جزئیاتی از تصمیم جدید مسؤولان میراثی و غیرمیراثی كاشان برای رفع نگرانیها درخصوص تخریب منظر بصری خانه زیبای بروجردیها توسط یک مجتمع تجاری
عقبنشینی تجارت بهنفع فرهنگ
در پی نگرانیهای ایجاد شده درخصوص ساخت یك سازه تجاری در حریم درجه یك و منظر بصری خانه زیبای بروجردیها در شهر كاشان و واكنش و ورود رسانهها به این موضوع، جلساتی با حضور مسؤولان ادارات مختلف كاشان در این شهر برگزار شد و مدیر اداره میراث فرهنگی كاشان در گفتوگو با جامجم از بازطراحی نقشه سازه مذكور به منظور رفع مشكلات قانونی تغییر كاربری در حریم خانه ارزشمند بروجردیها واقع در بافت تاریخی سلطان میراحمد خبر داد.
هفته گذشته، روزهای سخت و پرتلاطم میراث كاشان بود؛ روزهایی كه خانه زیبا و تاریخی بروجردیها با راه افتادن پویشی در فضای مجازی توسط میراث دوستان كاشانی بر سر زبانها افتاد؛ پویشی كه هدفش ایجاد حساسیت و اطلاعرسانی درباره تخریب منظر بصری این خانه ارزشمند قجری بهواسطه ساخت یك مجتمع تجاری در حریم آن بود. در همان روزهای ابتدایی راهاندازی پویش، ما نیز در جامجم سراغ این خانه و حواشی آن رفتیم و درباره نگرانیهای ایجاد شده پیرامون آن با مسؤولان كاشانی صحبت كردیم كه نتیجهاش گزارشی شد با عنوان «هویتی كه محو میشود»، كه در تاریخ 17 آبان در صفحه ایران روزنامه جامجم به چاپ رسید.
ماجرای خانه بروجردیها همانطور كه در گزارش به آن پرداخته بودیم از حدود سه سال پیش شروع شد، از همان زمان كه یك سرمایهگذار دو پلاك مخروبه و یك منزل مسكونی فاقد ارزش روبهروی خانه بروجردیها را خرید و تصمیم به تغییر كاربری و تبدیل آنها به یك مجتمع تجاری گرفت.
از همان زمان دلشورهای در دل میراث دوستان كاشانی بابت تخریب منظر بصری خانه بروجردیها به پا شد و با طرح پیشنهادی به مسؤولان شهرداری و میراث فرهنگی بابت خریداری سه پلاك مذكور از سرمایهگذار و تبدیل آن به فضای مناسب گردشگری پا به میدان كارزار با ساخت سازه بتونی گذاشتند؛ پیشنهادی كه به بهانه نبود اعتبار رد شد. همزمان نامهای به امضای فریدون الهیاری، مدیركل اداره میراث فرهنگی استان اصفهان در تاریخ 23/5/97 خطاب به شهردار كاشان، ضمیمه پرونده خانه بروجردیها شد كه درباره ساخت و ساز پلاك مورد نظر تاكید كرده بود از آنجا كه این پلاك در حریم بلافصل خانه بروجردیها قرار دارد، اولا هرگونه تغییر كاربری باید جهت سیر مراحل قانونی به كمیسیون ماده پنج ارجاع شود، ثانیا درصورت تطبیق با كاربری مصوب طرح تفضیلی شهر كاشان مورد تایید اداره كل میراث اصفهان خواهد بود. این نامه درحالی تكلیف شهردار كاشان را مشخص میكرد، كه طرح تفضیلی كاشان هنوز تصویب و ابلاغ نشده و ثانیا با وجود تاكید میراث فرهنگی جهت سیر مراحل قانونی، شهرداری كاشان بدون مجوز كمیسیون ماده پنج برای مجتمع تجاری پروانه ساخت صادر كرد. در هر روی تصمیم ساخت مجتمع تجاری هرچه به اجرا نزدیكتر میشد، كاشانیهای میراث دوست را نگرانتر میكرد. ماجرای خانه بروجردیها و صدور مجوز برای ساخت مجتمع تجاری در حریمش اما نه آن زمان، بلكه همین یكی دو هفته پیش، یعنی زمانی كه خانه بروجردیها به محاصره میلگردهای آهنی بلند و بالا درآمد و تصاویرش توی قاب دوربینها نشست و به فضای مجازی و سایتهای خبری راه پیدا كرد، در سطح ملی مطرح و رسانهای شد.
