نقاش جوانی که تاریخ شیعه را مصور می‌کند

نگاهی به دنیای بصری حسن روح‌الامین

نقاش جوانی که تاریخ شیعه را مصور می‌کند

هنر مذهبی گونه‌ای بسیار اصیل و تاریخی از انواع هنرهاست که هنرمندان بسیاری را در طول دوره‌های گوناگون تاریخ هنر، شیفته خود کرده و چون همیشه از وجه اخلاقی انکارناپذیری برخوردار بوده است، محققان و منتقدان هنر از آن با عنوان شریف‌ترین هنر نام برده‌اند.

وجه‌ ایمان، هنر دینی را خاص و متمایز می‌کند. آفرینش صحنه‌های هنر مذهبی برای هنرمند به‌هیچ‌وجه ساده نیست، چرا که اثر هنری باید ضمن حفظ تقدس موضوع و رعایت نظریات و روایات دینی، از خلاقیت هنری برخوردار باشد. پس هنرمند دینی مسئولیتی دوگانه دارد: اگر هنجارگرایی را از الزامات هنر دینی بدانیم، حفظ آزادی و خلاقیت هنرمند وجه دیگر آن است.در طول تاریخ هنر جهان دین یکی از مهم‌ترین عوامل شکل‌دهنده هنر بوده و در سرزمین ما نیز هنر ایرانی با تکیه بر مفاهیم والای مذهب تشیع همواره اعتقادات، باور‌ها و شعائر مذهب شیعه را در قالب‌های نمادین، تصویری یا نوشتاری مرتبط با حضرت علی(ع) اولین امام شیعیان، حضرت فاطمه(س) و فرزندانش، متجلی کرده است.
بررسی‌های تاریخی جامعه‌شناختی و هنری، نمایانگر آن است که معماری، خوشنویسی و نقاشی بیش از هر محمل دیگر هنری در طول تاریخ، طلایه‌دار درخشش افکار شیعی بوده‌اند. نخستین نشانه‌های هنر شیعی در نقاشی، در نگاره‌های شاهنامه طهماسبی -شاهکار نفیسی که هم‌اکنون در موزه هنر‌های معاصر تهران نگهداری می‌شود- به طور مشخص به چشم می‌خورد.
حسن روح‌الامین، هنرمند معاصر که هنر خود را وقف هنر دینی و مصور کردن تاریخ تشیع کرده طی یک دهه اخیر با بیانی زیبا، ملهم از فضا‌های هنری باروک و با مهارتی کلاسیک آثار قابل‌توجهی آفریده است. این هنرمند بااستعداد ایرانی غیر از تسلط به شیوه‌های نقاشی و پشتکار و تمرین بسیار، با تاسی به عشق اهل‌بیت، این جرات را یافته تا هنر شیعی را در آثارش بازنمایی کند. نخستین ویژگی آثار روح‌الامین این است که حساسیت بیننده را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. ابعاد تابلو‌ها از یک‌سو و ترکیب‌بندی‌ها و غنای رنگ در آثار از سویی دیگر، دیدگان مخاطب را خیره می‌کنند. غنای رنگ در برخی از آثار او یادآور رنگ‌پردازی‌های هنرمندان بزرگ عصر رنسانس است. این هنرمند با تقابل بین نور و تاریکی بازی زیادی می‌کند و ناگهان در پس زمینه تاریک، صحنه اصلی مانند صحنه تئاتر با نورافکن روشن می‌شود. این بازی‌های نور و سایه، به طور چشمگیری بر تضاد‌های سایه و نور تأکید می‌کند. نوآوری زیبایی‌شناختی والایی که در قرن بیستم در سینما و عکاسی مکرر پدیدار می‌شود. به این‌که روح‌الامین هر سال به مناسبت شهادت حضرت فاطمه(س) تابلو  عرضه می‌کند.

حسن روح‌الامین در سالروز شهادت حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا سلا‌م‌ا... علیها تابلوی نقاشی «مقتدر مظلوم» را در دسترس شیعیان آن حضرت قرار داد. تابلوی مقتدر مظلوم به سفارش سال‌گذشته مرحوم آقاسید ابوالفضل کاظمی خلق شده و به حسینیه تکیه‌گاه آقا مرتضی علی علیه السلام هدیه شده است.

محمود نورایی - دبیر گروه فرهنگ