بخشی‭ ‬آلودگی‭ ‬هوا‭ ‬را‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬پای‭ ‬شرایط‭ ‬طبیعی‭ ‬گذاشت؛‭ ‬شرایطی‭ ‬مانند‭ ‬تغییر‭ ‬اقلیم‭ ‬كه‭ ‬سبب‭ ‬افزایش‭ ‬ریزگرد‌ها‭ ‬می‌شود،‭ ‬اما‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬میان‭ ‬انسان‌ها‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬طبیعت‭ ‬به‭ ‬آلودگی‭ ‬هوا‭ ‬دامن‭ ‬می‌زنند‭. ‬به‭ ‬همین‭ ‬دلیل‭ ‬عامل‭ ‬انسانی‭ ‬سبب‭ ‬افزایش‭ ‬منوكسید‭ ‬كربن،‭ ‬ازن،‭ ‬دی‌اكسید‭ ‬نیتروژن،‭ ‬دی‌اكسید‭ ‬كربن‭ ‬و‭ ‬ذرات‭ ‬معلق‭ ‬كمتر‭ ‬از‭ ‬5/2‭ ‬میكرون‭ ‬است‭.‬

نواب‭ ‬حسینی‭ ‬منش،‭ ‬مدیرعامل‭ ‬ستاد‭ ‬معاینه‭ ‬فنی‭ ‬خودروهای‭ ‬تهران‭ ‬درباره‭ ‬علت‭ ‬اصلی‭ ‬آلودگی‭ ‬هوای‭ ‬كلانشهرها‭ ‬به‭ ‬جام‌جم‭ ‬می‌گوید‭: ‬خودروهایی‭ ‬كه‭ ‬از‭ ‬سوخت‭ ‬فسیلی‭ ‬استفاده‭ ‬می‌كنند،‭ ‬بیشترین‭ ‬سهم‭ ‬را‭ (‬حدود70درصد‭) ‬دارند‭. ‬آن‌طور‭ ‬كه‭ ‬او‭ ‬می‌گوید‭ ‬خودروها‭ ‬بزرگ‌ترین‭ ‬تولید‌كننده‭ ‬منوكسید‭ ‬كربن‭ ‬هستند‭ ‬و‭ ‬خودروهای‭ ‬دیزلی‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬شهرها‭ ‬تردد‭ ‬می‌كنند‭ ‬بیشترین‭ ‬سهم‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬تولید‭ ‬ذرات‭ ‬معلق‭ ‬دارند‭ ‬كه‭ ‬حدود‭ ‬55درصد‭ ‬برآورد‭ ‬می‌شود‭.‬‌

بیشتر‭ ‬كارشناسان‭ ‬تاكید‭ ‬می‌كنند‭ ‬سوخت‭ ‬نامناسب‭ ‬سبب‭ ‬افزایش‭ ‬آلایندگی‭ ‬خودروهای‭ ‬دیزلی‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬هرچه‭ ‬میزان‭ ‬گوگرد‭ ‬در‭ ‬سوخت‭ ‬بیشتر‭ ‬باشد‭ ‬آنها‭ ‬هوا‭ ‬را‭ ‬بیشتر‭ ‬آلوده‭ ‬می‌كنند‭.‬

وعده‭ ‬سوخت‭ ‬پاك

سوخت‭ ‬پاك،‭ ‬یكی‭ ‬از‭ ‬وعده‌هایی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬دولت‌ها‭ ‬همواره‭ ‬با‭ ‬آلوده‭ ‬شدن‭ ‬هوا‭ ‬مطرح‭ ‬می‌كنند‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬مواقع‭ ‬مدیران‭ ‬تاكید‭ ‬می‌كنند‭ ‬كیفیت‭ ‬سوخت‭ ‬را‭ ‬بهبود‭ ‬می‌بخشند‭ ‬و‭ ‬مانع‭ ‬می‌شوند‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬روزهای‭ ‬سرد‭ ‬سال،‭ ‬نیروگاه‌ها‭ ‬از‭ ‬سوخت‭ ‬مازوت‭ ‬استفاده‭ ‬كنند‭. ‬درحالی‭ ‬كه‭ ‬مدیركل‭ ‬دفتر‭ ‬پایش‭ ‬فراگیر‭ ‬سازمان‭ ‬حفاظت‭ ‬محیط‌زیست‭ ‬از‭ ‬افت‭ ‬كیفیت‭ ‬سوخت‭ ‬گلایه‭ ‬دارد،‭ ‬شینا‭ ‬انصاری‭ ‬با‭ ‬انتقاد‭ ‬از‭ ‬عملكرد‭ ‬وزارت‭ ‬نفت‭ ‬در‭ ‬پایش‌های‭ ‬مشترك‭ ‬از‭ ‬كیفیت‭ ‬گازوئیل‭ ‬به‭ ‬ایسنا‭ ‬می‌گوید‭: ‬آنالیز‭ ‬نمونه‌های‭ ‬گازوئیل‭ ‬در‭ ‬پاییز‭ ‬امسال‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهد‭ ‬محتوای‭ ‬گوگرد‭ ‬تنها‭ ‬در‭ ‬۳۹‭ ‬درصد‭ ‬نمونه‌ها‭ ‬در‭ ‬حد‭ ‬مجاز‭ ‬و‭ ‬۶۱درصد‭ ‬باقی‭ ‬نمونه‌ها‭ ‬بالاتر‭ ‬از‭ ‬حد‭ ‬مجاز‭ ‬استاندارد‭ ‬یورو‭ ‬۴‭ ‬بوده‭ ‬است‭.‬

او‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬این‌كه‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬ماده‭ ‬۱۸‭ ‬اقانون‭ ‬هوای‭ ‬پاكب،‭ ‬وزارت‭ ‬نفت‭ ‬مكلف‭ ‬است‭ ‬تا‭ ‬سه‭ ‬سال‭ ‬پس‭ ‬از‭ ‬لازم‌الاجرا‭ ‬شدن‭ ‬این‭ ‬قانون،‭ ‬سوخت‭ ‬تولیدی‭ ‬كشور‭ ‬شامل‭ ‬بنزین،‭ ‬نفت‭ ‬گاز،‭ ‬نفت‭ ‬كوره‭ ‬و‭ ‬نفت‭ ‬سفید‭ ‬را‭ ‬مطابق‭ ‬با‭ ‬استاندارد‭ ‬ملی‭ ‬عرضه‭ ‬كند،‭ ‬می‌افزاید‭: ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬این‭ ‬ماده‭ ‬از‭ ‬قانون‭ ‬هوای‭ ‬پاك،‭ ‬سازمان‭ ‬حفاظت‭ ‬محیط‌زیست‭ ‬نیز‭ ‬موظف‭ ‬است‭ ‬از‭ ‬تولید‭ ‬سوخت‭ ‬غیراستاندارد‭ ‬جلوگیری‭ ‬كند‭. ‬همچنین‭ ‬برای‭ ‬سازمان‭ ‬ملی‭ ‬استاندارد‭ ‬نیز‭ ‬تكلیف‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬از‭ ‬واردات‭ ‬سوخت‭ ‬فاقد‭ ‬استاندارد‭ ‬ملی‭ ‬جلوگیری‭ ‬به‭ ‬عمل‭ ‬آورد‭. ‬وزارت‭ ‬نفت،‭ ‬سازمان‭ ‬ملی‭ ‬استاندارد‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬سازمان‭ ‬حفاظت‭ ‬محیط‌زیست‭ ‬مكلف‭ ‬هستند‭ ‬گزارش‭ ‬عملكرد‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬مورد‭ ‬سوخت‭ ‬استاندارد‭ ‬و‭ ‬اجرای‭ ‬ماده‭ ‬۱۸‭ ‬قانون‭ ‬هوای‭ ‬پاك‭ ‬هر‭ ‬شش‭ ‬ماه‭ ‬یك‭ ‬بار‭ ‬منتشر‭ ‬كنند‭.‬

وعده‭ ‬خودروی‭ ‬پاك

مساله‭ ‬دیگری‭ ‬كه‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬توجه‭ ‬داشت‭ ‬كیفیت‭ ‬خودروهایی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬در‭ ‬كشور‭ ‬تولید‭ ‬می‌شود‭. ‬سوانح‭ ‬ترافیكی‭ ‬هرسال‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬میانگین‭ ‬جان‭ ‬17هزارنفر‭ ‬را‭ ‬درجاده‌های‭ ‬كشور‭ ‬می‌گیرد‭. ‬دراین‭ ‬میان‭ ‬ایمن‭ ‬نبودن‭ ‬خودروها‭ ‬سهم‭ ‬عمده‌ای‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬قتل‭ ‬عام‭ ‬دارد‭. ‬نباید‭ ‬فراموش‭ ‬كرد‭ ‬كیفیت‭ ‬پایین‭ ‬خودروها‭ ‬نیز‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬شهروندان‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬مرگ‭ ‬تدریجی‭ ‬دچار‭ ‬می‌كند‭.‬