زنگ هشدار به صدا در آمد
حالا دیگر كار از كار گذشته بود و عرضاندام یك سازه بتونی سرد و بیروح در مقابل یكی از زیباترین خانههای ایرانی زنگ هشدار تهدید و تخریب نمای این خانه را به صدا درآورده بود؛ خانهای كه در سال 2015 از سوی یونسكو عنوان «انتخاب برتر» از نظر جاذبه توریستی را كسب كرده و به جهانیان معرفی شده بود. وقتی ما سراغ مسؤولان میراث اصفهان و كاشان رفتیم، آنها از موافقت خود برای ساخت مجتمعی با رعایت ضوابط قانونی و ارتفاع مجاز سخن گفتند و اینكه مجوزی كه در سالهای گذشته برای مالك صادر شده، مجوز اولیه و برای ساخت بنایی با ارتفاع 5 متر بوده تا آسیبی به سیما و منظر زیبای خانه بروجردیها وارد نشود. مهران سرمدیان، رئیس اداره میراث فرهنگی كاشان به ما گفت كه بهزودی جلساتی با شهرداری، فرمانداری، راه و شهرسازی و مالك مجتمع برگزار میكنند تا جهت رفع این مشكل به نتیجه واحدی برسند كه شاید این نتیجه تعدیل و كاهش ارتفاع طبقات مجتمع باشد.
واكنش چهرههای سینمایی
گزارش جامجم بازخوردهای زیادی داشت و علاوه بر مسؤولان میراثی و غیرمیراثی كاشان و اصفهان، چهرههای فرهنگی-سینمایی هم به آن واكنش نشان دادند، از جمله هانیه توسلی، بازیگر تلویزیون و سینما و علی ضیا، مجری كاشانی تلویزیون كه با انتشار پست و استوری در صفحه اینستاگرام خود به این موضوع واكنش نشان داده و نگرانی خود را ابراز كردند.
كاشانیهای دلسوز به میدان بیایند
محمدرضا دشتی، رئیس فراكسیون گردشگری و میراث فرهنگی مجلس هم پس از انتشار گزارش جامجم، به ما گفت: كاشان یكی از شهرهای قدیمی و مقاصد مهم گردشگری ایران است و بسیاری از آثار تاریخی آن ارزش ثبت در فهرست ملی و جهانی دارند كه اگر درصدد ثبت و حفظ این میراث باشیم باید حواسمان به ساختوسازها یا تغییر كاربریهایی كه میتواند این امكان را از شهر كاشان بگیرد، باشد.
دشتی با درخواست از مسؤولان میراث فرهنگی برای تجدیدنظر درباره ساخت سازه تجاری در حریم و منظر بصری خانه بروجردیها گفت: بیشك مردم و مسؤولان كاشانی از امثال ما دلسوزتر به حال میراث ارزشمند خود هستند و حتما مانع حوادث ناگوار برای میراث كاشان میشوند. ضمن اینكه كاشانیها اگر شاهد اقدامات و ساختوسازهای غیرقانونی در حریم خانه بروجردیها یا هر محوطه تاریخی دیگری هستند، با اسناد و مدارك و به طور مستند میتوانند به كمیسیون اصل 90 یا مقامات قضایی كاشان شكایت برده و خواستار ورود آنها به ماجرا شوند.
نقشه مجتمع تجاری بازطراحی میشود
مهران سرمدیان، رئیس اداره میراث فرهنگی كاشان كه پیش از این در گفتوگو با جامجم تاكید كرده بود با برگزاری جلسه با مسؤولان ادارات مختلف برای رفع مشكل خانه بروجردیها به نگرانی میراثدوستان پایان خواهد داد، اواخر هفته گذشته با ما تماس گرفت و از برگزاری این جلسه و رسیدن به یك موضع مشترك قانونی و رضایتبخش میان ذینفعان خبر داد.
