درد شكم؛ خطرناك یا بیخطر؟!
دردهای ناحیه شكم میتواند با اظهارات متفاوتی همراه باشد كه معمولا به صورت دلپیچه و دردهای پیوسته است. گاهی دردهای شكم با حالت تهوع و استفراغ همراه است و بعضی با علائم ادراری، اسهال، یبوست یاخونریزیهای زنان ظاهر میشوند. دردهای شكمی حاد یا مزمن است. اینكه در كدام ناحیه شكم است و انتشار به قسمتهای دیگر داشته یا خیر، همه در تشخیص علت و درمان بیماران نقش دارد.
دردهای شكمی گاهی بیخطر بوده و نیاز به درمان اختصاصی ندارد و خود بهبود مییابد و گاهی بسیار خطرناك و تهدیدكننده حیات بیمار هستند. با توجه به وجود ارگانهای متعدد (معده، روده، عروق اصلی و حیاتی بدن، كبد، طحال، لوزالمعده، كلیهها و مجاری ادراری، مثانه، پروستات و دستگاه تولید مثل زنان) در ناحیه شكم و نزدیك بودن آنها به هم و حتی بعضا وجود منشأ عصبی مشترك شاید باوجود شرح حال مناسب و معاینه دقیق بالینی، پزشك به منشا دردهای بیمار پی نبرد و به اقدامات پاراكلینیكی نظیر آزمایش و تصویربرداری نیاز باشد و حتی در موارد معدودی حتی با انجام این اقدامات نیز منشأ دردهای بیمار كشف نمیشود و به اقدامات تشخیصی فراتر از معمول نظیر آندوسكوپی و كولونوسكوپی و نمونهبرداری و... نیاز است. علاوه بر اندام داخل شكمی گاهی منشأ دردهای ناحیه فوقانی شكم مربوط به بیماریهای قلبی و بسیار مهم است و گاهی این دردها بعد از انجام اقدامات تشخیصی به استرسها و بیماریهای اعصاب و روان نسبت داده میشود. گرچه شاید هر دردی در ناحیه شكم نیاز به مراجعه به مركز درمانی نداشته باشد، ولی شناخت علائم خطر میتواند برای تشخیص و مراجعه به پزشك كمككننده باشد. این علائم با تب، استفراغ مكرر، تورم شكم، اسهال طولانی یا خونی، زرد شدن رنگ پوست یا چشم، درد شكم و تنگی نفس همراه است.
علاوه بر این موارد، شرایطی نیز وجود دارد كه درد شكم میتواند بیانگر عوارض خطرناكی باشد و مراجعه به مراكز درمان را اجتنابناپذیر میكند؛ مثلا خونریزی و لكهبینی همراه درد شكم در خانم باردار، دلدرد و نامنظم شدن یا به تعویق افتادن عادات ماهیانه زنان و درد شكم در افراد دیابتی كه كنترل مناسب قند خون ندارند، درد شكم پس از گزش حشرات و درد طولانیمدت براثر ضربهای كه به شكم وارد شده است.
در دردهای مزمن شكمی نیز كاهش وزن بدون علت اخیر و كمخونی همراه درد شكم در سنین بالا، میتواند زنگ خطری برای بدخیمیهای گوارشی باشد.
دردهای شكمی گاهی بیخطر بوده و نیاز به درمان اختصاصی ندارد و خود بهبود مییابد و گاهی بسیار خطرناك و تهدیدكننده حیات بیمار هستند. با توجه به وجود ارگانهای متعدد (معده، روده، عروق اصلی و حیاتی بدن، كبد، طحال، لوزالمعده، كلیهها و مجاری ادراری، مثانه، پروستات و دستگاه تولید مثل زنان) در ناحیه شكم و نزدیك بودن آنها به هم و حتی بعضا وجود منشأ عصبی مشترك شاید باوجود شرح حال مناسب و معاینه دقیق بالینی، پزشك به منشا دردهای بیمار پی نبرد و به اقدامات پاراكلینیكی نظیر آزمایش و تصویربرداری نیاز باشد و حتی در موارد معدودی حتی با انجام این اقدامات نیز منشأ دردهای بیمار كشف نمیشود و به اقدامات تشخیصی فراتر از معمول نظیر آندوسكوپی و كولونوسكوپی و نمونهبرداری و... نیاز است. علاوه بر اندام داخل شكمی گاهی منشأ دردهای ناحیه فوقانی شكم مربوط به بیماریهای قلبی و بسیار مهم است و گاهی این دردها بعد از انجام اقدامات تشخیصی به استرسها و بیماریهای اعصاب و روان نسبت داده میشود. گرچه شاید هر دردی در ناحیه شكم نیاز به مراجعه به مركز درمانی نداشته باشد، ولی شناخت علائم خطر میتواند برای تشخیص و مراجعه به پزشك كمككننده باشد. این علائم با تب، استفراغ مكرر، تورم شكم، اسهال طولانی یا خونی، زرد شدن رنگ پوست یا چشم، درد شكم و تنگی نفس همراه است.
علاوه بر این موارد، شرایطی نیز وجود دارد كه درد شكم میتواند بیانگر عوارض خطرناكی باشد و مراجعه به مراكز درمان را اجتنابناپذیر میكند؛ مثلا خونریزی و لكهبینی همراه درد شكم در خانم باردار، دلدرد و نامنظم شدن یا به تعویق افتادن عادات ماهیانه زنان و درد شكم در افراد دیابتی كه كنترل مناسب قند خون ندارند، درد شكم پس از گزش حشرات و درد طولانیمدت براثر ضربهای كه به شكم وارد شده است.
در دردهای مزمن شكمی نیز كاهش وزن بدون علت اخیر و كمخونی همراه درد شكم در سنین بالا، میتواند زنگ خطری برای بدخیمیهای گوارشی باشد.