اذان‌های گلدسته‌ای با قلب‌ها بازی می‌کرد

گفت‌وگو با حمیدرضا خزایی درباره برنامه‌های خاطره‌ساز رادیو در ماه رمضان

اذان‌های گلدسته‌ای با قلب‌ها بازی می‌کرد

ماه رمضان در ذات خود، راهكارهای خوبی برای سبك زندگی بهتر دارد. یكی از آنها دید و بازدید و صله رحم است. سفره‌های افطار، فرصتی را فراهم می‌كند كه اعضای خانواده، اقوام و دوستان دور هم جمع شوند،گپ و گفتی شكل بگیرد و در این دورهمی خیلی از مسائل طرح و حل شود. چه بسیار گره‌هایی كه در همین دورهمی‌های افطاری باز شده و لبخندی بر لبی نشسته و غمی از دلی رفته.
محمد علی ابطحی با انتشار پستی در اینستاگرامش درباره یكی از همین دورهمی‌های خودمانی، ساده و تاثیرگذار نوشته است. او كه پنجشنبه شب در افطاری حمیدرضا خزایی، قائم مقام اسبق رادیو حضور داشته، نوشته: یكی از قدیمی‌های رادیو، حمید خزایی، محور بچه‌های دهه 60 رادیوست. قلبش مثل شیشه صاف است و همه قبولش دارند. سالی یكبار تعدادی از بچه‌های قدیمی را جمع می‌كند. امسال هم كلی خاطرات گفتیم. سال‌های جنگ چه شور و اخلاصی بود. دوران جنگ چه قدر غرق در تبلیغات بودیم، بعضی همكارانمان از دنیا رفته‌اند، خدا رحمتشان كند. اختلاف نظر در بین ما همیشه بوده اما به یاد یك دلی دوران جنگ و انقلاب دور هم جمع شده بودیم، خیلی‌ها بودند؛ علی مطهری، اصغر پورمحمدی، آتش افروز، شجاعی مهر و...
 دید و بازدیدهای پر خیر و بركت
به حمیدرضا خزایی تلفن می‌كنم تا درباره این افطاری و خاطراتش درباره ماه‌های رمضان‌ قدیم‌ترها هم‌صحبت شوم.  اولش می‌گوید، افطاری كه یك مهمانی خصوصی بود و برخی دوستان قدیمی دعوت بودند، درباره‌اش حرفی ندارم. اما وقتی به او می‌گویم، افطاری با مهمانی‌های بقیه سال تفاوت دارد و می‌توان به آن لقب صله رحم را داد كه در دین اسلام به آن تاكید زیادی شده، می‌گوید: بله! افطاری‌های دوستانه كه مخارج آن را یك نفر بدون دخل و تصرف در پول دولت تامین كند، خیلی خوب است. هر چقدر هم ساده‌تر باشد، بهتر است. بخصوص در شرایط فعلی كه از نظر اقتصادی در تنگنا هستیم. این افطاری‌ها و صله رحم‌ها باعث دیدار دوستان و اقوام با هم می‌شود، اگر خدایی نخواسته كدورتی باشد از بین می‌رود و اگر كسی مشكلی داشته باشد و طرح كند، گشایشی ایجاد می‌شود. دردین اسلام به صله رحم و دادن افطاری تاكید شده، نه برای تشریفات وخودنمایی، برای همین نكاتی كه گفتم. با همین ویژگی چند سالی است كه دوستان را به افطاری ساده‌ای دعوت می‌كنم و امیدوارم همه از بركات سفره‌های افطار بهره ببریم.
 زیبایی اذان‌های گلدسته‌ای
حمیدرضا خزایی بعد از پیروزی انقلاب به رادیو می‌رود و یكی از كسانی است كه رادیو جبهه را راه‌اندازی می‌كند. او خاطرات زیادی از رادیو دارد و اگر فرصت باشد می‌توان پای صحبت‌هایش نشست همه تاریخ رادیو را شخم زد و خاطرات نابی را در میان آنها پیدا كرد.  خزایی درباره برنامه‌های ماه رمضان رادیو می‌گوید: آن زمان كه تلویزیون فقط یك شبكه داشت و در ساعات محدودی برنامه پخش می‌كرد، رادیو تنها منبع موثق و قابل اعتماد مردم بود.
رادیو برنامه‌های ویژه‌ای برای ماه رمضان داشت و سحرها و موقع افطار مردم رادیوها را روشن می‌كردند. آنهایی كه رادیو داشتند، صدای آن را بلند می‌كردند تا همسایه‌ها هم دعای سحر را بشنوند. ادعیه‌خوان‌های خوبی با رادیو همكاری داشتند كه یكی از آنها مرحوم صبحدل بود كه اذانش یكی از بهترین اذان‌هاست كه البته قبل از انقلاب در حسینیه ارشاد ضبط شده بود و بعد آن نوار ضبط شده را به رادیو آوردند و كمی روی آن كار كردند و در آرشیو از آن نگهداری می‌كنند. اذان مرحوم آقاتی هم از اذان‌های گلدسته‌ای خیلی خوب است كه در مشهد ضبط شده بود. این اذان هنوز هم حال و هوای خاصی دارد و معنویت آن آنقدر بالاست كه قلب‌ها را متاثر می‌كند. اذان‌های گلدسته‌ای یك اتفاق است و معمولا تكرار نمی‌شود. موذن‌هایی مانند موذن‌زاده‌ها در حال و هوایی خاص این اذان‌ها را می‌خوانند و خدا می‌خواهد كه صدای آنها ضبط شود، چون بعد از آن دیگر حتی خودشان هم نمی‌توانند آن اذان یا دعا را با آن كیفیت فی‌البداهه دوباره بخوانند تا مثلا در شرایط استودیویی و مناسب ضبط مجدد شود. به همین دلیل همان اذان‌های اصیل را به عنوان تحفه‌ای باید حفظ كرد. همچنان كه تاكنون حفظ شده و در موقع اذان از شبكه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی پخش می‌شود. سال‌هاست تلویزیون مخاطبان بیشتری از رادیو دارد اما این دلیلی نمی‌شود كه مردم رادیو گوش نكنند، هنوز هم در روستاها و دارندگان برخی مشاغل مانند رانندگان وسایل نقلیه به رادیو گوش می‌كنند و از برنامه‌های این رسانه
استفاده می‌كنند.
آرشیوی از ادعیه‌های جبهه
خزایی درباره رادیو جبهه و چگونگی تولید و پخش برنامه‌های این رادیو خاطرات زیادی دارد. او درباره برنامه‌های رادیو جبهه در ماه رمضان می‌گوید: رادیو تنها رسانه‌ای بود كه رزمنده‌ها در جبهه می‌توانستند از آن استفاده كنند. رادیو جبهه آخرین و به روزترین اخبار را برای رزمنده‌ها منتشر می‌كرد.  سحرها و موقع افطار هم برنامه‌های ویژه‌ای برای رزمندگان داشتیم، مثلا ادعیه و مناجات‌نامه‌هایی كه از سوی رزمندگان خوانده و ضبط می‌شد را به‌دست ما می‌رساندند و ما آنها را از رادیو جبهه پخش می‌كردیم. این اصوات و دعاها در آرشیو رادیو موجود است. به نظرم یكی از بهترین یادگاری‌های است كه می‌تواند برای بیان بخشی از تاریخ دفاع مقدس و رشادت رزمندگان اسلام در آرشیو نگهداری شود.