براساس گزارش‌های منتشر شده ظاهرا به فاصله چند ماه از قانون مجلس در زمینه رفع تحریم‌ها، سازمان انرژی اتمی بخش عمده‌ای از وظایف خود را انجام داده و از برنامه جلوتر است. آخرین وضعیت اقدامات سازمان انرژی اتمی در زمینه اجرایی کردن قانون مجلس به چه شکل است؟
بلافاصله پس از اعلام قانون، درخصوص مواردی که مربوط به سازمان می‌شد اقدام کردیم. موضوع اولین ماده قانون، تولید سوخت 20 درصد بود که همان روز لازم‌الاجرا شدن قانون در دست اقدام قرار گرفت. تا امروز چیزی حدود 55 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد تولید کرده‌ایم. با توجه به این‌که طبق قانون مقرر است در طول یک‌سال 120 کیلو از این ماده را تولید کنیم و تنها کمتر از چهار ماه از زمان اجرای قانون را گذرانده‌ایم، حدودا نصف 120 کیلو را تولید کرده‌ایم. بنابراین می‌توانیم بگوییم اهداف قانون در این ماده را به‌راحتی اجرایی خواهیم کرد.
در مورد مواد 2 و 3 که به ظرفیت ما در غنی‌سازی مربوط می‌شود و طبق آن باید ماشین‌های IR2m و IR6 نصب بشوند، یک دوره سه ماهه به سازمان فرصت داده شده است تا 1000 ماشین IR2m را نصب کند. در حال حاضر 1044 ماشین IR2m در شش آبشار 174 تایی نصب شده و در حال تولید است. یک زنجیره IR6 هم از ما خواسته شده بود که در طول همین مدت سه‌ماهه راه‌اندازی شود که در حال حاضر تولید و نصب شده است. ما باید این کار را طی سه ماه انجام می‌دادیم که در زمان مقرر این کار هم انجام شده است.
البته در طول یک سال باید ظرفیت IR6 را به شش زنجیره برسانیم که براساس برنامه‌هایی که پیش‌بینی کرده‌ایم، ان‌شاءا... در زمان مقرر به نتیجه خواهد رسید.
در مورد کارخانه اورانیوم فلزی، فعالیت‌ها در حال انجام است. برای انجام این کار قانون به ما پنج ماه فرصت داده است و الان وارد ماه چهارم شده‌ایم. ان‌شاءا... این مورد هم در زمان خودش انجام خواهد شد.
براساس ماده دو در پایان یک سال باید ظرفیت تولید مواد غنی شده را به 500 کیلو در ماه برسانیم. با توجه به این‌که ماشین‌های IR1، IR2m و IR6 در حال فعالیت و تولید هستند، ماشین‌های دیگری مثل IR4 را که زنجیره اول آن نصب شده و تولید می‌کند و زنجیره دوم آن در حال نصب است علاوه بر موارد تکلیفی در دست اقدام داریم. گرچه زنجیره‌های برخی از انواع دیگر ماشین‌ها 30 تایی و کمتر هستند اما با درنظر گرفتن نصب ماشین‌های دیگری که در حال تحقیق و توسعه و تولید هستند، رسیدن به تولید 500 کیلو در ماه در پایان سال ان‌شاءا... عملیاتی خواهد شد.
نکته مهم دیگر این است که تاکنون پنج تُن مواد غنی شده زیر 5 درصد تولید کرده‌ایم که با توجه به موجودی حدود 9 تُن قبل از برجام، می‌توانیم بگوییم بخش مهمی از موجودی قبل از برجام جبران شده است. 55کیلو هم اورانیوم 20 درصد داریم. با این حساب و با در نظر گرفتن نرخ تولید، واقعیت این است که سرعت تولید چه در نوع 20 درصد و چه زیر 5 درصد در حال حاضر به‌مراتب بیشتر از قبل برجام است. به عبارتی اگر در قبل از برجام 13 هزار و 500 سو ظرفیت تولیدمان بود، در حال حاضر به 16 هزار و 500 سو ظرفیت رسیده‌ایم که همین ظرفیت نیز به سرعت در حال افزایش است.
