از تجهیزات الكترونیكی و اپتیكی، تعامل و هم‌اندیشی با دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط، برقراری ارتباط با سران ‌طوایف، ریش‌سفیدان و متنفذین محلی و... با پدیده قاچاق كالا و موادمخدر مبارزه می‌شود و این كار یكی از رسالت‌های اصلی مرزبانی نیروی انتظامی در مرزهای ایران اسلامی است.
از ابتدای سال جاری تا كنون از خروج 9 میلیون و 532هزار و 330لیتر سوخت قاچاق كه سرمایه ملی محسوب می‌شود، از مرزهای كشور جلوگیری شده و از ورود هزاران تریلیون ریال انواع كالای قاچاق كه ورود آنها به كشور ضربه سنگینی به تولیدات داخلی كشور وارد می‌كرد، جلوگیری شده است.
 برای حفظ امنیت در مرزهای كشور، نگاه دیپلماسی هم دارید؟
مرزبانان نیروی انتظامی در اقصی نقاط مختلف مرزهای ایران اسلامی حافظ منافع ملی كشور در مرزها بوده و در روابط دیپلماسی و مذاكره با كشورهای همسایه این موضوع را در دستور كار خود قرار داده و یكی از مهم‌ترین وظایف اساسی و مهم مرزبانان، همكاری دوجانبه با مرزبان كشور مقابل براساس قراردادها و پروتكل‌ها و توافقنامه‌های طرفین در مرز برای رسیدن به امنیتی پایدار در نواحی مرزی است كه از آن به‌عنوان دیپلماسی در مرز نام‌ برده می‌شود. ارتقای دیپلماسی مرزی در دستور كار جدی مرزبانی نیروی انتظامی است كه منجر به ارتقای امنیت در مرزها می‌شود و در دنیای امروز باید حقوق همسایگی را بشناسیم و بر رعایت قوانین و مقررات مرزی اهتمام داشته باشیم. مرزبانان، مسوولیت سنگین حقوقی در نوار مرزی را به عهده ‌دارند و حراست از تمامیت ارضی ایران اسلامی وظیفه مرزبانان نیروی انتظامی است كه باید برای اجرای هرچه ‌بهتر آن، دانش علمی را افزایش داده تا بر مأموریت‌های محوله اشراف پیدا كنند. انتظامات مرزی به مرزبانان اختیار می‌دهد با تشریفات و پروتكل‌ها با كشور مقابل و همسایه تعامل و ارتباط داشته باشند و نگهداری صحیح علائم مرزی، اهمیت ویژه‌ای در مرزها دارد که باعث حفظ اقتدار سازمانی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران می‌شود.


افزایش 94درصدی کشفیات مواد مخدر
 باتوجه به افزایش تولید مواد مخدر در كشور افغانستان چه اقداماتی برای جلوگیری از ورود مواد مخدر به مرزهای كشور صورت گرفته است؟
حضور نامشروع آمریكا در منطقه موجب افزایش تولید مواد مخدر در كشور افغانستان شده است، طی ۲۰ سال گذشته كه پای آمریكا به كشور افغانستان باز شده، كشت و تولید مواد مخدر از ۲۰۰ تن در سال به 9000 تن رسیده است.
كشت و تولید مواد مخدر به قصد ترانزیت به كشورهای اروپایی افزایش داشته و خواسته ما از ملت‌های اروپایی این است كه برای جلوگیری از ورود این بلای خانماسوز در كشورشان و در بین جوانان، از دولت‌های خود مطالبه مبارزه با قاچاق مواد مخدر را داشته باشند.
جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به همسایگی با كشور افغانستان در واقع در لجمن- خط مقدم- مبارزه با مواد مخدر در مرزهای جنوب شرقی، شرق و جنوبی قرار دارد و مرزبانان نیروی انتظامی در شش ماهه گذشته سال جاری موفق به كشف 68 تن انواع مواد مخدر در مرزهای كشور شدند كه نسبت به سال گذشته 94 درصد افزایش یافته است.


از کولبر مجاز حمایت می‌کنیم
 آیا مرزبانی كولبری را جرم می‌داند؟
در بند هشت ماده چهار قانون ناجا، وظایف مرزبانی به عنوان ضابط قانونی مشخص شده است. یكی از این وظایف جلوگیری از تردد غیرمجاز از مرزها و مبارزه با انواع قاچاق اعم از سلاح و مهمات، انسان، مواد مخدر، مشروبات الكلی و جلوگیری ازورود هرگونه كالا غیر از مبادی ورودی و خروجی مرزهای رسمی، به‌خصوص حمل كالاهای ضدامنیتی، ضدفرهنگی و كالاهای ممنوع‌المعامله است. مرز طبق قانون تعریف دارد؛ هرگونه تردد غیرمجاز در مرز جرم تلقی می‌شود، گاهی مصاحبه‌هایی را شاهدیم كه آگاهانه و ناآگاهانه عنوان می‌كنند كه مرزبانی با كولبران برخورد كرده، در صورتی كه كولبر مجاز مورد حمایت مرزبانی است، اگر اقدام كولبران قانونی و در چارچوب وظایف باشد، مرزبانی امنیت آنها را برعهده خواهد گرفت تا به شكل قانونی و در كمال امنیت به كولبری خود بپردازند.
كولبر فردی است كه در زمان و مكان و روز مشخص به جابه‌جایی كالایی مشخص مبادرت می‌ورزد و عملكردش با نظارت مرزبانی است، اما وقتی فردی در نیمه‌شب در دره‌ها و ارتفاعات تردد غیرمجاز دارد و با مرزبانی درگیر شده و اقدام به تیراندازی می‌كند، مسلم است كه كولبر نیست؛ گرچه با كوله خود اجناس غیرمجاز، ضدفرهنگی، مشروب، اسلحه و مهمات را حمل می‌كند. برخی اظهارنظرها و انتقادات بر علیه مرزبانی است كه نباید تلاش شبانه‌روزی و مستمر سربازان،‌ درجه‌داران و مرزبانان ما كه در شرایط سخت خدمتگزاری می‌كنند با اظهارنظرهای نادرست زیر سؤال برود.