گام‌های موثر برای جدی‌تر شدن نگاه به شرق

گام‌های موثر برای جدی‌تر شدن نگاه به شرق

الهام امین‌زاده استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران


تحرکات دیپلماتیک منطقه‌ای با هر یک از کشورهایی که در مناطق آسیایی، آفریقایی و آمریکایی وجود دارد کاری پسندیده، مفید و منتهی به اثر خوب و نتایج درخشان برای کشورمان محسوب می‌شود. یکی از مهمترین همکاری‌های اقتصادی با مجموعه کشورهایی است که در منطقه شرق آسیا قرار دارند و به سازمان همکاری اقتصادی شانگهای معروف هستند.
در سال‌های اخیر به دلیل تمرکزی که دولت پیشین روی موضوع برجام داشت و نگاه‌ها بیشتر معطوف به برقراری روابط با کشورهای غربی بود توجه به همکاری به همسایگان، کشورهای آسیایی و همچنین کشورهایی که در منطقه خاور دور قرار دارند بسیار ضعیف و کمرنگ بود.
در چنین شرایطی که موضوع عضویت ایران در سازمان همکاری‌های اقتصادی شانگهای مطرح است حتما این اتفاق می‌تواند در زمینه تعاملات اقتصادی ایران بسیار موثر و مفید باشد.  
این نوع تعاملات می‌تواند در حوزه‌هایی مثل پرداخت‌ها و دریافت‌ها و مباحث مربوط به حمل و نقل و صادرات و واردات و همچنین تهیه مواد اولیه باشد. این کشورها می‌توانند بازارهای خوبی برای محصولات ما باشند و از پتانسیل‌ها و توانمندی‌های بالایی در برقراری روابط تجاری و اقتصادی برخوردار هستند.
از سویی دیگر باید به این نکته هم توجه داشت که این همکاری علاوه بر حوزه‌های اقتصادی، در عرصه‌های سیاسی و امنیتی هم می‌تواند تجلی پیدا کند.  در برخی موارد کشورهایی درگیر حملات سایبری و الکترونیکی می‌شوند و بعضا هم این حملات آسیب‌ها را به ساختار اقتصادی و امنیتی وارد می‌کند.
در چنین شرایطی، بسط همکاری‌های منطقه‌ای می‌تواند زمینه تعاملات بیشتر را به لحاظ سیاسی فراهم کند. از این جهت در این موقعیت‌ها کشورها می‌توانند همدیگر را از وقوع این تهدیدات مطلع کنند و هشدارهای لازم رابرای بالابردن سطح امنیت به کشورهای دیگر بدهند.
این همبستگی‌ در بسیاری از حوزه‌ها باعث دور کردن تهدیدات امنیتی و سیاسی از کشورها خواهد شد.  با توجه به رویکرد جدید رئیس جمهور و همچنین امیرعبداللهیان وزیر خارجه و تاکیدات این دو مقام عالیرتبه سیاسی در مورد بسط همکاری با کشورهای همسایه و بحث نگاه به شرق، به نظر می‌رسد فصل جدیدی در روابط خارجی ایران در عرصه بین‌المللی در حال شکل‌گیری است. فصلی که در آن شاهد برقراری روابطی متوازن با کشورهای پیرامونی خواهیم بود و با هر کشوری که خواهان برقراری رابطه‌ای توام با احترام متقابل باشد روابط حسنه خواهیم داشت.