مدیرعامل‭ ‬ستاد‭ ‬معاینه‭ ‬فنی‭ ‬خودروهای‭ ‬تهران‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬كیفیت‭ ‬نامناسب‭ ‬خودروها‭ ‬می‌گوید‭: ‬كیفیت‭ ‬نامناسب‭ ‬خودروها‭ ‬سبب‭ ‬شده‭ ‬هرچه‭ ‬استاندارد‭ ‬سوخت‭ ‬نیز‭ ‬افزایش‭ ‬یابد،‭ ‬اما‭ ‬در‭ ‬کاهش‭ ‬آلودگی‭ ‬هوا‭ ‬نقش‭ ‬زیادی‭ ‬نداشته‭ ‬باشد،‭ ‬هیدروكربن‭ ‬یا‭ ‬بنزین‭ ‬نسوخته‭ ‬خارج‭ ‬شده‭ ‬از‭ ‬اگزوز‭ ‬خودروها‭ ‬به‭ ‬افزایش‭ ‬ذرات‭ ‬معلق‭ ‬كمتر‭ ‬از5/2‭ ‬میكرون‭ ‬دامن‭ ‬می‌زند‭.‬

فرسوده‭ ‬بمان

‭ ‬كیفیت‭ ‬پایین‭ ‬خودرو‌ها‭ ‬به‭ ‬آلودگی‭ ‬هوای‭ ‬كلانشهرهای‭ ‬كشور‭ ‬دامن‭ ‬می‌زند،‭ ‬اما‭ ‬تلاش‭ ‬مسؤولان‭ ‬تاكنون‭ ‬برای‭ ‬بهبود‭ ‬كیفیت‭ ‬خودروها‭ ‬از‭ ‬وعده‭ ‬فراتر‭ ‬نرفته‭ ‬است‭. ‬این‭ ‬درحالی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬تصمیم‭ ‬نامناسب‭ ‬به‭ ‬بدتر‭ ‬شدن‭ ‬شرایط‭ ‬نیز‭ ‬منجر‭ ‬شده،‭ ‬برای‭ ‬نمونه‭ ‬می‌توان‭ ‬به‭ ‬افزایش‭ ‬سن‭ ‬فرسودگی‭ ‬خودروها‭ ‬اشاره‭ ‬كرد‭. ‬سن‭ ‬فرسودگی‭ ‬خودروهای‭ ‬سنگین‭ ‬هشت‭ ‬سال‭ ‬بود،‭ ‬اما‭ ‬به‭ ‬ده‭ ‬سال‭ ‬افزایش‭ ‬یافته‭ ‬و‭ ‬جالب‭ ‬این‌كه‭ ‬اگر‭ ‬این‭ ‬خودرو‭ ‬گاز‭ ‬سوز‭ ‬باشد‭ ‬تا‭ ‬12‭ ‬سال‭ ‬نیز‭ ‬می‌تواند‭ ‬در‭ ‬شهر‭ ‬تردد‭ ‬كند‭.‬

برخی‭ ‬مدیران‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬بهانه‭ ‬كه‭ ‬اعتبارات‭ ‬لازم‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬ا‭ ‬ختیار‭ ‬ندارند‭ ‬چنین‭ ‬تصمیماتی‭ ‬می‌گیرند‭. ‬نمونه‭ ‬دیگر‭ ‬این‭ ‬تصمیم‌های‭ ‬خاكستری،‭ ‬واردات‭ ‬اتوبوس‭ ‬دسته‭ ‬دوم‭ ‬برای‭ ‬كلانشهر‭ ‬تهران‭ ‬است؛‭ ‬درحالی‭ ‬كه‭ ‬با‭ ‬مدیریت‭ ‬مناسب‭ ‬و‭ ‬تغییر‭ ‬در‭ ‬اولویت‌ها‭ ‬می‌توان‭ ‬برای‭ ‬كلانشهری‭ ‬مانند‭ ‬تهران‭ ‬اتوبوس‭ ‬نو‭ ‬تهیه‭ ‬كرد‭.‬

افزودن‭ ‬به‭ ‬خودروهای‭ ‬فرسوده‭ ‬پایتخت‭ ‬كه‭ ‬این‭ ‬روزها‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬150هزار‭ ‬خودروی‭ ‬فرسوده‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬تردد‭ ‬می‌كنند،‭ ‬چیزی‭ ‬جز‭ ‬دامن‌زدن‭ ‬به‭ ‬مرگ‭ ‬تدریجی‭ ‬شهروندان‭ ‬نیست‭.‬