شرکت دانش بنیان «الکترونیک افزار آزما» با در اختیار گرفتن 85 درصد بازار داخل و با تکیه بر دانش فنی مهندسان ایرانی، اصلی‌ترین تولیدکننده کنتورهای برق کشور است
تولید دقیق‌ترین کنتورهای برق در الکترونیک افزار آزما
یک نگاه به کنتور برق خانه بیاندازید. به احتمال زیاد محصول شرکت الکترونیک افزار آزما است؛ کنتور دیجیتالی که سال‌هاست دقیق‌تر از ساعت کار می‌کند و بعید است تا به حال خراب شده باشد. تا حالا فکر کرده بودید این کنتورها را چه کسانی و در کجا می‌سازند؟ جالب است بدانید ما اکنون در زمینه تولید کنتور برق در کشور کاملا خودکفا هستیم. صنایع الکترونیک جزو حوزه‌هایی است که تولید تجهیزات آن در داخل کشور تا حد زیادی می‌تواند مانع خروج ارز و موجب رونق کار تولیدکنندگان داخلی شود. شرکت دانش‌بنیان «الکترونیک افزار آزما» از قدیمی‌ترین شرکت‌های تولیدکننده کنتورهای برق در کشور است که با توجه به دانش فنی بومی شده در داخل، توانسته سهم زیادی از بازار را از آن خود کند.
ماجرا از آنجا آغاز می‌شود که در سال 1359 چند تن از فارغ‌التحصیلان رشته برق دانشگاه صنعتی شریف در جهت خودکفایی صنعتی و آموزشی کشور دور هم جمع شدند و شرکت «الکترونیک افزار آزما» را راه‌اندازی کردند. این شرکت کار خود را با طراحی و تولید دستگاه‌های آزمایشگاهی و اندازه‌گیری الکترونیکی مورد نیاز دانشگاه‌ها و مراکز آموزش مهندسی و فنی و حرفه‌ای آغاز کرد. پس از آن وارد حوزه تولید دستگا‌های شرکت مخابرات شد که در آن زمان جزو دستگاه‌های وارداتی از آمریکا و ژاپن بود و این شرکت در راستای خودکفایی کشور در زمینه تولید این دستگاه‌ها فعالیت می‌کرد. تا اینکه شرکت از سال 1380 وارد عرصه طراحی و تولید انواع کنتورهای دیجیتال برق شد که طی 20 سال گذشته با همکاری وزارت نیرو سرمایه‌گذاری بالغ بر 800 میلیارد تومان انجام داده است. در حال حاضر، حدود 600 نفر به طور مستقیم و 500 نفر به طور غیرمستقیم در این شرکت دانش‌بنیان مشغول کارند. ظرفیت تولید این شرکت حدود شش میلیون دستگاه در سال است که انواع کنتورهای دیجیتال پیشرفته و کنتورهای هوشمند را تولید می‌کند. جالب است بدانید تمام مراحل طراحی قالب‌های فلزی و پلاستیکی، مدارهای الکترونیک، سخت‌افزار و نرم‌افزار همگی در بخش تحقیقات شرکت انجام می‌شود. ابتدا نمونه اولیه ساخته می‌شود و سپس در کارخانه وارد مرحله تولید انبوه می‌شوند.
کسب استانداردهای بین‌المللی
این شرکت دانش‌بنیان برای کارها و فعالیت‌هایی که در دستور کار خود دارد، استانداردهای بین‌المللی گوناگونی را اخذ کرده است که از آن جمله می‌توان به استاندارد KEMA هلند اشاره کرد که جزو معتبرترین استانداردها در زمینه تجهیزات الکترونیکی است. استاندارد دیگری هم که این شرکت کسب کرده، از شورای ارزیابی و گواهی کیفیت کالا از شرکت توانیر ، تأییدیه DLMS و گواهینامه‌های ISO است. این شرکت جزو اتحادیه G3 Alliance است که اتحادیه جهانی تولیدکننده کنتور است که تنها تولیدکنندگان خاصی می‌توانند در آن عضویت داشته باشند و شرکت «الکترونیک افزار آزما» به دلیل دانش فنی بالا در زمینه تولید کنتور، توانسته به عضویت این اتحادیه درآید.
تلاش برای صادرات
محمدعلی درآزی، مدیر بازاریابی و توسعه صادرات شرکت الکترونیک افزار آزما به جام‌جم می‌گوید: «شرکت ما در زمینه صادرات نیز طی 20 سال گذشته، حدود 5/12 میلیون کنتور در داخل و خارج از ایران نصب کرده است. ما از سال 95 با شرکت در نمایشگاه‌های مختلف یا بازاریابی مستقیم و میدانی، کار بازاریابی را شروع کردیم. اولین کشوری که موفق به صادرات کنتور به آن شدیم، کشور افغانستان و در ادامه عراق، سوریه بوده و محصولمان مورد تأیید آزمایشگاه‌های این کشورها قرار گرفته است. در حال حاضر نیز بازاریابی‌ها برای صادرات به ترکمنستان، تاجیکستان، قزاقستان، ارمنستان و آذربایجان و روسیه هم انجام داده‌ایم اما به دلیل تحریم‌ها هنوز موفق به این کار نشده‌ایم. ما در سال 97 نیز به عنوان صادرکننده نمونه ملی و در دو سال پیاپی 98 و 99 به‌عنوان واحد برتر صنایع برق و الکترونیک کشور انتخاب شدیم.»
