اختلالات پشتنیمکت
سازمان بهزیستی اعلام کرده است که میزان تماسها به سامانه مشاوره تلفنی این سازمان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 11درصد افزایش داشته است. در میان حرفهای دیروز مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور میتوان دادههای مهم دیگری را هم استخراج کرد؛ این که تعداد زنها همچنان نسبت به مردهایی که تماس میگیرند بیشتر است یا این داده مهم که «بخش اعظمی از تماسها مربوط به تماس دانشآموزان و دانشجویان بوده است.»
آنچه از حرفهای بهزاد وحیدنیا میتوان متوجه شد این است که الگوی تماسها نسبت به سال قبل تغییری نکرده و فقط میزان آنها افزایش چشمگیری داشته است. اما ابهاماتی هم در این میان وجود دارد؛ این که دانشجویان و دانشآموزان به فهرست پرمراجعههای سامانه مشاوره اضافه شدهاند چه معنایی دارد؟ یا این که مهمترین دلایل تماس دانشجویان و دانشآموزان برای مشاوره روانشناسی چیست؟ یک کلیشه ثابت ذهنی اشتباه وجود دارد مبنی بر اینکه هر کسی به مشاوره روانشناسی برود حتما دچار جنون است؛ همین کلیشه باعث شده بسیاری علیرغم نیاز، رغبتی برای رفتن به مشاوره نداشته باشند و بسیاری از آنها هم که این کلیشه را شکستهاند در خفا و پنهانی این کار را انجام میدهند. شاید همین کلیشه اشتباه، سهم قابل توجهی از آماری را داشته باشد که نشان میدهد از هر چهار ایرانی یکی دچار اختلال روانی است. اگر تعداد دانشجویان ایرانی را -که بیش از چهار میلیون است- در فرمول این آمار قرار بدهیم متوجه میشویم حدود یک میلیون دانشجو هم در زمره این آمار قرار میگیرند. موضوع بروز اختلال روانی میان دانشجویان موضوعی منحصر به ایران نیست. هر چند شاید آمار ارائهشده مبنی بر اختلال روانی 30 درصد مردم ایران آن را بیشتر به چشم بیاورد، اما دانشجویان سراسر جهان هم با ورود به دانشگاه دچار مشکلات مشابهی میشوند. همین چند سال پیش یک مطالعه جهانی نشان داد که یکسوم دانشجویان سال اولی دانشگاههای سراسر جهان علائم اختلالات روانی را از خود بروز میدهند. این تنها نکته مشترک این مطالعه جهانی با آمارهای ارائهشده توسط مسئولان ایرانی نیست. در نوع شایعترین اختلالات روانی میان این دانشجویان هم مشابهتهای بسیاری دیده میشود. این مطالعه نشان میدهد که افسردگی حاد و به دنبال آن اضطراب از شایعترین اختلالات دانشجویان جهان است و همین موارد را در فهرست دلایل مراجعه دانشجویان ایرانی هم میتوان دید. اما چیزی که کمی باعث نگرانی است، افزایش برخی از این اختلالات در طول یک دهه در دانشجویان ایرانی است. نتایج یک پژوهش درباره وضعیت سلامت روانی دانشجویان دانشگاههای ایران که سال گذشته منتشر شد، نشان میدهد اختلالات روانی در بین دانشجویان ایرانی روند رو به افزایشی داشته است. یافتههای این تحقیق ۷۷ مطالعه را در سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۳ در ایران با حجم نمونه ۴۴ هزار و ۱۱۲ نفر بررسی کرده است. از آمار پراکنده مراکز مشاوره روانی دانشگاههای مختلف میتوان متوجه شد بسیاری از دلایل مراجعات دانشجویان، مشابه یکدیگر است. همین نکته نشان میدهد اختلالات روانی مرسومی میان دانشجویان وجود دارد. این نکته را میتوان در گفتههای حمید پیروی، رئیس مرکز مشاوره دانشجویی دانشگاه تهران هم متوجه شد. او در این رابطه میگوید: «بیشترین دلایل مراجعه دانشجویان به مرکز مشاوره در بخش مسائل و مشکلات، مربوط به ارتباطات بین فردی، خانوادگی و تحصیلی است.» البته آمار او جزئیات دیگری هم دارد. به گواه آمار ارائهشده توسط او در موضوع اختلالات و بیماریها بیشترین دلیل مراجعه دانشجویان به مرکز مشاوره مسائل مربوط به اضطراب، افسردگی یا اختلالات خلقی است. آمارهای مراکز مشاوره دانشگاهها نشان میدهد تا حدود زیادی دلایل مراجعه دانشجویان به این مراکز در دانشگاههای کشور چیست. آگاهی به این موضوع حتما که باید روشهای درمانی را هم در پیش داشته باشد. بسیاری از مراکز مشاوره دانشگاهها سعی دارند با شیوه خودمراقبتی از بروز و تشدید این اختلالات جلوگیری کنند. اما پیشنهاد اغلب کارشناسان این حوزه همان شکستن کلیشه ذهنی اشتباه مورد بحث است. اینکه در اولین گام بدون هیچ شرمی دانشجویان باید به مراکز مشاوره مراجعه کنند تا بتوانند از تشدید اختلالات احتمالی جلوگیری کنند.
تیتر خبرها