بعد از 4 سال، دبیری جشنواره جهانی فجر از رضا میرکریمی گرفته شد؛ آیا این تغییر به حواشی آخرین دوره این رویداد مربوط است؟
پایان دبیر 4 ساله
قطعا از مهمترین و قدیمیترین اتفاقهای فرهنگی-هنری ایران در دهههای اخیر، برگزاری جشنواره فیلم فجر است كه قدمت آن به سال 61 باز میگردد. البته دوره اول و دوم جشنواره آنچنان كه باید و شاید جدی گرفته نشد، ولی این رویداد
رفته رفته به یكی از تاثیرگذارترین جشنوارههای متداول فرهنگی و هنری كشور مبدل شد و امروز دیگر طرفداران پر و پا قرص خودش را دارد.
جشنواره فیلم فجر البته، طی این سالها فراز و نشیبهای بسیاری را طی كرد تا اینكه چهار سال پیش دچار یك تغییر اساسی شد و آن تفكیك بخش آثار خارجی از جشنواره و قرار دادن یك جشنواره جدا به نام جشنواره جهانی بود.
دلیل این اتفاق هم خیلی ساده بود. در شرایطی كه بخش بینالملل بسیار بی رونق و كم اعتبار شده بود و حتی سینماگران داخلی هم توجه چندانی به آن نداشتند، مدیران سینمایی راهكار را در استقلال جشنواره جهانی از ملی یافتند تا شاید با این جدایی، بخش بینالملل جشنواره هویت تازهای به خود بگیرد و از سوی سینماگران مورد اقبال بیشتری قرار گیرد؛ رویكردی كه البته موافقان و موافقان خود را داشت و دارد. موافقان اجرای این طرح میگفتند مستقل شدن بخش بینالملل جشنواره فجر تمركز
دقیق تری را برای بهتر دیده شدن آثار این بخش، فراهم میكند. چرا كه معمولا، هنگام برگزاری جشنواره فیلم فجر در بهمن ماه تمام توجهها به دنبال فیلمهای داخلی است و از آنطرف مخالفان به هزینه بالای برگزاری جشنواره جهانی اعتراض دارند و بر این باورند كه تفكیك جشنواره جهانی از ملی، جز تحمیل هزینهای گزاف به سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ و ارشاد فایده دیگری ندارد.
نكته مهمی كه البته در این میان نباید از آن غافل شد این است كه فرهنگ و قوانین كشور ما با فرهنگ و قوانین خیلی از كشورهای دنیا متفاوت است. با ملاحظه همین موضوع شاید این توقع كه بتوان جشنوارهای در قامت یك جشنواره ردیف الف در دنیا داشت، توقع بهجایی نباشد. بنابراین نمیتوان انتظار داشت كه جشنواره جهانی فجر بتواند در انعكاس سینمای ما به جهان و البته در انعكاس سینمای جهان به ما تاثیر چشمگیری داشته باشد.
بهتازگی خبری منتشر شد مبنی بر اینكه، رضا میركریمی بعد از چهار دوره دبیری جشنواره جهانی فیلم فجر در پنج دوره برگزاری مستقل این رویداد و عملكردی كه مخالفانش در تحلیل آن از كم اثر بودن و نبود سیاستگذاری صحیح برای گام برداشتن در مسیر جهانی شدن سینمای ایران و وجود ابهامهایی در نحوه هزینه كرد بودجه سخن میراندند، از این سمت كنار رفت و متعاقب آن حسین انتظامی، رئیس سازمان سینمایی در حكمی محمدمهدی عسگرپور را بهعنوان دبیر
سی و هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر منصوب كرد. این در حالی است كه میركریمی همچنان بهعنوان یكی از اعضای شورای سیاستگذاری این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر حضور خواهد داشت.
البته با وجود حواشی ای كه امسال حضور صادق میركریمی، پسر رضا میركریمی بهعنوان مدیر پشتیبانی جشنواره جهانی فجر راه انداخته بود، احتمال این تغییر و تحولات هم پیشبینی میشد. بدون شك حضور فرزندان مسؤولان و مدیران دولتی در جایگاههایی كه ظاهرا به لطف والدینشان ممكن شده همیشه حاشیهساز بوده، اما منكر این هم نمیتوان شد كه میان فرزندان این مقامات، فرزندان كاربلد و خلاقی هم هستند كه در
تب وتاب این حاشیهها توانمندیهایشان زیر سوال میرود و به چالش كشیده میشود.
