بعد از انقلاب، نیکوکاران در سراسركشور بیش از 110 هزار كلاس درس ساختهاند
ایران، مدرسهشد
دنیای خیرین مدرسهساز شبیه دنیای هیچكسی نیست؛ چه قدر مرز برایشان بیمعناست! اینها گاهی میشوند خیرانی كه برای بچههای آواره روهینگیا در بنگلادش مدرسه ایرانی میسازند و گاهی میشوند برندرز، جهانگرد و كوهنورد آلمانی كه 12 سال پیش برای بچههای روستای لمای ما در دنا مدرسه ساخت و نامش را گذاشت الیزابت، به نام دخترش. مرزها در نوردیده و مدرسهها ساخته میشوند، پا میخورند و كهنه میشوند و دوباره طعم تیشه تخریب را میچشند درحالی كه نامها میمانند و خاطره میشوند.
نسل خیرین مدرسهساز 20 سال است كه رسما در ایران متولد شده و این نسل سال به سال تكثیر میشود و امروز باید نوشت جمعیتشان 650 هزار نفر است كه تازه هزار خیر ایرانی دور از وطن نیز هستند كه به این آمار اضافه میشوند و هر سال از اقصی نقاط جهان عزمشان را جزم میكنند برای مدرسهسازی در وطن.
این جماعت چند صد هزار نفره سالهاست كه مدرسه میسازد و روزگاری بس طولانی است كه پولی كه وسط میگذارند پهلو میزند به سهمی كه دولتها برای مدرسهسازی كنار میگذارند. سال 78 خیرین چهار میلیارد تومان آوردند، سال بعدش 9 میلیارد، سال بعدترش 14 میلیارد، سال
82، هفت میلیارد تومان بیشتر، بار دیگر 33 میلیارد و سال 91 كه ركورد زده شد 224 میلیارد تومان تا روند مشاركت خیرین مدرسهساز سال به سال روبه جلو رفته و پسرفتی در كار نباشد.
كمبودهایی كه میبینند
از هر استان و شهرستان یك خبر میرسد به فراخور حالش. از شهرآبادان این كه 12 مدرسه كم دارد، از لرستان كه 3500 كلاس درسش نیازمند بازسازی است، از خوزستان كه هنوز مدارس كانكسی دارد، از كبودرآهنگ كه 12 درصد مدارسش تخریبی است، از زنجان این كه910 كلاس درس كم دارد و از تهران این كه اوضاعش وخیمتر ازجاهای دیگر است و در21 شهرستان آن3200 مدرسه است كه 4200 شیفت تحصیلی دارند و معنایش میشود بیش از هزار مدرسه دو نوبته و كمبود همین تعداد فضای آموزشی. خیرین مدرسهساز این كمبودها را میبینند كه همیشه هستند و جا خالی نمیكنند. آنها در دو سال و نیم گذشته فقط در استان تهران 215 مدرسه خیری ساخته اند و در سالی كه گذشت 16 میلیارد تومان برای مدرسهسازی در ایلام كنار گذاشتند. خیران امسال در خراسان جنوبی 21 میلیارد تومان و در قزوین 12 میلیارد برای مدرسهسازی تعهد كردهاند و آمارها میگوید در آذربایجان شرقی2000 خیر فعال وجود دارد و40 درصد مدارس قم را نیكوكاران ساختهاند و در مازندران نیز این خیران هستند كه در40 سال اخیر بانی ساخت 626 مدرسه شدهاند. آذر سال گذشته خبرش پیچید كه یك نیكوكار تهرانی به تنهایی 150 میلیارد تومان برای ساخت یك مجتمع آموزشی اختصاص داد و خیلی وقت است كه دهان به دهان میچرخد سال پیش این جماعت نیكاندیش روی هم
1200 میلیارد تومان برای مدرسهسازی هدیه كردند. گرچه آمارها از زبان مسؤولان مختلف كمی با هم اختلاف دارند ولی تقریبا اتفاق نظر هست روی این نكته كه خیران از وقوع انقلاب به این سو 55 هزار مدرسه در كشور ساختهاند كه به عبارتی میشود 37 درصد از مدارس.
جبران كمبودهای دولتی
سال 96 دولت برای ساخت مدرسه 200 میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفت كه بعدا گفته شد این مبلغ به صورت كامل محقق نشد. مشكل دقیقا همینجاست كه تعهدات دولتی برای ساخت مدرسه هیچگاه تمام و كمال عملی نمیشود و خیران مدرسهساز میمانند و سرمایههای شخصی، پروژههای مشاركتی خیران و دولت نیز میمانند معطل سهمی كه دولت باید پای كار بیاورد.چندی پیش رئیس سازمان نوسازی مدارس كشور نیز این چرخه معیوب را تایید كرده و گفته بود كه نرسیدن اعتبارات مناسب دولتی سال هاست پروژههای مشاركتی فراوانی را نیمهكاره گذاشته است. رخشانی مهر البته خبر خوشی هم دارد كه مربوط است به لایحه بودجه سال آینده كه درآن دولت تعهد كرده تا هزار میلیارد تومان برای پروژههای مشاركتی اختصاص دهد و به نوعی جبران مافات كند.
اما این رقم چه محقق شود و چه نشود و چه نیمبند پرداخت شود خیرین مدرسهساز باز هم پای كار خواهند بود آنچنان كه آمارها میگویند از سال 57 تا 96 نزدیك به 21 هزار پروژه مردمی و مشاركتی در كشور اجرا شده كه مشتمل بوده بر 113 هزار و 328 كلاس درس، آماری كه وزیر آموزش و پرورش طور دیگری بیانش میكند و میگوید ازمجموع 530 هزاركلاس درس در كشور بیش از 110 هزار كلاسش را خیران ساختهاند. به همت این نیكوكاران است كه سرانه فضای آموزشی در كشور به ازای هر دانشآموز كه قبل از انقلاب یك متر و 30 سانتیمتر بود اكنون به پنج متر و 50 سانتیمتر رسیده است.
به این آمار ایمان داشته باشید، به این كه براساس شاخص جهانی بخشش، كشورمان با 45 امتیاز در رتبه 17 جهان قرار دارد و این رتبه را مرهون فعالیت بیوقفه خیران است آن هم نه فقط درحوزه مدرسهسازی كه درهمه حوزهها كه گفته میشود سال 96 حدود 46 هزار میلیارد تومان ارزش مالی داشته است.