سرمدیان گفت: اگرچه ادارهكل میراث فرهنگی استان اصفهان پیش از این با درنظر گرفتن اصولی همچون رعایت ارتفاع منطبق با ضوابط حریم محله سلطان امیراحمد، استفاده از نماهای سنتی و ساده و هماهنگ با بافت تاریخی پیرامون و همچنین كاربری متناسب با گردشگری و صنایع دستی و مشروط به طی كامل مسیر قانونی لازم، موافقت خود را با احداث سازه تجاری اعلام كرده بود، لكن به دلیل ابراز نگرانیهایی از طرف دوستداران میراث فرهنگی و فعالان فرهنگی و بهخصوص درخواست ایشان برای برقراری امكان دید گنبد زیبای بخش سرپوشیده تابستاننشین خانه بروجردی از داخل خیابان علوی، و با پیگیری دستگاهها و نهادهای مسؤول، جلسهای بهمنظور اتخاذ تصمیمات جدید برای رفع این نگرانیها برگزار شد و علاوهبر ضوابط و محدودیتهای كنترلكننده قبلی، محدودیتهای جدیدی در نظر گرفته شد.
حذف 5 غرفه از مجتمع
رئیس اداره میراث فرهنگی كاشان تصمیمات جدید اتخاذشده را اینگونه برای ما شرح داد: مقرر شد پنج غرفه جبهه شمالی پروژه كه در امتداد و مجاورت خیابان علوی است، حذف شود كه با اجرای این كار و عقبنشینی چند متری طبقه همكف ساختمان، علاوهبر كاهش تراكم و حذف حدود ۱۳۰ متر مربع از زیربنای مجموعه، منظر گنبد زیبای بخش سرپوشیده تابستاننشین خانه بروجردیها نیز بهطور كامل از داخل خیابان علوی قابل رویت خواهد بود.
به گفته سرمدیان، نهایتا با امضای صورتجلسهای و بر مبنای توافقات جدید، اقدامات لازم برای بازطراحی نقشههای پروژه جهت ارائه به اداره میراث فرهنگی و اخذ تاییدیه و نهایتا اصلاح پروانه ساختمانی آغاز شد تا با تغییرات جدید، دغدغههای دوستداران و فعالان میراث فرهنگی شهر در خصوص امكان دید گنبد زیبا و معروف خانه بروجردی از داخل خیابان علوی مرتفع گردد.
نگرانی ما همچنان برجاست
فعالان میراثی شهر كاشان هم اگرچه هنوز بابت ساخت این مجتمع نگران هستند، اما طی تماسی با جامجم به ما گفتند فعلا هرگونه فعالیت در طبقه سوم ممنوع است تا تكلیف مجوز كمیسیون ماده ۵ مشخص و تكلیف جانپناه مجتمع مشخص شود، كمااینكه آنها همچنان خواستار حذف طبقه سوم مجتمع هستند، چراكه ساخت این مجتمع را بهطوركل خلاف اصول و ضوابط بافت تاریخی میدانند.
ماجرای خانه بروجردیها همانطور كه در گزارش به آن پرداخته بودیم از حدود سه سال پیش شروع شد، از همان زمان كه یك سرمایهگذار دو پلاك مخروبه و یك منزل مسكونی فاقد ارزش روبهروی خانه بروجردیها را خرید و تصمیم به تغییر كاربری و تبدیل آنها به یك مجتمع تجاری گرفت.