تغییر دبیری جشنواره جهانی فیلم فجر این روزها به یكی از مسائل مهم اهالی سینما بدل شده و چه بسا موجب انتشار شایعههایگاهوبیگاه در این رابطه باشد. اتفاقی كه در مورد آن با بعضی از هنرمندان در عرصه سینما گفتوگو كرده ایم كه پاسخ آنها را در ادامه میخوانید.
آسیاب به نوبت
غلامرضا آزادی، كارگردان و تهیه كننده سینما یكی از كسانی است كه برای تحلیل این وضعیت به سراغش میرویم. او با تاسف از شرایط و وضعیت امروز سینمای ایران یاد میكند و در ادامه وقتی دلیل این جابهجایی را از نظر او جویا میشویم، میگوید: «ضربالمثلی هست كه میگوید آسیاب به نوبت.»
تهیهكننده فیلمهای «دره شاپركها» و «شور زندگی» دل پر دردی از جشنواره جهانی فجر دارد. به عقیده او این جشنواره كه به نام جشنواره جهانی فیلم فجر در ایران مشغول به كار است به هیچ وجه جهانی نیست: «متاسفانه مدیران سینمایی ما دلسوز سینما نیستند، كه اگر بودند نتیجهاش نمیشد سینمای فعلی!»
ادامه صحبتهای آزادی هم نشان میدهد او هم مثل خیلی از سینماگران دیگر اعتقاد به جدایی بخش داخلی و جهانی ندارد و پایه هر دو را ضعیف میداند: «سینمای ایران امروز دیگر از پایه دچار مشكل شده و در چنین حالتی دیگر چه فرقی میكند كه مثلا دو بخش ملی و جهانی فجر از یكدیگر جدا باشند یا نباشند، چه فرقی میكند چه كسی مدیریت چه بخشی را بهعهده بگیرد. چه فرقی میكند هر كسی مسؤول كدام باشد و چند سال مسؤولیت بهعهده داشته باشد. درد امروز سینما خیلی پیچیده تر از این حرف هاست كه با این تغییر و تحولات درمان شود. با وضعیت فعلی سینمایی در ایران وجود ندارد.»
به عقیده او تا زمانی كه این ضعفهای مبنایی اصلاح نشود، صحبت كردن درباره مواردی مانند جشنواره جهانی فجر و رفت و آمد دبیرها و جدا یا یكی بودن این رویدادها، معنای چندانی ندارد.
میركریمی قبول است
در برابر منتقدانی مانند آزادی اما بعضی از سینماگران هم اعتقاد دارند كارنامه میركریمی در دبیری جشنواره جهانی مثبت است. محمد احمدی، كارگردان و تهیهكننده یكی از همین افراد است. او عملكرد میركریمی را در دبیری جشنواره فیلم فجر مثبت ارزیابی كرده و به جامجم میگوید: «در مجموع عملكرد چهار ساله رضا میركریمی را در سمت دبیری جشنواره جهانی فیلم فجر مثبت ارزیابی میكنم. به روزرسانی جشنواره جهانی فجر، مهمانهایی كه باوجود تمام مشكلات به ایران دعوت شدند، روند برگزاری جشنواره و بسیار عوامل دیگر باعث میشود به كارنامه كاری آقای میركریمی در این دوران نمره قبولی بدهم.»
این تهیهكننده با یادآوری زمانی كه این دو بخش جشنواره در هم ادغام بودند ادامه میدهد: «زمانی كه جشنواره جهانی فجر با جشنواره ملی در هم ادغام بودند، به نوعی جشنواره جهانی زیر سایه جشنواره ملی میرفت، اما حسن اش به این بود كه وقتی مهمانان خارجی به ایران میآمدند، میتوانستند هر فیلم ایرانی را هم كه خواستند ببینند و شور و هیجان برگزاری جشنواره بیشتر میشد.»
