جذابیت رازوارگی

جذابیت رازوارگی

رازوارگی همیشه تم محبوب برای تولید آثار خلاقانه بوده است. این که مخاطب کتاب یا تماشاگر فیلمی را تا پایان یک اثر در تعلیق یک معما بگذارید کار سهلی نیست و آنها که توانسته‌اند به چنین موفقیتی برسند جایگاه خوبی در میان هنرمندان دارند؛ چه نویسنده باشند و چه فیلمساز!

از سویی آثار به جامانده از این تولیدات هم عمر طولانی‌تری داشته‌اند. نه که این تعلیق با پایان اثر مشخص شود که سوالات و ابهامات فیلم حتی پس از پایان فیلم هم ادامه پیدا می‌کند. رازها همیشه جذابند و اشتیاق دانستن‌شان می‌تواند انسان‌ را به مسیرهای مخاطره‌انگیزی بکشاند.‌ اگر این اسرار جذاب با فیلمنامه‌ اثری خوش‌ساخت ترکیب شده باشند قابلیت این را دارند که مخاطبان‌شان را تا آخرین لحظه‌ گشوده‌شدن گره با خود همراه کنند. امروز نگاهی داریم به چهار اثر که وظیفه‌ داستانگویی‌شان را استادانه انجام می‌دهند و مخاطب لحظه‌ای چشم از تماشای‌شان برنمی‌دارد. فیلم‌هایی که از طریق بازی با ذهن بیننده، تغییر جهت‌های روایت، استفاده از لایه‌های متعدد داستانی یا ایجاد شک در واقعیت چیزی که می‌بینید، نهایت حس تعلیق و کنجکاوی را پدید می‌آورند. به زبان ساده، مانند بسیاری دیگر از فیلم‌ها فقط نظاره‌گر ماجرا نیستید بلکه با جهان داستانی فیلم همراه می‌شوید و سرانجام شخصیت‌ها برای‌تان مهم می‌شود؛ آن‌قدر که با کنار هم قراردادن کدهای فیلمنامه سعی دارید زودتر از پایان، سر از کار ماجرا دربیاورید.

یادگاری 
«یادگاری» یک فیلم نئونوآر و هیجان‌انگیز روان‌شناختی به کارگردانی یکی از استادان سبک تعلیق کریستوفر نولان است. این فیلم داستان مردی به نام لئونارد است که از فراموشی انتروگراد (از دست‌رفتن حافظه برای کوتاه‌مدت) رنج می‌برد. تنها چیزی که لئونارد به خاطر می‌آورد، انجام ماموریتی است که طی آن بتواند قاتل همسرش را پیدا کند اما تا وقتی چیزهایی را که به تازگی برایش اتفاق افتاده فراموش کند، دستیابی به این مهم کار آسانی نیست. «ممنتو» یا «یادگاری» به دلیل ساختار روایی غیرخطی خود که داستان را در یک‌سری فلش‌بک و فلش‌فوروارد سیاه‌وسفید روایت می‌کند قابل‌توجه است. زمانی که در آخر فیلم ماجراهای این دو روایت به‌ هم می‌رسند و ماجرا فاش می‌شود شما از دیدن حقیقت و تمام حدس‌هایی که زده‌اید متحیر خواهید شد.

دختر گمشده 
«دختر گمشده» به کارگردانی دیوید فینچر و بر اساس رمان پرفروش گیلیان فلین، مطالعه‌ای در ارتباط با روابطی است که ناگهان چرخشی بسیار تاریک به خود می‌گیرند. فیلمنامه‌ اثر نوشته‌ خود گیلیان فلین است و وقایع فیلم روی شخصیت‌هایی با نام‌های نیک و ایمی دان متمرکز است. زوجی که در ابتدای فیلم به اندازه‌ کافی خوشحال و راضی به نظر می‌رسند اما وقتی ایمی در صبح روز پنجمین سالگرد ازدواج‌شان ناپدید می‌شود داستان شکل دیگری به خود می‌گیرد. پس از این اتفاق نیک به عنوان مظنون اصلی ناپدیدشدن همسرش معرفی می‌شود و قیل و قال‌های رسانه‌ای در مورد گم‌شدن ایمی نیز شک و تردید‌ها را درباره‌ به قتل‌رسیدنش توسط نیک افزایش می‌دهد. با جلوتررفتن داستان و همان‌طور که تحقیقات پیرامون این معما شکل عمیق‌تری به خود می‌گیرد، مشخص می‌شود که هم نیک و هم ایمی رازهای بسیار بزرگی را پنهان می‌کنند. 

جزیره شاتر 
فیلمی از مارتین اسکورسیزی بزرگ، «جزیره‌ شاتر»، داستان دو مارشال آمریکایی به نام‌های تدی دنیلز و چاک ایول را دنبال می‌کند که برای تحقیق در مورد ناپدیدشدن یک بیمار روانی خطرناک از بیمارستانی روانی به جزیره‌ شاتر سفر می‌کنند. با شروع بررسی هرچقدر تدی در تحقیقاتش عمیق‌تر می‌شود شروع به کشف رازهای عجیب و نگران‌کننده‌ای در مورد تیمارستان و بیمارانش می‌کند که باعث می‌شود به سلامت عقل خود شک کند و آن را زیر سوال ببرد. البته مخاطب نیز با دیدن این ماجراها و اتفاقات قطعا به سلامت عقلش شک خواهد کرد. داستان فیلم از روی رمان پرفروشی به همین نام نوشته‌ دنیس لهان اقتباس شده است و ماجراهای فیلم در سال ۱۹۵۴ و مدتی پس از جنگ‌جهانی دوم اتفاق می‌افتد. جزیره شاتر چهارمین همکاری مارتین اسکورسیزی و لئوناردو دی‌کاپریو و احتمالا بهترین آنهاست. 

ناپدیدشدن
«ناپدیدشدن» یا آن‌طور که با اسم اصلی‌اش «Spoorloos» به معنی «بدون رد» شناخته می‌شود، یک فیلم هلندی مهیج به کارگردانی جورج اسلویزر است که سال ۱۹۸۸ با اقتباس از رمان «تخم‌مرغ طلایی» نوشته‌ تیم کرابه ساخته شد. البته نباید آن را با بازسازی آمریکایی به همین نام که سال ۱۹۹۳ منتشر شد، اشتباه گرفت. فیلم، داستان یک زوج هلندی، رکس و ساکسیا را روایت می‌کند که طی سفر تفریحی‌شان به فرانسه برای استراحت در استراحتگاهی متوقف می‌شوند. ساکسیا برای خرید وارد فروشگاه پمپ‌بنزین می‌شود، در حالی که نامزدش رکس (جین برووتز) بیرون منتظر است. ساکسیا اما هرگز برنمی‌گردد و رکس چندین سال آینده را با وسواس دیوانه‌کننده‌ای صرف جست‌وجو برای یافتن او می‌کند. دیدن تلاش‌های مرد برای یافتن نامزدش و کنار هم قراردادن سرنخ‌هایی که او پیدا می‌کند مخاطب را تا آخرین لحظه حیرت‌زده خواهد کرد.