وقتی از اکران و مخاطب خبری نیست، در شرکتها و استودیوهای انیمیشنسازی ایران چه میگذرد؟
انیمیشن، از بحران پل ساخت
این بار آهستهتر بخندید؛ وقتی صحنههای زد و خورد پر از اغراق فیلمهای هندی را تماشا میکنید، وقتی قهرمان فیلم چرخ هواپیمای در حال پرواز را میگیرد و بالا میرود انگار نه انگار که چیزهایی به نام شتاب یا جاذبه قرنها پیش در علم فیزیک کشف شدهاند یا وقتی گلولهای در فیلمهای طنز هندی شلیک میشود و هوا را میشکافد و پیش میرود تا قهرمان فیلم آن را با دست بگیرد و دور بیندازد، خیلی تند نروید که انگار فقط از هندیها چنین کارهایی برمیآید چون هیچ بعید نیست این کارها را ایرانیها برایشان انجام دادهباشند؛ نه اینکه ایده این اغراقهای بامزه کار ما ایرانیها باشد، ساخت و سازشان در ایران انجام میشود. چطور؟ طراحان جلوههای ویژه و متخصصان انیمیشن در ایران از شرکتهای فیلمسازی هند سفارش کار میگیرند و طبق فیلمنامههای مد نظرشان این صحنهها را برایشان میسازند. اگر این توانایی را باور ندارید، نگاهی کنید به فیلم مسخرهباز به کارگردانی همایون غنیزاده که جواد مطوری برای ساخت جلوههای ویژه فیلم از جشنواره فجر جایزه برد. خیلی چیزها اصلا در فیلم وجود نداشت مثل پرندهای که وارد آرایشگاه شد یا حتی آن تصادفی که آرایشگاه را ترکاند. کاری که جواد مطوری در فیلمهایی مانند مسخرهباز یا متری شش و نیم انجام داد، صحنههایی که سهیل دانشاشراقی برای فیلمهایی مثل به وقت شام طراحی و اجرا کرد، استوریبوردهای شهرام عزیمی برای فیلم محمد رسولا... مجیدی و البته کلی صحنههای دیگر در فیلمهای ایرانی و خارجی هست که جادوی انیمیشنسازان ایرانی محسوب میشود. در استودیوهای انیمیشنسازی ایرانی خیلی خبرها هست؛ از همکاریهای بینالمللی تا ساخت آثار سینمایی مستقل و مشترک با خارجیها.
به شرح دقیقتر یک شرکت چینی یا هندی برای ساخت یک فیلم انیمیشن، فیلمنامه را تکمیل کرده، طراحی اولیه را انجام داده، کانسپت اثر طراحی شده و حالا قرار است براساس دکوپاژ یا نمابندی فیلمنامه، صحنهها یکی بعد از دیگری ساخته و اجرا شوند. این همان بخشی است که متخصصان به آن میگویند کار گل! چون از خلاقیت و آفرینش محض در آن خبری نیست و فقط اجرای یک ایده خلاقانه به شمار میرود. بنابراین این بخش کار را میسپارند به نیروهای کار ارزانتر اما متخصص و کاربلد در کشورهایی مانند ایران و خودشان میروند سراغ طراحی ایدههای بعدی.شاید این اتفاق برای ایرانیها شبیه نوعی کارآموزی باشد که البته ایرادی هم ندارد اما بیحسن و فایده هم نیست. این شیوه همکاری باعث میشود انیمیشنسازان ایرانی، در کشور خودشان و کنار خانوادههایشان زندگی و کار کنند و درآمد ارزی داشتهباشند.
از اوایل دهه 80 انیمیشنسازان زیادی از نسل تحصیلکرده و دانشگاهی به امید کارهای بهتر به خارج از کشور مهاجرت کردند و موج بزرگی از مهاجرت طراحان انیمیشن شکل گرفت. حتی برخی آنها توانستند در کمپانیهای بزرگی مانند دیزنی هم به کار مشغول شوند اما یک ایرانی مهاجر بعید است در هیچ استودیوی جهانی مدیر ارشد یک پروژه انیمیشنی یا سینمایی شود.
در عوض کسانی در انیمیشن ایران ماندند و با جان سختی ادامه دادند و میتوانند مانند برخی هنرمندان مهاجرتکرده برای کمپانیهای خارجی کار کنند اما این همه آن چیزی است که برای صنعت فیلم و انیمیشن ایران میتوان متصور شد یا اینکه باید افقهای بلندتری را مد نظر داشت؟
شرکتهای انیمیشنسازی چند سالی است که با شرکتهای خارجی همکاری میکنند. مرحوم محمد ابوالحسنی از جمله فعالان خوشفکر انیمیشن ایران بود که این همکاریها را سبب خیر میدانست. او پیش از اینها در گفتوگویی به جامجم گفته بود این همکاریهای بینالمللی برای استودیوهای انیمیشنسازی درآمدی به همراه دارد که به تولید انیمیشن تزریق میشود و انیمیشنسازان را سر پا نگاه میدارد. ابوالحسنی تنها مشکل این همکاریهای بینالمللی را در نقل و انتقال پول میدانست و گفتهبود به دلیلی تحریمهای بانکی برخی شرکتهای انیمیشنسازی ایرانی در کشور ترکیه یا اماراتمتحدهعربی شرکتی ثبت میکنند تا بتوانند دستمزد همکاری با شرکتهای خارجی را دریافت کنند.تا اینجا تمام آنچه در صنعت انیمیشن ایران رخ میدهد، قابل اعتناست اما آیا این همکاریها، ارز آوریها و پیشگیری از مهاجرت فایدهای به حال انیمیشن ایران و رشد و تاثیرگذاری آن خواهدداشت؟
-
جهنمی که روی یک ویرانه ساخته شد
-
چرا نسخه وارداتی برای مهار تورم جواب نمیدهد؟
-
جنایتهای زن و شوهری
-
دیدار با سلمان در جلفا
-
تردد شبانه آزاد میشود؟
-
توکیو زیر پای دختران ما
-
معامله با خدا در سد
-
با تمام توان، پشتیبان ساخت سریال سلمان فارسی هستیم
-
برنامههای دستگاه قضا برای کاهش اطاله دادرسی
-
در جستوجوی بیمار صفر کووید
-
انیمیشن، از بحران پل ساخت