پاسخ تهدیدآمیز فرانسه به ضربالاجل ایران یادآور بازی «پلیس بد» در مذاکرات برجام بود
مک دونالد!
به دنبال تعیین ضربالاجل 60 روزه از سوی كشورمان برای اروپا، اعضای این اتحادیه كه یك سال تمام صرفا با وعده و وعید تلاش كردهاند برجام را حفظ كنند با صدور بیانیهای ضربالاجل ایران را رد كردند. این بیانیه از سوی فدریكا موگرینی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و وزرای خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان صادر شده و در آن ضمن درخواست از ایران برای ادامه پایبندی به برجام تاكید شده است: ما هرگونه اولتیماتوم از سوی ایران را رد میكنیم و تبعیت ایران از توافق هستهای را براساس عملكرد آن و معاهده ان.پی.تی مورد ارزیابی قرار خواهیم داد. در متن بیانیه اتحادیه اروپا آمده است: ما با نگرانی زیاد بیانیه ایران را در مورد تعهداتش در قبال توافق هستهای مشاهده میكنیم و قویا از ایران میخواهیم همچنان به اجرای كامل تعهداتش تحت برجام ادامه دهد و از برداشتن گامهای تنشزا بپرهیزد. در کنار این بیانیه اروپا، رئیسجمهور فرانسه که کشورش در سالهای اخیر همواره در اتخاذ مواضع ضدایرانی در میان کشورهای اروپایی پیشرو بوده است ضمن تهدید ایران به تحریمهای جدید از ضرورت یافتن راهحلی برای موضوع موشکی ایران صحبت کرده است.
بیانیه اروپا علاوه بر رد ضربالاجل ایران، نكات عجیب و قابل تامل فراوانی دارد كه قابل بررسی است. از جمله اینكه امضاكنندگان این بیانیه در كنار درخواست از ایران برای پایبندی به تعهداتش اعلام كردهاند ما به طور كامل متعهد به حفظ و اجرای كامل توافق هستهای هستیم.
این ادعا در حالی مطرح شده كه اروپاییها بهجز اینستكس كه یك اقدام نمادین و بیخاصیت در جهت مبادلات تجاری میان ایران و اروپاست هیچ اقدام عملیاتی در یك سال گذشته انجام ندادهاند تا جایی كه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه كشورمان چند روز قبل در مصاحبهای اعلام كرد میزان پایبندی اروپا به تعهداتش در برجام كمتر از یك درصد است.
این رفتار اروپاییها بیش از همیشه نظر برخی تحلیلگران مبنی بر اینكه اروپا میخواهد بدون پرداخت هرگونه هزینهای، برجام را كه منفعت بسیاری برای آنها دارد پابرجا نگه دارد تایید میكند.
روایت اروپا
از تعهدات قوی خود به برجام
از دیگر نكات قابل توجه در بیانیه اروپا این جمله است: ما به دنبال این هستیم تا ایران همچنان از فرمتها و سازو كارهای تعیین شده تحت برجام از جمله كمیسیون مشترك برجام تبعیت كند.
این در حالی است كه جمهوری اسلامی ایران در یك سال گذشته از تمام سازوكارهای داخل برجام برای حل اختلافات استفاده و جلساتی را در سطح وزرای خارجه و معاونان سیاسی در كمیسیون مشترك برجام برگزار كرده است. حتی اقدام اخیر ایران در كاهش سطح تعهداتش نیز بر اساس بندهای 26 و 36 برجام صورت گرفته كه به ایران اجازه میدهد در صورت تخلف طرف مقابل، به صورت جزئی یا كلی، پایبندی به تعهداتش را متوقف كند.
اروپاییها در بخشی از بیانیهشان هم از تعهدات قوی و محكم خود در برجام صحبت کرده و راهاندازی اینستكس را مصداقی برای این تعهدات آوردهاند. در این بخش از بیانیه اروپا آمده است: ما تعهدات قوی و محكممان را در قبال برجام یادآور میشویم كه در این راستا به تلاشها برای لغو تحریمها به نفع مردم ایران اشاره میشود. ما از اعمال دوباره تحریمها توسط آمریكا علیه ایران به دنبال خروج واشنگتن از توافق هستهای متاسف هستیم.
در این بیانیه عنوان شد: ما مصمم به تداوم اقدامات برای ادامه تجارت قانونی با ایران از جمله از طریق عملیاتی كردن ابزار ساز وكار ویژه مالی ایران و اروپا (اینستكس) هستیم. ما از كشورهای غیرعضو در توافق هستهای میخواهیم از انجام هرگونه اقدامی كه مانع از توانایی طرفهای باقیمانده برای اجرای كامل تعهداتشان میشود، جلوگیری كنند.
مكرون: باید برای موشكهای ایران راهحلی یافت
البته زیادهطلبیهای اروپا تمامی ندارد و حتی مقامات اروپایی در این شرایط بحرانی برجام هم از طرح مطالبات خارج از عرف خود كوتاه
نمیآیند. جدیدترین موضع در این زمینه، متعلق به امانوئل مكرون رئیسجمهور فرانسه است كه در مصاحبهای از وجود برخی نواقص در برجام سخن گفته و تاكید كرده كه باید برای برنامه موشكهای بالستیك ایران راهحلی یافت.