 نیمی از فرصت سه ماهه ارائه شده به اعضای برجام درخصوص توقف اجرای پروتکل الحاقی سپری شده است و اقدام مهمی در این مدت از سوی غربی‌ها انجام نشده است. در صورت ادامه این روند در فرصت باقیمانده، چه تحولاتی در این زمینه را شاهد خواهیم بود؟
بر اساس ماده 6 قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران، اگر ظرف دو ماه از تاریخ لازم‌الاجرا شدن قانون، تحریم‌ها لغو نمی‌شد که نشده است، دولت موظف می‌شد تعهدات فراپادمانی خود ازجمله پروتکل الحاقی را متوقف کند. در راستای همین موضوع چند روز قبل از رسیدن به مقطع دو ماهه، نامه‌ای به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارسال و مراتب را اعلام کردیم و بلافاصله در زمان مقرر اقدامات لازم را انجام دادیم. در حال حاضر می‌توانم بگویم هیچ‌یک از تعهدات فراپادمانی را اجرا نمی‌کنیم. البته با توجه به درخواستی که آژانس داشت و می‌خواست به نحوی زنجیره اطلاعات خودش را حفظ کند و از طرفی برای ما هم به‌دست آوردن جمع‌بندی نهایی و جامع (Broader Conclusion) اهمیت داشت و این‌که این زنجیره اطلاعات منقطع نشود، به همین دلیل بیانیه فنی موقت مشترکی میان سازمان انرژی اتمی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سفر آقای گروسی، مدیرکل این نهاد به امضا رسید که براساس آن مقرر شد ما اطلاعات مربوط به دوربین‌ها و اطلاعات مربوط به مسائل فراپادمانی را در دفاتر خودمان ثبت و نگهداری کنیم تا در صورتی که تا سه ماه طرف مقابل تحریم‌ها را لغو کرد، این اطلاعات را در اختیارشان بگذاریم؛ در غیر این صورت اطلاعات را حذف کنیم.  در حال حاضر در مقطعی هستیم که نیمی از زمان 3ماهه مذکور سپری شده و اگر تحریم‌ها را لغو نکنند،در پایان 3ماه اطلاعات پاک خواهد شد و اطلاعاتی که در حوزه موضوعات فراپادمانی در دفاتر ثبت کرده‌ایم را نیز به آنها نخواهیم داد. البته تعهدات پادمانی ما سر جای خودش است و کار نظارت پادمانی آژانس همچون گذشته انجام می‌شود.
 طی یکی دو هفته اخیر، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مصاحبه‌هایی ادعاها درباره یافته‌های اخیر بازرسان آژانس در دو سایت هسته‌ای را تکرار کرده و خواستار شفاف‌سازی ایران شده است. ایران و آژانس در ماه‌های گذشته در این زمینه مذاکراتی با هم داشته‌اند. توافقات دو طرف در این زمینه در حال حاضر به چه شکل است و چرا هر چند وقت یک‌بار شاهد تکرار ادعاها در این زمینه از سوی مدیر کل آژانس هستیم؟
بحث ادعاهای آژانس موضوع جدیدی نیست. متاسفانه در طول 17-۱6سال گذشته در زمان البرادعی، آمانو و اخیراً آقای گروسی همواره گزارش‌هایی داشتیم. در دوره‌ای حدود ۱۰سال پیش، همه را تجمیع کردند و عنوان پی‌دی‌ام یا ابعاد احتمالی نظامی بر آن گذاشتند. سال‌ها هم مبنایی شده بود برای این‌که بتوانند بر اساس آن قطعنامه‌های شورای امنیت را علیه ما صادر کنند. نهایتا در زمان مذاکرات برجام، بحث پی‌دی‌ام بسته شد اما اتهام زدن به کشورمان و ادعای حرکت ایران به سمت کاربردهای غیر صلح‌آمیز از سوی رژیم صهیونیستی و آمریکا همواره مطرح بوده است. گرچه در پی همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ۱۵ گزارش مثبت در خصوص ایران منتشر و کاملا مشخص شد فضایی مصنوعی به‌وجود آورده بودند اما امروز کسی ادعاهای مطرح شده را جدی نمی‌گیرد.
