گفت و گو با دكتر عباس كریمی، متخصص جراحی فك وصورت
شایعترین ناهنجاریهای فك و صورت
فك بالا، عقب یا فك پایین، جلوست. دوتا فك، عقب یا دوتا فك، جلوست یا فكها كج هستند. در ایران بیشتر فك پایین جلو و فك بالا عقب است.
علل این ناهنجاریها چیست؟
اكثر ناهنجاریها مادرزادی هستند. معمولا پدر در خانواده ناهنجاری فك دارد، بچهها هم همین مدل هستند. این ناهنجاریها فقط در استخوان فكین وجود ندارند. دندانها هم مشكل دارند. وقتی فكها با هم چفت نشوند، دندانها هم به مرور زمان تكان میخورند تا به طور طبیعی این چفت شدن انجام شود. در بچهها این حالت وجود دارد و توسط متخصص قابل تشخیص است، اما در بلوغ و سن 16-15سالگی این ناهنجاری نمایان میشود و افراد عادی هم میتوانند متوجه بشوند.
عوارض ناهنجاریهای ذكر شده چیست؟
سلامت دهان و دندان برای بیمار مهم است، چون اگر بیمار نتواند خوب غذا بخورد، مشكلات گوارشی خواهد داشت. برای خوب غذا خوردن باید دندانها در سلامت باشند. ناهنجاری نهتنها در فكین بلكه در دندانها هم وجود دارد. احتمال پوسیدگی در دندانهای كج شده كه در حالت طبیعی نیستند، وجود دارد. در كودكی كه دندان شیریاش ناهنجاری دارد، وقتی دندان شیری بیفتد و دندان دائمی رویش كند، افراد عادی متوجه آن میشوند. اما متخصصان، ناهنجاری در دندان شیری را تشخیص میدهند.
زمان ایدهآل درمان ناهنجاریهای فك و صورت چه زمانی است؟
رشد فكین دو مرحله بزرگ دارد. مرحله دومش بعد از بلوغ است. یعنی حدود
15 -14 سالگی. در دختران كمی زودتر از پسران است. بهتر است زمان مراجعه قبل از كامل شدن رشد فك باشد. اگر لازم باشد درمان را شروع كنیم و اگر نیاز به جراحی باشد، بعد از رشد فكین یعنی بعد از 18 -17 سالگی مناسب است. اگر درمان دیرتر انجام شود، عوارض آن هم بیشتر خواهد بود.
چه رفتارهایی به بروز ناهنجاری فك منجر میشود؟
مكیدن انگشت میتواند بهتدریج، دندانها را جابهجا كند. دندانهای قدامی فكبالا جلو میآیند و یك فاصله بین دندانهای بالا و پایین ایجاد میشود.
بهجز مكیدن انگشت علل اكتسابی دیگری هم داریم كه باعث ناهنجاری فكوصورت میشود. بیمارانی هستند كه در سن كودكی در ناحیه بینی، پلیپ یا انحراف بینی دارند. وقتی راه نفس كشیدن از راه بینی بسته شود، بیمار مجبور است تنفس دهانی داشته باشد. به مرور زمان فاصله بین دندان بالا و پایین میافتد و همین امر باعث ناهنجاری میشود.
علل این ناهنجاریها چیست؟
اكثر ناهنجاریها مادرزادی هستند. معمولا پدر در خانواده ناهنجاری فك دارد، بچهها هم همین مدل هستند. این ناهنجاریها فقط در استخوان فكین وجود ندارند. دندانها هم مشكل دارند. وقتی فكها با هم چفت نشوند، دندانها هم به مرور زمان تكان میخورند تا به طور طبیعی این چفت شدن انجام شود. در بچهها این حالت وجود دارد و توسط متخصص قابل تشخیص است، اما در بلوغ و سن 16-15سالگی این ناهنجاری نمایان میشود و افراد عادی هم میتوانند متوجه بشوند.
عوارض ناهنجاریهای ذكر شده چیست؟
سلامت دهان و دندان برای بیمار مهم است، چون اگر بیمار نتواند خوب غذا بخورد، مشكلات گوارشی خواهد داشت. برای خوب غذا خوردن باید دندانها در سلامت باشند. ناهنجاری نهتنها در فكین بلكه در دندانها هم وجود دارد. احتمال پوسیدگی در دندانهای كج شده كه در حالت طبیعی نیستند، وجود دارد. در كودكی كه دندان شیریاش ناهنجاری دارد، وقتی دندان شیری بیفتد و دندان دائمی رویش كند، افراد عادی متوجه آن میشوند. اما متخصصان، ناهنجاری در دندان شیری را تشخیص میدهند.
زمان ایدهآل درمان ناهنجاریهای فك و صورت چه زمانی است؟
رشد فكین دو مرحله بزرگ دارد. مرحله دومش بعد از بلوغ است. یعنی حدود
15 -14 سالگی. در دختران كمی زودتر از پسران است. بهتر است زمان مراجعه قبل از كامل شدن رشد فك باشد. اگر لازم باشد درمان را شروع كنیم و اگر نیاز به جراحی باشد، بعد از رشد فكین یعنی بعد از 18 -17 سالگی مناسب است. اگر درمان دیرتر انجام شود، عوارض آن هم بیشتر خواهد بود.
چه رفتارهایی به بروز ناهنجاری فك منجر میشود؟
مكیدن انگشت میتواند بهتدریج، دندانها را جابهجا كند. دندانهای قدامی فكبالا جلو میآیند و یك فاصله بین دندانهای بالا و پایین ایجاد میشود.
بهجز مكیدن انگشت علل اكتسابی دیگری هم داریم كه باعث ناهنجاری فكوصورت میشود. بیمارانی هستند كه در سن كودكی در ناحیه بینی، پلیپ یا انحراف بینی دارند. وقتی راه نفس كشیدن از راه بینی بسته شود، بیمار مجبور است تنفس دهانی داشته باشد. به مرور زمان فاصله بین دندان بالا و پایین میافتد و همین امر باعث ناهنجاری میشود.