مكرون در گفتوگویی با العربیه افزود: ایران باید به پایبندی به توافق هستهای ادامه دهد اما این توافق نواقصی دارد كه باید تكمیل شود.
وی پیش از نشست اتحادیه اروپا در رومانی در جمع خبرنگاران گفت: توافق هستهای باید حفظ شود و امضاكنندگان این توافق باید هر كاری میتوانند انجام دهند تا تضمین شود جمهوری اسلامی ایران به آن احترام میگذارد.
ژان ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه هم با صدور بیانیهای اعلام کرد اگر ایران تعهدات خود ذیل توافق هستهای را اجرا نکند، مسئله احیای رژیم تحریمهای اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی روی میز خواهد بود.
همزمان با لودریان، فلورنس پارلی، وزیر دفاع فرانسه نیز در یک مصاحبه رادیویی گفت: تحریم یکی از چیزهایی است که بررسی خواهد شد. امروز تحریمی مرتبط با هستهای از سوی اروپا بر ایران اعمال نشده زیرا ایران تا کنون همواره به تعهداتش عمل کرده است. اگر این تعهدات اجرا نشود، بهطور معمول این بحث مطرح میشود.
بازهم پلیس بد
فرانسه در میان كشورهای اروپایی همواره سعی كرده نقش محوری ایفا كند و از همین رو در مقاطع مختلف نقش پلیس بد را برای خود برگزیده است. یكی از مهمترین این مقاطع كه هنوز از ذهن مردم ایران پاك نشده مربوط به زمان انجام مذاكرات برجام در وین است؛ جایی كه وزرای خارجه 1+5 به همراه وزیر خارجه ایران به هتل كوبورگ وین رفته بودند تا آخرین رایزنیها را درباره توافق هستهای انجام دهند، اما ناگهان اعلام شد مذاكرات برای مدتی به تعویق افتاده است.
دلیل این مساله هم چیزی نبود جز برهم زدن بازی توسط لوران فابیوس وزیر خارجه وقت فرانسه؛ همین اتفاقات باعث شده بود لوران فابیوس به چهرهای منفور نزد ایرانیان در آن برهه تبدیل شود.
البته این بار به نظر میرسد كشورهای آلمان و انگلیس هم سعی میكنند پابه پای فرانسه موضعگیریهای ضدایرانی داشته باشند؛ چرا كه وزیر خارجه انگلیس هم در همان ساعات اولیه اعلام كاهش تعهدات ایران، نسبت به تبعات اقدام ایران هشدار داد و وزارت خارجه آلمان نیز در موضعی مشابه، ایران را نسبت به آنچه اقدامات تهاجمی میخواند تهدید كرد.
ظریف: اتحادیه اروپا فقط ابراز تاسف میكند
اینگونه موضعگیریها از سوی اروپا واكنش جمهوری اسلامی ایران را به همراه داشت و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه در مطلبی در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: بیانیه اتحادیه اروپا بیانگر این است كه چرا برجام به اینجا رسیده است؛ ایالات متحده یك سال است برای اروپا - و بقیه دنیا - قلدری كرده و اتحادیه اروپا تنها میتواند ابراز «تاسف» كند.
ظریف افزوده است: اتحادیه اروپا به جای آنكه از ایران بخواهد به طور یكجانبه به یك توافق چندجانبه پایبند باشد، باید به تعهدات خود ازجمله عادیسازی مناسبات اقتصادی عمل كند.
گام به گام تا خروج از برجام
سخنگوی شورای عالی امنیت ملی هم دیروز گفت: اگر طرفهای خاطی به تعهدات خود در برجام بازنگردند، ایران گام به گام تا مرحله «خروج از برجام و در صورت نیاز بیشتر از آن» نیز پیش خواهد رفت.
کیوان خسروی به نتایج احتمالی روند فعلی اشاره کرد و گفت: دونتیجه به عنوان فرجام این مسیر قابل تحقق است که چگونگی تحقق آن به اصلاح رفتار مخاطبان اصلی این تصمیم وابسته است. درصورتی که طرفهای خاطی به تعهدات پذیرفته شده در برجام بازگردند و به حقوق قانونی ایران احترام بگذارند و با تامین آن همراهی کنند، وضعیت اجرای تعهدات برجامی ایران چون گذشته ادامه مییابد. هر رخدادی غیر از تامین حقوق قانونی ایران، تداوم مسیر گام به گام طراحی شده بر اساس تصمیم جدید شورای عالی امنیت ملی را بهدنبال خواهد داشت.
سخنگوی شورای عالی امنیت ملی با اشاره به اینکه تصمیم جدید ایران در کاهش تعهدات هستهای ادامه مسیر دیپلماسی برای بازگرداندن طرفهای خاطی به ریل تعهدات برجامی آنهاست، گفت این مسیر بهصورت مرحله و بدون وقفه پیگیری خواهد شد.