از تولید تجهیزات الکترونیک تا ساخت کنتور
مدیر بازاریابی و توسعه صادرات این شرکت در ادامه توضیح می‌دهد: «ما پیش از این تجهیزات تست و اندازه‌گیری الکترونیکی را برای دانشگاه‌ها شامل منبع تغذیه، میزهای آموزشی برق و الکترونیک، فانکشن ژنراتور و سیگنال ژنراتور تولید می‌کردیم. اما تیراژ پایینی داشت و نهایت در سال به تعداد 1000 تا 1500 دستگاه می‌رسید که این حجم تولید برای رسیدن به اهدافی که شرکت در سر می‌پروراند، مناسب نبود و پیشرفتی را که برای شرکت مدنظر بود، تأمین نمی‌کرد و درنتیجه وارد حوزه تولید کنتورهای برق شدیم. در حال حاضر، میزهای آموزشی تنها براساس سفارش مشتری تولید و ساخته می‌شود و درصد کمی از گردش مالی شرکت را تشکیل می‌دهد.»
به گفته درآزی، تولید کنتورهای برق فقط سخت‌افزار آن را در بر نمی‌گیرد، بلکه از تولید بخش‌های فلزی گرفته تا تولید قطعات و بردهای الکترونیکی، به خصوص نرم‌افزارهای پیچیده‌ای که در کنتورهای هوشمند استفاده می‌شوند توسط واحد تحقیق و توسعه شرکت انجام می‌شود. به دلیل دانش‌بنیان بودن این شرکت، تمام خط تولید را واحد تحقیق و توسعه شرکت، طراحی و تولید کرده و به نوعی، علم و فناوری را در این زمینه در کشور بومی‌سازی کرده است. این شرکت قادر است برای هر محصول الکترونیکی در داخل یا خارج از کشور خط تولید طراحی و ارائه کند. با توجه به این که دانش فنی این کنتورهای برق کاملا داخلی است با تلاش واحد تحقیق و توسعه و طراحی مناسب، این شرکت موفق شده است در زمینه ساخت کنتورهای برق از خروج مقادیر زیادی ارز از کشور جلوگیری کند.
مشتریان الکترونیک افزار آزما
گستره اصلی فعالیت این شرکت دانش‌بنیان، همکاری با شرکت‌های توزیع برق در استان‌های کشور است و برخی شرکت‌های تعاونی هم هستند که زیر نظر شرکت‌های توزیع، از این شرکت خرید می‌کنند. اما علاوه بر این، کنتورهای هوشمند هم برای چاه‌های کشاورزی در امر پیک سایی (ساییدن پیک مصرف برق) مورد استفاده قرار می‌گیرد که باز هم با ارائه نامه از وزارت نیرو قابل سفارش است. اما به طورکلی، مشتری اصلی این شرکت، وزارت نیرو و سازمان‌های وابسته به این وزارتخانه هستند. بخش فروش شرکت برای استان‌های مختلف تقسیم‌بندی شده و سازمان‌ها می‌توانند با تماس با این شرکت درخواست خود را برای خرید کنتور ثبت کنند.
کسب استانداردهای بین‌المللی
این شرکت دانش‌بنیان برای کارها و فعالیت‌هایی که در دستور کار خود دارد، استانداردهای بین‌المللی گوناگونی را اخذ کرده است که از آن جمله می‌توان به استاندارد KEMA هلند اشاره کرد که جزو معتبرترین استانداردها در زمینه تجهیزات الکترونیکی است. استاندارد دیگری هم که این شرکت کسب کرده، از شورای ارزیابی و گواهی کیفیت کالا از شرکت توانیر ، تأییدیه DLMS و گواهینامه‌های ISO است. این شرکت جزو اتحادیه G3 Alliance است که اتحادیه جهانی تولیدکننده کنتور است که تنها تولیدکنندگان خاصی می‌توانند در آن عضویت داشته باشند و شرکت «الکترونیک افزار آزما» به دلیل دانش فنی بالا در زمینه تولید کنتور، توانسته به عضویت این اتحادیه درآید.