پس از خروج ترامپ و آمریکا از برجام، با فشاری که به آژانس می‌آورند، آمریکا با همراهی رژیم صهیونیستی و بعضا دیگر کشورهای غربی، هر از گاهی موضوعی را مطرح می‌کنند. گرچه ممکن است در خیلی کشورهای دیگر هم این نوع موضوعات مطرح بوده باشد اما نوع برخورد با موضوعات ما را سیاسی کرده‌اند. در واقع موضوعات را بزرگنمایی کرده و توأم با ادعاهای خلاف مطرح می‌کنند و سپس در قالب گزارش، آن را منتشر می‌کنند. این در حالی است که رسیدگی به این نوع سوالات و ابهامات باید با رویکرد فنی و حرفه‌ای دنبال شود و نه سیاسی.
متأسفانه این روش از گذشته وجود داشته و همچنان ادامه دارد و ما همواره به این موضوع معترض بودیم. همه تلاش ما این بوده که ادعاهای بی‌اساس را پاسخ بدهیم. به نظر می‌رسد اگر این موضوع در مسیر فنی و حرفه‌ای خودش در آژانس و نه در حوزه‌های سیاسی مطرح باشد، به راحتی قابل حل است.
 پروژه بازطراحی رآکتور اراک به کجا رسید؟ آیا در سال جدید شاهد پایان تجهیز و تست‌های اولیه آن خواهیم بود؟
بحمدا... پروژه اراک پیشرفت خوبی داشته است. طراحی و ساخت تجهیزات آن توسط متخصصان ایرانی انجام می‌شود. اگرچه قرار بود در این زمینه به ما کمک کنند و کمک آنها در حد بازبینی اولیه بیشتر نبود. در این پروژه در حوزه سوخت و دیگر حوزه‌ها مثل ماشین سوخت‌گذار، پمپ‌های خنک‌کننده، اتاق فرمان و خیلی موارد دیگر پیشرفت‌های خوبی داشتیم. این رآکتور آماده تست سرد است. ان‌شاءا... در نیمه اول امسال، تست سرد را انجام می‌دهیم. معمولا یک‌سال پس از تست سرد، رآکتور راه‌اندازی می‌شود. امیدواریم بتوانیم آن را به‌موقع به مرحله تست سرد و راه‌اندازی برسانیم.
با توجه به پیشرفت‌هایی که در زمینه‌های مختلف وجود داشته، به نظر می‌رسد این رآکتور می‌تواند به تأمین رادیوداروی مورد نیاز و کارهای تحقیقاتی به‌خصوص در زمینه آزمایش‌های بعد از پرتودهی که برای تولید سوخت‌هایی مثل سوخت نیروگاهی مورد نیاز است، کمک کند. این رآکتور همچنین به دلیل شار نوترونی بالایی که نسبت به رآکتور اولیه دارد، می‌تواند برای ده‌ها سال نیازهای کشور را کاملا پاسخگو باشد. الحمدلله با توانمندی، استعداد و همتی که در متخصصان ما وجود دارد، پروژه با سرعت خوبی جلو می‌رود.
