برای تکمیل و بهره برداری از کتابخانه مرکزی استان لرستان به 18 میلیارد تومان دیگر نیاز است
افتتاح نشده، فرتوت شد
سال 1400 از راه رسیده و دلمان میخواهد از آبادی و عمران بنویسیم، از اتفاقات و برنامههای خوب، از طرحهای به سرانجام رسیده یا در حال پیشرفت اما راستش نمیشود چشم روی برخی طرحها و پروژهها بست و بهراحتی از کنارشان عبور کرد؛ از طرحهایی که مردم این خطه بهویژه جوانان سالها چشم به راه افتتاح و بهرهبرداری از آنها بودند و در این گذر جوانیشان به انتظار گذشت؛ طرحهایی مثل کتابخانه بزرگ و مرکزی استان لرستان که دو دهه از عمر ساخت و ساز آن میگذرد اما هنوز درهایش روی جوانان و علاقهمندان مشتاق مطالعه باز نشده و آنطور که مسؤولان به ما میگویند تضمینی برای افتتاح آن در سالهای آینده نزدیک نیست، مگر آنکه اعتبارات وعده داده شده بهموقع پرداخت شود.
مدیران زیادی در این دو دهه با وعده ساخت و افتتاح کتابخانه آمدند و به وعده خود عمل نکرده رفتند، تا امروز که همچنان شاهد نیمهساز بودن طرح و پیشرفت 80 درصدی آن باشیم.
در این میان تنها دلیلی که برای معوق ماندن طرح مطرح شده، تزریق قطرهچکانی اعتبار بوده؛ موضوعی که باعث شده اجرای طرح مشمول زمان شود و به نوسانات بازار و گرانی مصالح و... برخورد کرده و کندتر از حالت معمول پیش رفته یا دچار توقفهای پی در پی شود. این طرح حتی مشمول تغییرات اقلیمی هم شده که در ساخت بنا تاثیر دارد چرا که در زمان شروع اجرای طرح، خرمآباد اقلیم معتدل داشته اما امروزه در اقلیم گرم و خشک قرار گرفته است و همین امر شرایط ساخت و سازگاری مصالح با اقلیم را پیچیدهتر کرده است. همه اینها را بگذارید در کنار این موضوع مهم که اشاره دارد به گفته برخی کارشناسان که عمر مفید ساختمان را 20 سال عنوان کردهاند، حال آنکه 20 سال از بهکارگیری مصالح در این کتابخانه نیمهکاره گذشته و هنوز به بهرهبرداری نرسیده و این یعنی کتابخانه مرکزی لرستان افتتاح نشده، پیر و فرسوده و
فرتوت شده است.
فضای شهر در اشغال کتابخانه
یک کارشناس به جامجم میگوید: شاید اگر کتابخانه مرکزی شهر خرمآباد به بهرهبرداری رسیده بود، میتوانست سرانه کتابخوانی و مطالعه و همچنین فضای کتابخوانی را در استان تغییر دهد، حال آنکه چنین نشده و در مقابل این پروژه توانسته در بحث پروژههای نیمهتمام و تملک فضایی از شهر برای حوزه باستانشناسی! سهم بزرگی داشته باشد.
محمد سجادی افتتاح این طرح را یکی از مطالبات جدی مردم و جوانان لرستان دانسته و میگوید: بهتر است هرچه سریعتر مشکلات و موانع اجرای این طرح رفع شود تا علاوه بر بدبینی مردم نسبت به پروژههای نیمهتمام و بلاتکلیف، بتواند سرانه فضای کتابخوانی و مطالعه را افزایش دهد.
عمر زیاد بدون فرسودگی!
مدیرکل راه و شهرسازی لرستان اما درباره فرسوده بودن طرح پیش از افتتاح میگوید: پی ساختمان در سال 81 خاکبرداری شده، اما تا سال 89-88 اسکلتبندی آن انجام نشده و از آنجا که از این ساختمان استفاده بهینه صورت نگرفته است پس نمیتوان گفت عمر مفید ساختمان از دست رفته است. این یعنی هیچگونه مشکلی برای استفاده بعد از بهرهبرداری وجود ندارد، هرچند میتوان گفت 20 سال از زمان تبادل اولیه و خاکبرداری پروژه گذشته است.
وحید کرمالهی درباره اعتبارات تخصیص یافته به پروژه میگوید: اعتبار درنظر گرفته شده برای این پروژه در سال گذشته بالغ بر سه میلیارد تومان بود. برای امسال اعتباری در حدود هفت میلیارد تومان در نظر گرفته شد که متاسفانه با تعدیل و... تنها مبلغ چهار میلیارد و 800 میلیون تومان آن تخصیص پیدا کرده است. از این مبلغ بخشی از طلب پیمانکاران پرداخت و بقیه برای شروع پیمان جدید در نظر گرفته شده است، البته پیمان جدید شامل تکمیل طبقه همکف، محوطهسازی، آبهای سطحی و ... با مبلغ 12میلیارد و 500میلیون تومان منعقد شده است.
چرا پروژه طولانی شد؟
مدیرکل راه و شهرسازی لرستان با اشاره به دلایل طولانی شدن روند پروژه، میافزاید: قطرهچکانی بودن اعتبارات برای این پروژه از مهمترین دلایل طولانی شدن روند ساخت آن بوده است. یکی دیگر از مشکلات این است که برای پروژه پول نقد تخصیص پیدا نمیکند بلکه اوراق اسناد خزانه تحویل داده میشود و بسته به یکساله یا دوساله بودن آن بین 10 تا 30درصد این مبلغ تنزیل پیدا میکند و همین امر باعث میشود تا همان مبلغ درنظرگرفتهشده نیز نتواند تماما به پروژه تخصیص پیدا کند.