از همان زمان دلشورهای در دل میراث دوستان كاشانی بابت تخریب منظر بصری خانه بروجردیها به پا شد و با طرح پیشنهادی به مسؤولان شهرداری و میراث فرهنگی بابت خریداری سه پلاك مذكور از سرمایهگذار و تبدیل آن به فضای مناسب گردشگری پا به میدان كارزار با ساخت سازه بتونی گذاشتند؛ پیشنهادی كه به بهانه نبود اعتبار رد شد. همزمان نامهای به امضای فریدون الهیاری، مدیركل اداره میراث فرهنگی استان اصفهان در تاریخ 23/5/97 خطاب به شهردار كاشان، ضمیمه پرونده خانه بروجردیها شد كه درباره ساخت و ساز پلاك مورد نظر تاكید كرده بود از آنجا كه این پلاك در حریم بلافصل خانه بروجردیها قرار دارد، اولا هرگونه تغییر كاربری باید جهت سیر مراحل قانونی به كمیسیون ماده پنج ارجاع شود، ثانیا درصورت تطبیق با كاربری مصوب طرح تفضیلی شهر كاشان مورد تایید اداره كل میراث اصفهان خواهد بود. این نامه درحالی تكلیف شهردار كاشان را مشخص میكرد، كه طرح تفضیلی كاشان هنوز تصویب و ابلاغ نشده و ثانیا با وجود تاكید میراث فرهنگی جهت سیر مراحل قانونی، شهرداری كاشان بدون مجوز كمیسیون ماده پنج برای مجتمع تجاری پروانه ساخت صادر كرد. در هر روی تصمیم ساخت مجتمع تجاری هرچه به اجرا نزدیكتر میشد، كاشانیهای میراث دوست را نگرانتر میكرد. ماجرای خانه بروجردیها و صدور مجوز برای ساخت مجتمع تجاری در حریمش اما نه آن زمان، بلكه همین یكی دو هفته پیش، یعنی زمانی كه خانه بروجردیها به محاصره میلگردهای آهنی بلند و بالا درآمد و تصاویرش توی قاب دوربینها نشست و به فضای مجازی و سایتهای خبری راه پیدا كرد، در سطح ملی مطرح و رسانهای شد.
زنگ هشدار به صدا در آمد
حالا دیگر كار از كار گذشته بود و عرضاندام یك سازه بتونی سرد و بیروح در مقابل یكی از زیباترین خانههای ایرانی زنگ هشدار تهدید و تخریب نمای این خانه را به صدا درآورده بود؛ خانهای كه در سال 2015 از سوی یونسكو عنوان «انتخاب برتر» از نظر جاذبه توریستی را كسب كرده و به جهانیان معرفی شده بود. وقتی ما سراغ مسؤولان میراث اصفهان و كاشان رفتیم، آنها از موافقت خود برای ساخت مجتمعی با رعایت ضوابط قانونی و ارتفاع مجاز سخن گفتند و اینكه مجوزی كه در سالهای گذشته برای مالك صادر شده، مجوز اولیه و برای ساخت بنایی با ارتفاع 5 متر بوده تا آسیبی به سیما و منظر زیبای خانه بروجردیها وارد نشود. مهران سرمدیان، رئیس اداره میراث فرهنگی كاشان به ما گفت كه بهزودی جلساتی با شهرداری، فرمانداری، راه و شهرسازی و مالك مجتمع برگزار میكنند تا جهت رفع این مشكل به نتیجه واحدی برسند كه شاید این نتیجه تعدیل و كاهش ارتفاع طبقات مجتمع باشد.
واكنش چهرههای سینمایی
گزارش جامجم بازخوردهای زیادی داشت و علاوه بر مسؤولان میراثی و غیرمیراثی كاشان و اصفهان، چهرههای فرهنگی-سینمایی هم به آن واكنش نشان دادند، از جمله هانیه توسلی، بازیگر تلویزیون و سینما و علی ضیا، مجری كاشانی تلویزیون كه با انتشار پست و استوری در صفحه اینستاگرام خود به این موضوع واكنش نشان داده و نگرانی خود را ابراز كردند.
كاشانیهای دلسوز به میدان بیایند
محمدرضا دشتی، رئیس فراكسیون گردشگری و میراث فرهنگی مجلس هم پس از انتشار گزارش جامجم، به ما گفت: كاشان یكی از شهرهای قدیمی و مقاصد مهم گردشگری ایران است و بسیاری از آثار تاریخی آن ارزش ثبت در فهرست ملی و جهانی دارند كه اگر درصدد ثبت و حفظ این میراث باشیم باید حواسمان به ساختوسازها یا تغییر كاربریهایی كه میتواند این امكان را از شهر كاشان بگیرد، باشد.