 پروژه پیشران‌های هسته‌ای در چه مرحله‌ای است؟ چه زمانی شاهد ورود این پروژه به بخش عملیاتی خواهیم بود؟
پروژه پیشران به‌خوبی در حال پیشرفت است و گزارش‌های آن به طور منظم برای مقامات عالی نظام ارائه می‌شود. در صورت لزوم اطلاعات بیشتری در آینده خدمت هموطنان عزیز ارائه خواهیم کرد. البته در نمایشگاه ۲۰ فروردین امسال در مجموعه سعدآباد اطلاعات جدیدتری در این خصوص عرضه خواهد شد.
 آیا همکاری‌های ۲۵ساله ایران و چین، حوزه هسته‌ای را شامل می‌شود؟
بله، حوزه‌های مختلف انرژی در آن قید شده و انرژی هسته‌ای هم مورد اشاره قرار گرفته است.  تاکنون با چینی‌ها ارتباط خوبی داشتیم. آنها در پروژه رآکتور آب سنگین خنداب به ما کمک می‌کنند.
اگرچه پیشرفت کار بعد از خروج آمریکا از برجام با کندی مواجه شد، اما نوعی از همکاری میان ما صورت گرفت. امیدواریم با توجه به ظرفیت و توانایی‌های چین و نیاز صنعت هسته‌ای کشور به توسعه، در حوزه‌های مختلف به‌خصوص نیروگاهی و نیروگاه‌های کوچک و متوسط همکاری‌های خوبی داشته باشیم. در خصوص نیروگاه‌های کوچک قبلا با چین مذاکراتی داشتیم تا بتوانیم به توافقاتی برسیم و کار را در زمینه همکاری‌های هسته‌ای توسعه بدهیم.
به نظر می‌رسد ایران و چین در زمینه صنعت هسته‌ای کارهای مشترک زیادی می‌توانند داشته باشند. توافق 25ساله زمینه توسعه همکاری‌ها در صنعت استراتژیک را برای دو کشور به‌وجود خواهد آورد.

 در خصوص مسائل و مشکلات مالی نیروگاه اتمی بوشهر که آقای مهندس جعفری طی مصاحبه‌ای بیان کرد، توضیح می‌دهید؟
بر خلاف نیروگاه‌های فسیلی که گاز، نفت و مازوت رایگان می‌گیرند، هیچ کمکی به نیروگاه بوشهر نمی‌شود. از طرفی کمک و حمایت نمی‌شود و از طرف دیگر برقی که تولید می‌کند را باید به قیمتی که به هیچ‌وجه با هزینه‌های تمام شده سازگار نیست، بفروشد. این امر نمی‌تواند در طولانی مدت ادامه پیدا کند. برای مثال هنوز هزینه سوختی که سال گذشته از روسیه خریداری کردیم را نپرداخته‌ایم. هنوز پول سوخت جدید هم که باید وارد کشور شود تأمین نشده، نیاز است این صنعت در زمینه تامین قطعات و خرید سوخت که ارزبری دارد، کمک و حمایت شود. معمولا این نوع نیروگاه‌ها در دنیا برق‌شان را با قیمت‌های استاندارد می‌فروشند.
به‌طور مثال توانیر، برق نیروگاه‌های تجدیدپذیر که از خورشید و باد استفاده می‌کنند را به هشت برابر قیمت نیروگاه‌های حرارتی خریداری می‌کند. نیروگاه بوشهر هم می‌تواند در حد نیروگاه‌های تجدیدپذیر تلقی شود. به هرحال این نیروگاه از سوخت رایگان استفاده نمی‌کند. ۷۰درصد هزینه‌های نیروگاه معمولی همین سوخت است. آنها ۷۰درصد کمک می‌گیرند و نیروگاه بوشهر هیچ کمکی نمی‌گیرد. از طرفی حمایت نمی‌شود و از طرف دیگر مانع تعیین قیمت را دارد. رهبر معظم انقلاب امسال را سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی‌ها نامگذاری کردند. ما پشتیبانی نمی‌خواهیم اما موانع باید برداشته شوند. به گونه‌ای که زمینه برای توسعه این صنعت مهم فراهم شود.