کرم الهی یادآور میشود که پیمانکاران چهارمیلیارد تومان بابت این پروژه طلب دارند و این نشان میدهد از لحاظ اجرایی مشکلی در روند کار وجود ندارد و تنها بحث اعتبارات و تخصیص قطرهچکانی آن موجب شده است تا این پروژه نتواند در موعد مقرر به بهرهبرداری برسد.
وی با اشاره به اینکه از زمان شروع اجرای کار تاکنون بیش از 16میلیارد تومان برای پروژه هزینه شده است، میگوید: اعتبار مورد نیاز برای اتمام و تکمیل پروژه قابل پیشبینی نیست
هرچند بر اساس برآوردهای صورتگرفته میتوان گفت به صورت تقریبی به 18میلیارد تومان دیگر نیاز است تا پروژه به اتمام و بهرهبرداری برسد.
وقتی اقلیم تغییر میکند
مدیرکل راه و شهرسازی لرستان تغییرات اقلیمی و عدم کارایی تاسیسات را ازجمله دلایل افزایش هزینههای این پروژه عنوان کرده و میگوید: این پروژه سال 80 شروع شده اما چند سال قبل از شروع کار، طراحیهای آن انجام گرفته که در آن زمان خرمآباد جزو شهرهای منطقه معتدل بوده است ولی از لحاظ اقلیمی در حال حاضر جزو مناطق گرم و خشک به شمار میرود. بنابراین تاسیسات طراحیشده در آن زمان، در حال حاضر هیچگونه کارایی برای این ساختمان ندارند و از طرفی گرانی تاسیسات نیز مزید بر علت شده است.
آمفیتئاتر قربانی شد
گفته میشود از آنجا که این پروژه به هزینه زیادی نیاز دارد به همین دلیل مهندسی ارزش برای این پروژه انجام شده. به این معنا که در آن باید با کمترین هزینه بیشترین بهرهوری ایجاد شود. این موضوع باعث شده اجرا و روند کار سالن آمفیتئاتر نیز فعلا متوقف شود تا بتوان هزینه را در بخشهای مورد نیاز صرف کرد.
مدیرکل راه و شهرسازی استان لرستان دراینباره میگوید: حذف موقت آمفیتئاتر با مهندسی ارزش برای پروژه یکی از برنامهها برای اتمام سریعتر این پروژه است، زیرا آمفیتئاتر این پروژه چیزی قریب به چهارمیلیارد تومان اعتبار نیاز دارد تا نهایی و تکمیل شود. البته این میزان اعتبار درنظرگرفتهشده مشمول نوسانات بازار هم میشود. اما با مهندسی ارزشی که برای پروژه صورت گرفته است هدف این است که با کمترین قیمت بیشترین بهرهوری بهوجود بیاید و در این روند چون در حال حاضر سالن آمفیتئاتر ضرورتی ندارد، بنابراین تصمیم گرفته شد که تنها ساختمانسازی و زیرساخت آمفیتئاتر انجام شود و موارد هزینهبر شامل کفپوش، دیوارپوش، سیستم صوتی و تصویری و ... را در فازهای بعدی اجرا قرار دهیم.
1400 به شرط واریزی
کرم الهی در پاسخ به این پرسش که آیا میتوان برای پایان طرح تاریخ دقیقی را مشخص کرد، میگوید: در صورتی که اعتبار مورد نیاز پروژه در موعد مقرر و به صورت نقدی و یا با اوراق خزانه یکساله با نرخ تنزیل کم تخصیص پیدا کند و شاخصهای برنامه و بودجه نیز رشد داشته باشد میتوان تا پایان سال 1400 پروژه را به بهرهبرداری رساند. اما اگر هیچکدام از برنامهریزیها و واریزیها جامه عمل پوشانده نشود دیگر نمیتوان انتظار داشت این پروژه در مدت زمان کمی به بهرهبرداری برسد.
لرستان 36 کتابخانه دیگر نیاز دارد
فرشته طهماسبی، مدیرکل نهاد کتابخانه های عمومی لرستان : به ازای هر ۲۵ هزار نفر باید یک کتابخانه داشته باشیم، درحالی که در استان لرستان ۵۶ کتابخانه وجود دارد که از این تعداد ۳۶ مورد بهصورت عمومی و ۲۰ مورد نیز بهصورت مشارکتی فعالیت دارند. اگر به همین تعداد به مجموع کتابخانه های عمومی استان اضافه شود مشکل پایین بودن سرانه کتابخانهای در استان حل میشود. در حال حاضر در سطح استان نزدیک به ۱۳ پروژه کتابخانهای داریم که مساحت این تعداد ۲۰ هزار متر مربع است. طی دو سال گذشته هشت کتابخانه به مجموع کتابخانههای عمومی لرستان اضافه شده و بهزودی نیز بین دو تا سه کتابخانه عمومی دیگر در استان ایجاد خواهد شد. اکثر پروژههای کتابخانهای استان نیز درصد پیشرفت فیزیکی بالایی حدود 70 تا 80 درصد دارند. در حال حاضر اگر ۳۶ کتابخانه عمومی دیگر به مجموع کتابخانههای عمومی لرستان اضافه شود، با احداث ۱۳ کتابخانه یاد شده، وضعیت فضای کتابخانهای استان مناسبتر میشود. تکمیل و افتتاح پروژه کتابخانه مرکزی خرم نیز که در زمینی نزدیک به 8000 متر مربع درحال احداث است، فعلا با کمبود اعتبار مواجه شده است.