تلاش برای تقویت گفتمان‌سازی
«دیدی دیشب تو شیوه چی گفتن؟»، «طرف اومده تو شیوه میگه این شیوه‌ها غلطه.»، «چطوری صداوسیما اجازه داد همچین چیزی رو تو شیوه بگن.» و... در ماهی که گذشت و در بحبوحه ناآرامی‌ها، شنیدن چنین عباراتی در فضای کاری، خانوادگی و در سطح شهر و خیابان‌ها، جالب توجه و فراگیر بود. نشانه‌ای از دیده‌شدن برنامه‌ای گفت‌و‌گو‌محور و نوپا در فضای ملتهبی که شاید گفت‌وگو دیگر در آن جایی نداشته و انگار به بن‌بست رسیده باشد، آن هم از شبکه‌چهار که شبکه عام‌پسندی شناخته نمی‌شود و عموما شبکه نخبگانی به‌شمار می‌آید.
دیده‌شدن شیوه که نه دکور خاصی داشت و نه مجری ستاره و نه مهمانان سلبریتی و نه حتی ساعت و شبکه طلایی از نظر کنداکتور و برنامه‌سازی، یک‌بار دیگر این ادعا را اثبات کرد که برنامه خوب مسیر خودش را به‌خوبی پیدا می‌کند و هیچ چیزی مانند تبلیغات دهان به دهان و سینه به سینه در افزایش مخاطبان تاثیر نخواهد گذاشت چنانچه پیش از این هم، همین شبکه چهار با «زندگی پس از زندگی» و قبل‌تر با «دو‌قدم مانده به صبح»، «کدو مطبخ» و... این ادعا را اثبات کرده بود اما آنچه شیوه را یک برنامه گفت‌و‌گو‌محور نخبگانی در یک شبکه خاص به موضوعی قابل بحث در جمع‌های مختلف بدل کرد، تصمیم‌گیری سریع و صریح درباره موضوع روز بود که فضای کشور را به التهاب کشیده بود و همین‌طور دعوت از چهره‌هایی که بعضا جایی در معادلات رسانه سازمان صداوسیما نداشتند. در واقع به ناگهان، «شیوه»، شیوه سنتی و مرسوم این نوع برنامه‌سازی‌های یک سویه را تغییر داد و تلاش شد کارشناسان مختلف با نگاه‌های گوناگون در برابر هم قرار بگیرند و حتی برخی مهمانان با زبان طنز می‌گفتند ما به شرط «آزادی پس از بیان» جلوی دوربین این برنامه زنده آمده‌ایم! این در حالی بود که قبلا در رخدادهای سال1388، بعضی برنامه‌ها چنان یک‌سویه بودند که دو مهمان بیشتر در تکمیل عرایض هم گام بر می‌داشتند. شیوه در یک ماه اخیر موفق‌تر از حد تصور عمل کرد و قطعا ورای انتظارات گام برداشت اما این شیوه برنامه‌سازی باید مستمر باشد. اگر قرار باشد برنامه‌ای در ذهن مخاطب رسوب کند، شرط بدیهی آن استمرار و تاکید بر تنوع و اتاق فکر است چنانچه برنامه «گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو» نیز با اجرای 2200 شبی مرتضی حیدری به برندی قابل اتکا در حوزه گفت‌وگو تبدیل شده بود و برنامه‌هایی مانند «پارک ملت»، «مردم ایران سلام» و «اینجا فرداست» با اجرای محمدرضا شهیدی فرد سال‌های متمادی مایه اعتماد مخاطب به رسانه شده بودند که متاسفانه جملگی از کف رفتند. حال که شیوه گام در این مسیر گذاشته، انتظار می‌رود مدیران تحول محور رسانه‌ملی که از یک‌سالگی دوره مدیریت‌شان عبور کرده‌اند، پشتیبان آن باشند و با تاکید بر حضور چهره‌های مختلف، شیوه‌ای چندصدایی را روی آنتن ببرند. این برنامه با تنوع در اجرا، تکثر در مهمانان و ساخت آیتم‌های میان‌برنامه می‌تواند به برنامه‌ای مستمر با مهمانانی از حیطه‌های مختلف براساس رخدادهای روز باشد و حتی مثلا در شب هشتم آذر که بازی فوتبال ایران و آمریکا در جام‌جهانی پیش رو برگزار می‌شود، این بازی را از منظری نو به صورت زنده تحلیل کند. دایره شیوه با این نگاه وسیع و شمولیت چشمگیری خواهد داشت. ضمن این‌که شیوه همچنان با پیگیری مسائل و مطالبات جامعه مانند حجاب، گشت ارشاد، فرهنگ، مسائل اقتصادی و... می‌تواند عرصه تقابلات را از خیابان به میدان رسانه منتقل کند و مانع بروز بحران‌های بعدی شود که البته چنین انتظاری از آن، خیلی زیاد است ولی می‌تواند موثر باشد چنانچه در حوادث اخیر نیز شیوه نقش مهمی در مهار فضای ملتهب و بازگشت به تعقل داشت.
احسان ناظم بکایی - منتقد
