تراژدی تبدیل یک باغشهر به شهر صنعتی
ثنا فلاح سخنگو کارشناس باستان‌شناسی
شهر کرج تا پیش از استان شدن در سال ۱۳۸۹ که بانام البرز به تصویب رسید به‌عنوان یکی از شهرستان‌های تابعه استان تهران محسوب می‌شد و از قدیم‌الایام همواره محلی برای سیاحت و تفریح در فصول مختلف سال و گذران تعطیلات بود.
رشد روزافزون جمعیت به دلیل مهاجرت اقوام گوناگون از سراسر کشور و محلی به‌عنوان خوابگاه شاغلان در استان‌های اطراف و نیاز به تأمین مسکن، قطع گسترده درختان و تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی را در این استان دربرداشته است، البته هنوز هم تعدادی درخت کهنسال در شهر کرج به چشم می‌خورد به‌گونه‌ای که می‌توان با قدم زدن در کوچه و پس‌کوچه‌های شهر و روستا، درختان چنار، توت و ارس را دید که تعدادی از آنها در فهرست آثار طبیعی کشور هم به ثبت رسیده است.
هنوز هم اگر کمی از مرکز استان فاصله بگیریم و سری به حاشیه شهرها و روستاها بزنیم، می‌توانیم زندگی روستایی باصفا، صمیمیت و ساده‌ای را در اقامتگاه‌های بومگردی تجربه و از هوای پاک، تغذیه سالم و ... استفاده کنیم.
ارمغان زندگی صنعتی دوران اوج و سقوط کرج به‌عنوان باغشهر در بازه زمانی کوتاهی در سال‌های اخیر، سرعت و رشد چشمگیری داشته به‌گونه‌ای که اکنون از وسعت بسیار باغات و درختان کهنسال جز چند منطقه تفریحی و پارک چیزی باقی نمانده است. این حجم از سرعت تخریب پوشش گیاهی به دست انسان در کنار رشد مدرنیته، جای تأسف و تأمل داشته و نیازمند بازنگری از طرف مسؤولان و همراهی شهروندان است.
بسیاری از درختان در محله‌های قدیمی به خاطر تردد وسیله نقلیه و در کمال خودخواهی و ناباوری از سوی ساکنان منازل مسکونی قطع می‌شود بدون این‌که حتی نهال جایگزینی در قسمت دیگری کاشته شود. علاوه بر قدمت و وسعت پوشش گیاهی، مزایای ارزشمند آن برای محیط‌زیست مهم است که نادیده گرفته می‌شود. رشد آپارتمان‌ها و مجتمع‌های مسکونی، جای باغ‌های قدیمی و درختان کهن را گرفته و در آینده‌ای نه‌چندان دور دیگر حتی رشته‌کوه‌های البرز که نام استان نیز برگرفته از آن است قابل‌مشاهده نخواهد بود. عوامل انسانی، زیست‌محیطی، فرهنگی و اجتماعی متعددی دست‌به‌دست هم داده‌اند تا امروز به‌جایی رسیده‌ایم که در آن قرار داریم و راه چاره و درمان آن نیز در اتحاد و همبستگی نهفته است و یاری مردم و مسؤولان را باهم می‌طلبد، چراکه نه‌تنها از مواریث به‌جامانده از گذشتگان به‌درستی حفاظت نکرده‌ایم بلکه اثر شاخص و ماندگاری نیز برای آیندگان به‌جا نگذاشته‌ایم. با ذره‌ای تفکر می‌توان فهمید ما فقط امانتداران نعمات خدادادی هستیم و نباید با ناآگاهی و عدم تعهد، تیشه برریشه آن بزنیم و فقط منافع خود را در نظر بگیریم. لازم است به بازنگری رفتار خود بپردازیم تا الگوی درستی برای کودکان به‌عنوان نسل آینده و آینده‌سازان این سرزمین باشیم. در غیر این صورت در آینده‌ای نه‌چندان دور، علاوه بر نابودی پوشش گیاهی و جانوری شاهد زوال تاریخ، فرهنگ و اجتماع نیز خواهیم بود.