گفتههای احمدی حاكی از آن است كه رفت و آمد سینماگران به ایران را یكی از تبعات مثبت جشنواره میداند. او میگوید: «به هر حال سینمای ایران استحقاق این را دارد كه بتواند موقعیت خود را بیش از پیش ارتقا دهد. تعامل سینماگران ایرانی با سینماگران بینالمللی امكانی است كه در جشنواره جهانی بیشتر دیده میشود و این اتفاق برای سینمای ما بسیار خوب است.»
رفته رفته به یكی از تاثیرگذارترین جشنوارههای متداول فرهنگی و هنری كشور مبدل شد و امروز دیگر طرفداران پر و پا قرص خودش را دارد.
جشنواره فیلم فجر البته، طی این سالها فراز و نشیبهای بسیاری را طی كرد تا اینكه چهار سال پیش دچار یك تغییر اساسی شد و آن تفكیك بخش آثار خارجی از جشنواره و قرار دادن یك جشنواره جدا به نام جشنواره جهانی بود.
دلیل این اتفاق هم خیلی ساده بود. در شرایطی كه بخش بینالملل بسیار بی رونق و كم اعتبار شده بود و حتی سینماگران داخلی هم توجه چندانی به آن نداشتند، مدیران سینمایی راهكار را در استقلال جشنواره جهانی از ملی یافتند تا شاید با این جدایی، بخش بینالملل جشنواره هویت تازهای به خود بگیرد و از سوی سینماگران مورد اقبال بیشتری قرار گیرد؛ رویكردی كه البته موافقان و موافقان خود را داشت و دارد. موافقان اجرای این طرح میگفتند مستقل شدن بخش بینالملل جشنواره فجر تمركز
دقیق تری را برای بهتر دیده شدن آثار این بخش، فراهم میكند. چرا كه معمولا، هنگام برگزاری جشنواره فیلم فجر در بهمن ماه تمام توجهها به دنبال فیلمهای داخلی است و از آنطرف مخالفان به هزینه بالای برگزاری جشنواره جهانی اعتراض دارند و بر این باورند كه تفكیك جشنواره جهانی از ملی، جز تحمیل هزینهای گزاف به سازمان سینمایی و وزارت فرهنگ و ارشاد فایده دیگری ندارد.
نكته مهمی كه البته در این میان نباید از آن غافل شد این است كه فرهنگ و قوانین كشور ما با فرهنگ و قوانین خیلی از كشورهای دنیا متفاوت است. با ملاحظه همین موضوع شاید این توقع كه بتوان جشنوارهای در قامت یك جشنواره ردیف الف در دنیا داشت، توقع بهجایی نباشد. بنابراین نمیتوان انتظار داشت كه جشنواره جهانی فجر بتواند در انعكاس سینمای ما به جهان و البته در انعكاس سینمای جهان به ما تاثیر چشمگیری داشته باشد.
بهتازگی خبری منتشر شد مبنی بر اینكه، رضا میركریمی بعد از چهار دوره دبیری جشنواره جهانی فیلم فجر در پنج دوره برگزاری مستقل این رویداد و عملكردی كه مخالفانش در تحلیل آن از كم اثر بودن و نبود سیاستگذاری صحیح برای گام برداشتن در مسیر جهانی شدن سینمای ایران و وجود ابهامهایی در نحوه هزینه كرد بودجه سخن میراندند، از این سمت كنار رفت و متعاقب آن حسین انتظامی، رئیس سازمان سینمایی در حكمی محمدمهدی عسگرپور را بهعنوان دبیر
سی و هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر منصوب كرد. این در حالی است كه میركریمی همچنان بهعنوان یكی از اعضای شورای سیاستگذاری این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر حضور خواهد داشت.
البته با وجود حواشی ای كه امسال حضور صادق میركریمی، پسر رضا میركریمی بهعنوان مدیر پشتیبانی جشنواره جهانی فجر راه انداخته بود، احتمال این تغییر و تحولات هم پیشبینی میشد. بدون شك حضور فرزندان مسؤولان و مدیران دولتی در جایگاههایی كه ظاهرا به لطف والدینشان ممكن شده همیشه حاشیهساز بوده، اما منكر این هم نمیتوان شد كه میان فرزندان این مقامات، فرزندان كاربلد و خلاقی هم هستند كه در
تب وتاب این حاشیهها توانمندیهایشان زیر سوال میرود و به چالش كشیده میشود.
