قهرمان، شوخی ندارد
از بد تقدیر، تا داغی التیام پیدا نكرده، داغ دیگری جایش را میگیرد و داغها تازه به تازه در هم دیزالو (برهم نمایی) میشوند. حادثه سقوط هواپیمای بوئینگ 707 كه بهتازگی در كرج اتفاق افتاد و باعث شهادت تعدادی از درجهداران نیروی هوایی ارتش شد تا اینجا و لحظه نگارش این گزارش، آخرین نمونه از این دست رخدادهای تلخ و فاجعهبار است، اما كورسوی امید این اتفاق دردناك و غمبار، نجات یافتن مهندس پرواز این هواپیما، فرشاد مهدوی است كه به معجزهای میماند. بلافاصله پس از این حادثه، جوانی به نام مهرداد راضی فیلم كوتاهی را در صفحه شخصی اینستاگرام خود منتشر كرد كه بارها در فضای مجازی دست به دست و بارها دیده شد؛ راضی در این فیلم در حال انتقال تنها نجات یافته حادثه سقوط هواپیمای بوئینگ 707 به محلی امن است و پس از آن دوان دوان خودش را به حوالی لاشه شعلهور هواپیما میرساند. درواقع راضی، با یك دست مهندس پرواز را كه با صورتی زخمی و خونین بود، در گوشهای مینشاند و با دست دیگرش مشغول فیلمبرداری بود. راضی بعد از این، به یك قهرمان تبدیل شد و بهویژه در صفحه شخصیاش در اینستاگرام و زیر سه پست مرتبطی كه در این زمینه به اشتراك گذاشت و فضای مجازی، بارها مورد تمجید قرار گرفت و حتی كار او را شبیه عمل قهرمانانه ریزعلی خواجوی یا همان دهقان فداكار دانستند. بیشتر كامنتها و نظرات در این خصوص مثبت بود و تعداد نظرات مخالف و منفی، در برابر حجم بالای تعریف و تمجیدها چندان به چشم نمیآمد. با این حال بهتازگی نیت و عمل مثبت و انسانی و شجاعانه راضی با اظهارات تنها فرد نجات یافته این حادثه یعنی مهندس پرواز كه اعلام كرد یك جوان به فریادهای كمك او پاسخ داد و صدایش را شنید و او را از هواپیمای سقوط كرده نجات داده، شك و تردیدها از بین رفت و ابهامها تا حد زیادی برطرف شد. پیش از این شاید به خاطر همین شك و تردیدهای موجود در این زمینه بود كه رضا رشیدپور دو روز پس از حادثه از مهرداد راضی دعوت كرد به برنامه زنده و صبحگاهی «حالا خورشید» بیاید و درباره این اتفاق صحبت كند.
نكته جالب اما در این میان كه به مصادره سینمایی این حادثه و حاشیههای بعدی آن راه میدهد، وجود قهرمان در چنین حوادثی است و اینكه گاهی تشخیص اینكه واقعا و به راستی چه كسی در میان چنین بحبوحههایی، عمل قهرمانانه را انجام داده است، به این سادگیها هم نیست و بحث و بررسی درستی را میطلبد. قصد ما در این گزارش، صرفا نگاهی سینمایی به یك حادثه تلخ و غمبار است و اینكه نقاط تاریك و مجهول چنین حوادثی گاهی میتواند، روی واقعیت و حقیقت سایهبیندازد.
عمل قهرمانانه مهرداد راضی، توضیحات او در یك برنامه زنده تلویزیونی و تایید تنها فرد نجات یافته در سانحه سقوط هواپیما، اگرچه شك و شبهههای اندك موجود در این رابطه را تا حد زیادی از میان برد، اما حتما علاقهمندان سینما را به یاد دو فیلم مطرح خارجی و ایرانی انداخته است. البته دور از جان قهرمان ما كه با فیلم سلفی كه از خودش حین نجات فرد نجات یافته گرفت، تقریبا بلافاصله رستگار شد و در صدر دلها نشست، قهرمانهای واقعی آن دو اثر سینمایی، بسی رنج بردند و قربانی فرصتطلبان و قهرمانهایی پوشالی شدند كه خودشان را به جای ناجیهای حقیقی، جا زدند.
اولی فیلم «قهرمان» ساخته سال 1992 استیون فریزر و دومی هم فیلم «شوخی» ساخته سال 1378 همایون اسعدیان كه درواقع براساس همان فیلم اول نوشته و ساخته شده است.
نكته جالبتر اما اشاره خود مهرداد راضی در برنامه حالا خورشید به فیلم شوخی است. او در بخشی از صحبتهایش میگوید «این اتفاق شبیه اون فیلمیه كه آقای پرستویی، خانم معتمدآریا رو نجات میده!» اما ظاهرا رشیدپور فیلم را ندیده بود و اطلاعی از قصه شوخی نداشت، وگرنه اتفاقا میتوانست با تمركز بر همین نكته، سؤالات دیگری را هم مطرح كند و مقایسهای میان این اثر سینمایی و واقعیت رخ داده، داشته باشد. به هرحال همین اشاره قهرمان ما هم بهانه خوبی برای یادآوری درباره این دو فیلم است.