پروژه کاشت درختان مثمر در باغ سیب مهرشهر کرج و افتتاح دهکده تفریحی باغستان، ازجمله اقدامات ارزشمندی بوده که در سال‌های اخیر به همت مسؤولان انجام‌شده و نیازمند همکاری نهادهای مختلف است تا با اتحاد و همبستگی به آرمان‌های فراموش‌شده و نابودشده باغشهر رؤیایی در روزگار نه‌چندان دور نزدیک شویم.
رشد روزافزون جمعیت به دلیل مهاجرت اقوام گوناگون از سراسر کشور و محلی به‌عنوان خوابگاه شاغلان در استان‌های اطراف و نیاز به تأمین مسکن، قطع گسترده درختان و تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی را در این استان دربرداشته است، البته هنوز هم تعدادی درخت کهنسال در شهر کرج به چشم می‌خورد به‌گونه‌ای که می‌توان با قدم زدن در کوچه و پس‌کوچه‌های شهر و روستا، درختان چنار، توت و ارس را دید که تعدادی از آنها در فهرست آثار طبیعی کشور هم به ثبت رسیده است.
هنوز هم اگر کمی از مرکز استان فاصله بگیریم و سری به حاشیه شهرها و روستاها بزنیم، می‌توانیم زندگی روستایی باصفا، صمیمیت و ساده‌ای را در اقامتگاه‌های بومگردی تجربه و از هوای پاک، تغذیه سالم و ... استفاده کنیم.
ارمغان زندگی صنعتی دوران اوج و سقوط کرج به‌عنوان باغشهر در بازه زمانی کوتاهی در سال‌های اخیر، سرعت و رشد چشمگیری داشته به‌گونه‌ای که اکنون از وسعت بسیار باغات و درختان کهنسال جز چند منطقه تفریحی و پارک چیزی باقی نمانده است. این حجم از سرعت تخریب پوشش گیاهی به دست انسان در کنار رشد مدرنیته، جای تأسف و تأمل داشته و نیازمند بازنگری از طرف مسؤولان و همراهی شهروندان است.
بسیاری از درختان در محله‌های قدیمی به خاطر تردد وسیله نقلیه و در کمال خودخواهی و ناباوری از سوی ساکنان منازل مسکونی قطع می‌شود بدون این‌که حتی نهال جایگزینی در قسمت دیگری کاشته شود. علاوه بر قدمت و وسعت پوشش گیاهی، مزایای ارزشمند آن برای محیط‌زیست مهم است که نادیده گرفته می‌شود. رشد آپارتمان‌ها و مجتمع‌های مسکونی، جای باغ‌های قدیمی و درختان کهن را گرفته و در آینده‌ای نه‌چندان دور دیگر حتی رشته‌کوه‌های البرز که نام استان نیز برگرفته از آن است قابل‌مشاهده نخواهد بود. عوامل انسانی، زیست‌محیطی، فرهنگی و اجتماعی متعددی دست‌به‌دست هم داده‌اند تا امروز به‌جایی رسیده‌ایم که در آن قرار داریم و راه چاره و درمان آن نیز در اتحاد و همبستگی نهفته است و یاری مردم و مسؤولان را باهم می‌طلبد، چراکه نه‌تنها از مواریث به‌جامانده از گذشتگان به‌درستی حفاظت نکرده‌ایم بلکه اثر شاخص و ماندگاری نیز برای آیندگان به‌جا نگذاشته‌ایم. با ذره‌ای تفکر می‌توان فهمید ما فقط امانتداران نعمات خدادادی هستیم و نباید با ناآگاهی و عدم تعهد، تیشه برریشه آن بزنیم و فقط منافع خود را در نظر بگیریم. لازم است به بازنگری رفتار خود بپردازیم تا الگوی درستی برای کودکان به‌عنوان نسل آینده و آینده‌سازان این سرزمین باشیم. در غیر این صورت در آینده‌ای نه‌چندان دور، علاوه بر نابودی پوشش گیاهی و جانوری شاهد زوال تاریخ، فرهنگ و اجتماع نیز خواهیم بود.
پروژه کاشت درختان مثمر در باغ سیب مهرشهر کرج و افتتاح دهکده تفریحی باغستان، ازجمله اقدامات ارزشمندی بوده که در سال‌های اخیر به همت مسؤولان انجام‌شده و نیازمند همکاری نهادهای مختلف است تا با اتحاد و همبستگی به آرمان‌های فراموش‌شده و نابودشده باغشهر رؤیایی در روزگار نه‌چندان دور نزدیک شویم.