تغییر دبیری جشنواره جهانی فیلم فجر این روزها به یكی از مسائل مهم اهالی سینما بدل شده و چه بسا موجب انتشار شایعههایگاهوبیگاه در این رابطه باشد. اتفاقی كه در مورد آن با بعضی از هنرمندان در عرصه سینما گفتوگو كرده ایم كه پاسخ آنها را در ادامه میخوانید.
آسیاب به نوبت
غلامرضا آزادی، كارگردان و تهیه كننده سینما یكی از كسانی است كه برای تحلیل این وضعیت به سراغش میرویم. او با تاسف از شرایط و وضعیت امروز سینمای ایران یاد میكند و در ادامه وقتی دلیل این جابهجایی را از نظر او جویا میشویم، میگوید: «ضربالمثلی هست كه میگوید آسیاب به نوبت.»
تهیهكننده فیلمهای «دره شاپركها» و «شور زندگی» دل پر دردی از جشنواره جهانی فجر دارد. به عقیده او این جشنواره كه به نام جشنواره جهانی فیلم فجر در ایران مشغول به كار است به هیچ وجه جهانی نیست: «متاسفانه مدیران سینمایی ما دلسوز سینما نیستند، كه اگر بودند نتیجهاش نمیشد سینمای فعلی!»
ادامه صحبتهای آزادی هم نشان میدهد او هم مثل خیلی از سینماگران دیگر اعتقاد به جدایی بخش داخلی و جهانی ندارد و پایه هر دو را ضعیف میداند: «سینمای ایران امروز دیگر از پایه دچار مشكل شده و در چنین حالتی دیگر چه فرقی میكند كه مثلا دو بخش ملی و جهانی فجر از یكدیگر جدا باشند یا نباشند، چه فرقی میكند چه كسی مدیریت چه بخشی را بهعهده بگیرد. چه فرقی میكند هر كسی مسؤول كدام باشد و چند سال مسؤولیت بهعهده داشته باشد. درد امروز سینما خیلی پیچیده تر از این حرف هاست كه با این تغییر و تحولات درمان شود. با وضعیت فعلی سینمایی در ایران وجود ندارد.»
به عقیده او تا زمانی كه این ضعفهای مبنایی اصلاح نشود، صحبت كردن درباره مواردی مانند جشنواره جهانی فجر و رفت و آمد دبیرها و جدا یا یكی بودن این رویدادها، معنای چندانی ندارد.
میركریمی قبول است
در برابر منتقدانی مانند آزادی اما بعضی از سینماگران هم اعتقاد دارند كارنامه میركریمی در دبیری جشنواره جهانی مثبت است. محمد احمدی، كارگردان و تهیهكننده یكی از همین افراد است. او عملكرد میركریمی را در دبیری جشنواره فیلم فجر مثبت ارزیابی كرده و به جامجم میگوید: «در مجموع عملكرد چهار ساله رضا میركریمی را در سمت دبیری جشنواره جهانی فیلم فجر مثبت ارزیابی میكنم. به روزرسانی جشنواره جهانی فجر، مهمانهایی كه باوجود تمام مشكلات به ایران دعوت شدند، روند برگزاری جشنواره و بسیار عوامل دیگر باعث میشود به كارنامه كاری آقای میركریمی در این دوران نمره قبولی بدهم.»
این تهیهكننده با یادآوری زمانی كه این دو بخش جشنواره در هم ادغام بودند ادامه میدهد: «زمانی كه جشنواره جهانی فجر با جشنواره ملی در هم ادغام بودند، به نوعی جشنواره جهانی زیر سایه جشنواره ملی میرفت، اما حسن اش به این بود كه وقتی مهمانان خارجی به ایران میآمدند، میتوانستند هر فیلم ایرانی را هم كه خواستند ببینند و شور و هیجان برگزاری جشنواره بیشتر میشد.»
گفتههای احمدی حاكی از آن است كه رفت و آمد سینماگران به ایران را یكی از تبعات مثبت جشنواره میداند. او میگوید: «به هر حال سینمای ایران استحقاق این را دارد كه بتواند موقعیت خود را بیش از پیش ارتقا دهد. تعامل سینماگران ایرانی با سینماگران بینالمللی امكانی است كه در جشنواره جهانی بیشتر دیده میشود و این اتفاق برای سینمای ما بسیار خوب است.»