تلاش برای صادرات
محمدعلی درآزی، مدیر بازاریابی و توسعه صادرات شرکت الکترونیک افزار آزما به جام‌جم می‌گوید: «شرکت ما در زمینه صادرات نیز طی 20 سال گذشته، حدود 5/12 میلیون کنتور در داخل و خارج از ایران نصب کرده است. ما از سال 95 با شرکت در نمایشگاه‌های مختلف یا بازاریابی مستقیم و میدانی، کار بازاریابی را شروع کردیم. اولین کشوری که موفق به صادرات کنتور به آن شدیم، کشور افغانستان و در ادامه عراق، سوریه بوده و محصولمان مورد تأیید آزمایشگاه‌های این کشورها قرار گرفته است. در حال حاضر نیز بازاریابی‌ها برای صادرات به ترکمنستان، تاجیکستان، قزاقستان، ارمنستان و آذربایجان و روسیه هم انجام داده‌ایم اما به دلیل تحریم‌ها هنوز موفق به این کار نشده‌ایم. ما در سال 97 نیز به عنوان صادرکننده نمونه ملی و در دو سال پیاپی 98 و 99 به‌عنوان واحد برتر صنایع برق و الکترونیک کشور انتخاب شدیم.»
از تولید تجهیزات الکترونیک تا ساخت کنتور
مدیر بازاریابی و توسعه صادرات این شرکت در ادامه توضیح می‌دهد: «ما پیش از این تجهیزات تست و اندازه‌گیری الکترونیکی را برای دانشگاه‌ها شامل منبع تغذیه، میزهای آموزشی برق و الکترونیک، فانکشن ژنراتور و سیگنال ژنراتور تولید می‌کردیم. اما تیراژ پایینی داشت و نهایت در سال به تعداد 1000 تا 1500 دستگاه می‌رسید که این حجم تولید برای رسیدن به اهدافی که شرکت در سر می‌پروراند، مناسب نبود و پیشرفتی را که برای شرکت مدنظر بود، تأمین نمی‌کرد و درنتیجه وارد حوزه تولید کنتورهای برق شدیم. در حال حاضر، میزهای آموزشی تنها براساس سفارش مشتری تولید و ساخته می‌شود و درصد کمی از گردش مالی شرکت را تشکیل می‌دهد.»
به گفته درآزی، تولید کنتورهای برق فقط سخت‌افزار آن را در بر نمی‌گیرد، بلکه از تولید بخش‌های فلزی گرفته تا تولید قطعات و بردهای الکترونیکی، به خصوص نرم‌افزارهای پیچیده‌ای که در کنتورهای هوشمند استفاده می‌شوند توسط واحد تحقیق و توسعه شرکت انجام می‌شود. به دلیل دانش‌بنیان بودن این شرکت، تمام خط تولید را واحد تحقیق و توسعه شرکت، طراحی و تولید کرده و به نوعی، علم و فناوری را در این زمینه در کشور بومی‌سازی کرده است. این شرکت قادر است برای هر محصول الکترونیکی در داخل یا خارج از کشور خط تولید طراحی و ارائه کند. با توجه به این که دانش فنی این کنتورهای برق کاملا داخلی است با تلاش واحد تحقیق و توسعه و طراحی مناسب، این شرکت موفق شده است در زمینه ساخت کنتورهای برق از خروج مقادیر زیادی ارز از کشور جلوگیری کند.
مشتریان الکترونیک افزار آزما
گستره اصلی فعالیت این شرکت دانش‌بنیان، همکاری با شرکت‌های توزیع برق در استان‌های کشور است و برخی شرکت‌های تعاونی هم هستند که زیر نظر شرکت‌های توزیع، از این شرکت خرید می‌کنند. اما علاوه بر این، کنتورهای هوشمند هم برای چاه‌های کشاورزی در امر پیک سایی (ساییدن پیک مصرف برق) مورد استفاده قرار می‌گیرد که باز هم با ارائه نامه از وزارت نیرو قابل سفارش است. اما به طورکلی، مشتری اصلی این شرکت، وزارت نیرو و سازمان‌های وابسته به این وزارتخانه هستند. بخش فروش شرکت برای استان‌های مختلف تقسیم‌بندی شده و سازمان‌ها می‌توانند با تماس با این شرکت درخواست خود را برای خرید کنتور ثبت کنند.
سهم 85 درصدی از بازار داخل
تا سال‌ها پیش حدود 8 شرکت در زمینه تولید کنتورهای برق در کشور فعالیت می‌کردند که بیشتر آنها نمایندگان کشورهای خارجی بودند. تا اینکه شرکت‌های اروپایی که در داخل کشور نمایندگی داشتند به دلیل تحریم‌ها از رده خارج شدند و فقط چند شرکت در کشور باقی ماندند که نماینده شرکت‌های چینی بودند و عملا سهمی در بازار ندارند. اما این شرکت دانش‌بنیان طی سالیان گذشته موفق شده حجم 85 درصدی از بازار داخل کشور را کسب نماید و 15 درصد باقی مانده هم در اختیار یکی دو شرکتی است که نمونه‌های چینی را در داخل مونتاژ می‌کنند. به‌طورکلی می‌توان گفت شرکت «الکترونیک افزار آزما» تنها شرکتی است که با دانش فنی 100 درصد داخلی کنتورهای برق موردنیاز کشور را تولید می‌کند. 