همین نیروگاه بوشهر به شرطی که برقش را به قیمت واقعی بخرند، می‌تواند اعتبارات لازم را برای نیروگاه‌های دیگر تأمین کند. اگر سوبسیدی که پنهانی به دیگر نیروگاه‌ها می‌پردازند، به نیروگاه بوشهر هم بدهند، این نیروگاه به تنهایی می‌تواند بدون نیاز به بودجه دولت نیروگاه‌های بعدی را نیز تأمین کند و نیروگاه‌های هسته‌ای را در سطح کشور توسعه بدهد.


 برخی این نگرانی را مطرح می‌کنند که با توجه به این‌که به فعالیت‌های غنی سازی و تولید و توسعه سانتریفیوژها توجه زیادی می‌شود، این موضوع باعث مغفول ماندن حوزه‌های دیگر می‌شود. چقدر این نگرانی را وارد می‌دانید؟
عملا این‌طور نیست. ما در حوزه سوخت از اکتشاف و استخراج تا تولید سوخت، پیشرفت‌های بسیار خوبی داشتیم. همچنین در حوزه رادیوداروها، کاربردهای صنعتی انرژی هسته‌ای و پزشکی هسته‌ای که چند افتتاح در این حوزه در نمایشگاه ۲۰ فروردین با حضور ریاست محترم جمهوری از طریق ویدئو کنفرانس خواهیم داشت، دستاوردهای خوبی داشته‌ایم که آنها را ارائه خواهیم کرد.  گرچه غنی‌سازی از حوزه‌های مهمی است که یک سوم دستاوردهای فوق که شامل ۱۳۳ موضوع می‌شود، در حوزه غنی‌سازی قرار گرفته ولی به عنوان مثال در حوزه پزشکی موارد متعددی داریم که برای تشخیص و درمان پرتویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سالروز ملی فناوری هسته‌ای برای اولین بار در بیمارستان کودکان تهران بخشی افتتاح می‌شود که مختص فعالیت‌های پرتویی ویژه کودکان خواهد بود و انواع و اقسام رادیوداروهای تشخیصی و درمانی نیز در نمایشگاه ارائه می‌شود.  بیمارستان سوانح سوختگی اراک که به درمان سوختگی‌های پرتویی می‌پردازد، پس از بیمارستان مشابهی که در ۲۲بهمن سال گذشته در بوشهر افتتاح شد، دومین مرکز سوانح و درمان
پرتوی است.  همچنین دومین واحد تولید دوتره‌های صنعت هسته‌ای در مجتمع آب سنگین خنداب از طریق ویدئو کنفرانس راه‌اندازی می‌شود. رونمایی از کیت تست‌های غربالگری نوزادان شامل 110 زیست مولکول نیز از دیگر مواردی است که در نمایشگاه رونمایی
خواهد شد. در کوانتوم و لیزر پیشرفت‌های خوبی داشتیم. در روز ملی فناوری هسته‌ای مرکز ملی فناوری کوانتومی مجهز به آزمایشگاه‌های بسیار پیشرفته افتتاح می‌شود.
احداث مرکز جداسازی ایزوتوپ‌های پایدار سانتریفیوژی که تقریبا ساختمان آن به پایان رسیده، در نمایشگاه ارائه می‌شود.
در حوزه‌های زیادی پیشرفت حاصل شده و ادامه دارد. به عنوان مثال در بحث دوتره‌ها به دانشگاه‌ها آموزش می‌دهیم تحقیق کنند. داروهای آینده داروهایی هستند که از دوتره‌ها ساخته می‌شوند. در حال حاضر علاوه بر آب سنگین، دوتره‌ها را در کنار اکسیژن 18 تولید و صادر می‌کنیم.
ان‌شاءا... در گزارش‌های بعدی پیشرفت‌های دیگر به اطلاع هموطنان خواهد رسید.