در مدت 40 سال برگزاری مستمر جشنواره فیلم فجر، یکی از گونه‌های سینمایی همیشه حاضر در جشنواره که نسبت به اوضاع و احوال تولید در سینمای ایران و به لحاظ کمی و کیفی با نوسان‌های بسیاری همراه بوده، سینمای دفاع‌مقدس است. مروری بر کارنامه برگزاری جشنواره فیلم فجر نشان می‌دهد در سال‌هایی که آثار دفاع مقدسی ارائه شده به جشنواره به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌اند و فضای عمومی جشنواره نیز به‌گونه‌ای طراحی و اجرا شده که سینمای دفاع‌مقدس بیش از پیش در معرض نقد و بررسی جدی قرار گرفته، تولیدات دفاع مقدسی در سال و سال‌های بعدی به لحاظ کمی و کیفی افزایش درخور تأملی داشته است.
جشنواره فیلم فجر به‌طور مشخص در این زمینه جریان‌ساز بوده ولی متاسفانه این روند با آن که مورد حمایت سیاست‌گذاران اصلی جشنواره نیز بوده در دوره‌هایی به‌دلیل تغییرات مکرر مدیران به محاق رفته است و نتیجه آن کم‌توجهی به این‌گونه سینمایی مهم و تاثیرگذار بر بدنه سینمای دغدغه‌مند و سرخوردگی برخی از فیلمسازان فعال در این عرصه بوده که نهادهای حامی ژانرهای پرهزینه و دشواری همچون دفاع‌مقدس را هم دچار نوعی دلزدگی می‌کند و همه اینها به یک نتیجه واضح و بدیهی می‌رسد؛ کاهش تولید در عرصه سینمای دفاع‌مقدس به‌واسطه بی‌انگیزگی سینماگران و قطع حمایت‌های بودجه‌ای و لجستیکی از سوی نهادهای ذی‌ربط.  به نظر می‌رسد با توجه به تغییرات ماهوی سیاست‌گذاری‌های مرتبط با برگزاری جشنواره فیلم فجر به‌ویژه در چند سال اخیر، زمان آن فرا رسیده که سینمای دفاع‌مقدس به‌عنوان یک گونه با سابقه و تاثیرگذار در ارزیابی سیاست‌های هنری تبیین شده در نظام فرهنگ عمومی کشور، جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌های حمایتی و تبیینی جشنواره فیلم فجر داشته باشد، گرچه در سال‌های اخیر و البته با فراز و فرودهای بسیار فیلم‌های مقاومت و دفاع‌مقدس در جشنواره مستقلی مورد توجه بوده‌اند اما به نظر می‌رسد با توجه به ساختار کلی جشنواره فیلم فجر و حجم رویکردهای تحلیلی که نسبت به آن وجود دارد، ارائه همه تولیدات دفاع مقدسی به این جشنواره و طراحی جوایزی با نام قهرمانان مقاومت و دفاع‌مقدس از یک سو و برگزاری نشست‌های آسیب‌شناسی این سینما و بررسی دلایل دور شدن برخی سینماگران فعال در این عرصه از متن سینمای دفاع‌مقدس از دیگر سو، می‌تواند نقش مؤثری در اعتلای این سینما  ایفا کند.
فراموش نکنیم که ارتقای چشمگیر سینمای ایران در سال‌های اخیر که در تولید آثاری همچون تنگه ابوقریب، سرو زیر آب، شیار143 و... در دهه ۹۰ نمود عینی یافت، این امکان را برای دست‌اندرکاران سینمای دفاع‌مقدس مهیا کرد که بدون تکیه مستقیم بر امکانات لجستیک و جلوه‌های ویژه میدانی با استفاده از ابزارهای روزآمد سینما با هزینه‌های کمتری به تولید فیلم در عرصه دفاع‌مقدس بپردازد. البته اشاره به این نکته ضروری است که مضمون‌یابی مناسب و فیلمنامه قوی و جذاب و پرداخت شده، مکمل اصلی دگردیسی تکنیکی سینمای ایران در عرصه سینمای دفاع‌مقدس به شمار می‌آید و انتظار می‌رود چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر نگاهی دقیق و همه جانبه به اوضاع و احوال کنونی سینمای دفاع‌مقدس داشته و از فرصت گردهمایی فیلمسازان و منتقدان برای تبیین راهکارهای تازه به‌منظور اعتلای این گونه معتبر بهره گیرد. ضمن این‌که خوشبختانه کارنامه سینمای دفاع‌مقدس در جشنواره چهل و یکم پر و پیمان است و باید از این فرصت طلایی بهره گرفت.

سیدمحمد سلیمانی - گروه فرهنگ و هنر