دشتی با درخواست از مسؤولان میراث فرهنگی برای تجدیدنظر درباره ساخت سازه تجاری در حریم و منظر بصری خانه بروجردیها گفت: بیشك مردم و مسؤولان كاشانی از امثال ما دلسوزتر به حال میراث ارزشمند خود هستند و حتما مانع حوادث ناگوار برای میراث كاشان میشوند. ضمن اینكه كاشانیها اگر شاهد اقدامات و ساختوسازهای غیرقانونی در حریم خانه بروجردیها یا هر محوطه تاریخی دیگری هستند، با اسناد و مدارك و به طور مستند میتوانند به كمیسیون اصل 90 یا مقامات قضایی كاشان شكایت برده و خواستار ورود آنها به ماجرا شوند.
نقشه مجتمع تجاری بازطراحی میشود
مهران سرمدیان، رئیس اداره میراث فرهنگی كاشان كه پیش از این در گفتوگو با جامجم تاكید كرده بود با برگزاری جلسه با مسؤولان ادارات مختلف برای رفع مشكل خانه بروجردیها به نگرانی میراثدوستان پایان خواهد داد، اواخر هفته گذشته با ما تماس گرفت و از برگزاری این جلسه و رسیدن به یك موضع مشترك قانونی و رضایتبخش میان ذینفعان خبر داد.
سرمدیان گفت: اگرچه ادارهكل میراث فرهنگی استان اصفهان پیش از این با درنظر گرفتن اصولی همچون رعایت ارتفاع منطبق با ضوابط حریم محله سلطان امیراحمد، استفاده از نماهای سنتی و ساده و هماهنگ با بافت تاریخی پیرامون و همچنین كاربری متناسب با گردشگری و صنایع دستی و مشروط به طی كامل مسیر قانونی لازم، موافقت خود را با احداث سازه تجاری اعلام كرده بود، لكن به دلیل ابراز نگرانیهایی از طرف دوستداران میراث فرهنگی و فعالان فرهنگی و بهخصوص درخواست ایشان برای برقراری امكان دید گنبد زیبای بخش سرپوشیده تابستاننشین خانه بروجردی از داخل خیابان علوی، و با پیگیری دستگاهها و نهادهای مسؤول، جلسهای بهمنظور اتخاذ تصمیمات جدید برای رفع این نگرانیها برگزار شد و علاوهبر ضوابط و محدودیتهای كنترلكننده قبلی، محدودیتهای جدیدی در نظر گرفته شد.
حذف 5 غرفه از مجتمع
رئیس اداره میراث فرهنگی كاشان تصمیمات جدید اتخاذشده را اینگونه برای ما شرح داد: مقرر شد پنج غرفه جبهه شمالی پروژه كه در امتداد و مجاورت خیابان علوی است، حذف شود كه با اجرای این كار و عقبنشینی چند متری طبقه همكف ساختمان، علاوهبر كاهش تراكم و حذف حدود ۱۳۰ متر مربع از زیربنای مجموعه، منظر گنبد زیبای بخش سرپوشیده تابستاننشین خانه بروجردیها نیز بهطور كامل از داخل خیابان علوی قابل رویت خواهد بود.
به گفته سرمدیان، نهایتا با امضای صورتجلسهای و بر مبنای توافقات جدید، اقدامات لازم برای بازطراحی نقشههای پروژه جهت ارائه به اداره میراث فرهنگی و اخذ تاییدیه و نهایتا اصلاح پروانه ساختمانی آغاز شد تا با تغییرات جدید، دغدغههای دوستداران و فعالان میراث فرهنگی شهر در خصوص امكان دید گنبد زیبا و معروف خانه بروجردی از داخل خیابان علوی مرتفع گردد.
نگرانی ما همچنان برجاست
فعالان میراثی شهر كاشان هم اگرچه هنوز بابت ساخت این مجتمع نگران هستند، اما طی تماسی با جامجم به ما گفتند فعلا هرگونه فعالیت در طبقه سوم ممنوع است تا تكلیف مجوز كمیسیون ماده ۵ مشخص و تكلیف جانپناه مجتمع مشخص شود، كمااینكه آنها همچنان خواستار حذف طبقه سوم مجتمع هستند، چراكه ساخت این مجتمع را بهطوركل خلاف اصول و ضوابط بافت تاریخی میدانند.
تیتر خبرها