گورستانها جواب میدهند
دنیا اقیانوس است یا رودخانه؟ خیلیها میگویند که دنیا اقیانوس است. هر چه بروی و بگردی باز هم چیزی دارد که ندیده باشی و جایی دارد که نرفته باشی. این حرفها را نه کسانی که پایشان را از دالان خانههاشان بیرون نگذاشتهاند که اتفاقا کسانی میگویند که دنیادیدهاند و مسافر. آنها هر چه بیشتر میروند و میگردند بیشتر این حرف را تکرار میکنند که دنیا اقیانوس است.
همیشه گشتزدن و جستوجو و کنکاش هر چیز بهترین راه شناخت آن چیز بوده است اما برای مفاهیم بزرگ باید بگردی نقطه یا گوشهای را بیابی که کنکاش آن نقطه درکی از آن مفهوم بزرگ را به دست بدهد. برای یافتن مفهوم بزرگ این دنیا هم گشتن کل آن غیرمنطقی است. نهایتش مثل جهانگردهای بیهدف به جملهای برسی که دنیا اقیانوس است و نمیشود همه گوشه و کنارش را در یک عمر انسانی گرد کرد.
یکی از آن گوشههای کوچکی که میتواند ما را به مفهوم بزرگ دنیا نزدیک کند گورستان است. گورستانها مکانهای غریبی است. همیشه قدم زدن در گورستانهای قدیمی حسی غریب را در آدم برمیانگیزد که خودش هم نمیفهمد دقیقا شالوده چند حس ناشناخته است. این که بین سنگهای کوچک و با دست تراشیدهشده یک گورستان قدیمی قدم بزنی و تاریخ تولد و فوتها را بخوانی. در همه شهرهای قدیمی این قبرها هستند که تاریخ تولد صاحبانشان به بیش از صد سال پیش میرسد. احساس قدمزدن بر بالین کسی که صد سال پیشتر از تو به این دنیا قدم گذاشته دریافت جدیدی از عالم به انسان میدهد. این که شاید این جهان چیزی باشد شبیه رودخانه. رودخانهای از آدمها و چیزها که همیشه میآیند و میروند و کسی یادش نمیماند قطره قبلی آبی که از روی این سنگ گذشت دقیقا داشت به چه چیزی فکر میکرد. گورستانها فقط مختص آدمها نیستند. برای همه چیزها و مفاهیمی که ما در این دنیا آفریدهایم نیز وجود دارند. برای مثال کارشناسان معتقدند طی چند ده سال دیگر شبکههای اجتماعی تبدیل میشوند به گورستانهای بزرگی از حسابهای کاربری مرده. حساب کاربری یک مفهوم مجازی از دنیای پیچیده فناوری اطلاعات است و شاید اصلا نمود حقیقی هم نداشته باشد. اما گورستان دارد. همین نشان میدهد که این مفهوم مجازی هم در دل این رودخانه قرار دارد و طوری میرود و جا میگذارد که آب از آب تکان نمیخورد.
یکی از گورستانهای جالب توجهی که کنار بندرگاههای قدیمی وجود دارد گورستان لنج است. لنجها یکی از وسایل دریانوردی است که از چوب ساخته میشوند یا بهتر بگوییم از چوب ساخته میشدند. اتفاقا در زمانه خودشان هم تکنولوژی پیشرفتهای به شمار میآمدند و آدمها از دیدنشان انگشت به دهان میماندند. اما حالا دیگر علم کار عالم دریانوردی را به جایی رسانده که جایگزینهای بسیار بهتری از لنجهای چوبی روانه این عرصه شده و دیگر نه برای سازنده و نه برای دریانورد بهصرفه نیست که از لنجهای چوبی استفاده کنند. به همین دلیل هم مکانهایی کنار بندرهای قدیمی به وجود آمده که در آنجا جنازه لنجهای از کارافتاده را رها میکنند و میروند. میروند تا باز گورستانی بنا شود برای راهنمایی انسانهای جستوجوگر که: دنیا یک رودخانه است.
تیتر خبرها