موهبتهای سیل مهیب
بر خلاف كارشناسانی كه فرسایش خاك، از بین رفتن پوشش گیاهی و تخریب بخشی از جنگلها و مراتع مناطق بالادست را از نتایج اصلی وقوع سیلاب سهمگین هفتههای گذشته عنوان میكنند، برخی فعالان محیط زیست، سیل را حاوی آثار مثبتی برای طبیعت میدانند و بعضی هم آثار مثبت این سیل را به معجزه الهی تعبیر میكنند.
محمد درویش، یكی از همین افراد است كه در گفتوگو با ما تاكید دارد كه در مجموع نه تنها این سیل به محیط زیست خسارتی وارد نكرده، بلكه منافع بسیار زیادی را نیز برای آن به همراه داشته است، چراكه سیلابها میتوانند مواد مغذی درون خاك را از كوهستانها به سمت دشتهای سیلابی و آبرفتی سرازیر كنند و در سیل اخیر نیز این منابع غنی تغذیه گیاهان به دشتهای استان خوزستان، فارس، هرمزگان و سیستان و بلوچستان راه پیدا كردهاند. این در حالی است كه حاصلخیزی بیشتر این دشتها در سالهای اخیر به دلیل خشكسالی و شور شدن خاك كم شده بود و در اثر این سیل، تا حدودی حاصلخیزی آنها احیا شده است.
از سوی دیگر به گفته این فعال محیط زیست، این سیلاب تالابهای بسیاری را پرآب كرده و در نتیجه، چشمههای داخلی تولید ریزگردها تا زمانی كه این تالابها پر آب خواهند بود، به صورت طبیعی مهار میشود. اما حتی اگر این اتفاق هم نیفتد، پر آب بودن تالابها، افزایش جمعیت پرندگان در زیستگاههای تالابی را به همراه دارد، كه خود این اتفاق كاهش آفات را در اراضی كشاورزی مجاور تالابها در پی خواهد داشت.
درویش توضیح میدهد سیل اخیر تا حدودی در بهبود شرایط اكوسیستم خلیج فارس، دریای عمان و دریاچه ارومیه موثر بوده و باعث بازگشت بعضی از جانوران آبزی و افزایش تخمریزی ماهیها در این پهنههای آبی شده، كه این موضوع را نیز میتوان به عنوان یكی از موهبتهای این سیل در نظر گرفت.
او افزایش ظرفیت گرمایی بهخصوص در استان خوزستان را نیز به عنوان یكی از آثار مثبت سیل هفتههای گذشته معرفی میكند و میگوید: اكنون هر پنج تالاب اصلی خوزستان با ظرفیت نزدیك به صد در صد پر از آب هستند كه این موضوع در دهههای گذشته بیسابقه بوده است. اتفاقی كه میتواند باعث شود تفاوت دمای شب و روز در این استان كاهش یابد و درجه حرارت هوا نیز در فصل تابستان به اندازه سالهای قبل بالا نرود.
این فعال محیط زیست از كاهش بیابانزایی، رونق صیادی و افزایش سطح آب سفرههای آب زیرزمینی به عنوان بخشی از بركتهای سیل اخیر یاد میكند و ادامه میدهد: از معدود خسارتهایی كه این سیلاب بر محیط زیست وارد كرده، شسته شدن سطح قابل توجهی از خاك دامنههای زاگرس به دلیل پوشش گیاهی كم این دامنهها در زمان وقوع سیل بود و چون، تولید هر سانتی متر خاك حدود 800 سال زمان میبرد، به هر حال این فرسایش خاك، سبب آسیب به آن بخش از اندوخته غذایی ما كه مرتبط با حجم خاك موجود در دامنههای زاگرس است، میشود.